การพัฒนารูปแบบการดำเนินงานการป้องกัน ควบคุม โรคไข้เลือดออก โดยการมีส่วนร่วมของภาคประชาชน ในเขตอำเภอเมืองสุโขทัย จังหวัดสุโขทัย
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
การศึกษานี้เป็นการวิจัยและพัฒนา โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนารูปแบบการดำเนินงาน การป้องกัน ควบคุมโรคไข้เลือดออกโดยการมีส่วนร่วมของภาคประชาชนในเขตอำเภอเมืองสุโขทัย จังหวัดสุโขทัย กลุ่มตัวอย่าง ได้แก่ อาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน และผู้นำชุมชนในเขตอำเภอเมืองสุโขทัย จังหวัดสุโขทัย จำนวน 327 คน เก็บรวบรวมข้อมูลงานวิจัย โดยใช้แบบสอบถามที่ผ่านการตรวจสอบคุณภาพ ค่าสัมประสิทธิ์แอลฟา (Coefficient alpha) ของครอนบาค (Cronbach’s coefficient alpha) ที่มีค่า เท่ากับ 0.85 วิเคราะห์ข้อมูล ด้วยสถิติ ร้อยละ ค่าเฉลี่ยส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และวิธีการสนทนากลุ่ม สร้างรูปแบบการดำเนินงาน จากผลการศึกษา พบว่า ความรู้เกี่ยวกับโรคไข้เลือดออก ด้านสาเหตุร้อยละ 91 ด้านการป้องกันและการควบคุม ร้อยละ 88 ด้านอาการ ร้อยละ 78 และด้านสาเหตุ ร้อยละ 75 โดยมีการพัฒนามาตรการควบคุมป้องกันโรคไข้เลือดออก 1-1-5 โดย 1 แรก คือ การพ่นสเปรย์กระป๋องกำจัดยุงตัวเต็มวัยทันที ใน 1 วันและ 1 ที่สอง คือ การแจ้งอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้านและเจ้าหน้าที่สาธารณสุขลงพื้นที่ตรวจสอบข้อเท็จจริงการป่วยใน 1 วัน และ 5 คือ การทาโลชั่นป้องกันยุงลายกัดให้กับผู้ป่วยและผู้ที่อาศัยอยู่ในบ้านเดียวกันใน 5 วัน ดำเนินการควบคู่กับมาตรการการควบคุมป้องกันโรคไข้เลือดออกของจังหวัดสุโขทัยและจากผลการใช้รูปแบบ พบว่า จำนวนผู้ป่วยโรคไข้เลือดออกลดลงจากเดือนมีนาคม จำนวน 23 ราย เหลือ 12 ราย ในเดือนเมษายน ลดลง ร้อยละ 48 และมีแนวโน้มลดลงในปี 2567 ข้อเสนอแนะ จากการวิจัยพบว่า ควรมีการนำข้อมูลที่ได้มาใช้ในการพัฒนางานวิจัยด้านอื่น ๆ และเป็นแนวทางในการดำเนินงานควบคุมป้องกันโรคไข้เลือดออกในอำเภอเมืองสุโขทัย จังหวัดสุโขทัย ควรศึกษาให้ครอบคลุมทัศนคติของกลุ่มเป้าหมายในการควบคุมป้องกันโรคไข้เลือดออก
Article Details
เอกสารอ้างอิง
กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข. (2566). แนวทางและคู่มือปฏิบัติงานโรคไข้เลือดออก. เรียกใช้เมื่อ 16 ตุลาคม 2566 จาก https://ddc.moph.go.th/dvb/news.php?news=1133&deptcode=dvb
กองโรคติดต่อนำโดยแมลง กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข. (2564). แนวทางการดำเนินงานเฝ้าระวัง ป้องกัน ควบคุม โรคติดต่อนำโดยยุงลายสำหรับเจ้าหน้าที่สาธารณสุข พ.ศ. 2564. เรียกใช้เมื่อ 1 พฤศจิกายน 2566 จาก https://utoapp.moph.go.th/e_doc/views/uploads/644b3ffaa73ec-b3e5eaf25e5abb5b193565c837cbbdf4-1450.pdf
ชนิดา มัททวางกูร และคณะ. (2560). ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมการป้องกันและควบคุมโรคไข้เลือดออกของประชาชน ในพื้นที่รับผิดชอบของโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลสายสี่ จังหวัด สมุทรสาคร. วารสาร พยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยสยาม, 18(34), 34-48.
ชมพูนุช อินทศรี และคณะ. (2560). ปัจจัยที่มีความสัมพันกับการป้องกันโรคไข้เลือดออกของประชาชนใน ชุมชนบ้านคลองบางนา ตำบลศีรษะจรเข้น้อย อำเภอ บางเสาธง จังหวัดสมุทรปราการ. วารสารวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี หัวเฉียวเฉลิมพระเกียรติ, 3(1), 43-51.
นันทิตา กุณราชา และคณะ. (2560). ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมการป้องกันและควบคุมโรคไข้เลือดออกในกลุ่มชาติพันธุ์อาข่า อำเภอแม่จัน จังหวัดเชียงราย. เชียงรายเวชสาร, 9(2), 91-103.
นิตยา ผางสำเนียง. (2566). แนวทางการเสริมสร้างการปฏิบัติในการป้องกันโรคไข้เลือดออกของประชาชนในพื้นที่ รับผิดชอบของโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลหนองหมื่นท้าว ตำบลโนนสูง อำเภอเมือง จังหวัดอุดรธานี. เรียกใช้เมื่อ 31 มกราคม 2568 จาก https://backoffice.udpho.org/openaccess/control/download.php?id=ODQ=
ปุญญพัฒน์ ไชยเมล์. (2556). การกำหนดขนาดตัวอย่างสำหรับการวิจัยเชิงพรรณนาในงานสาธารณสุข. วารสารมหาวิทยาลัยทักษิณ, 16(2), 9-18.
พลอยประกาย ฉลาดล้น และคณะ. (2563). การพัฒนารูปแบบการป้องกันและควบคุมโรคไข้เลือดออกโดยการมีส่วนร่วมของชุมชน ในตำบลสวนกล้วย จังหวัดราชบุรี. วารสารสังคมศาสตร์และมานุษยวิทยาเชิงพุทธ, 5(12), 324-340.
โรงพยาบาลสุโขทัย. (2566). สรุปรายงาน โรงพยาบาลสุโขทัยประจำปี 2566. จังหวัดสุโขทัย: โรงพยาบาลสุโขทัย.
สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดสุโขทัย. (2566). รายงานประจำปีสำนักงานสาธารณสุขจังหวัดสุโขทัยประจำปี 2566. จังหวัดสุโขทัย: สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดสุโขทัย.
สุฤษ์ดิ์เดช เจริญไชย และคณะ. (2563). การพัฒนารูปแบบกิจกรรมการป้องกันและ ควบคุมโรคไข้เลือดออกแบบบูรณาการในพื้นที่เสี่ยงสูงเขตอำเภอเมือง จังหวัดนนทบุรี. วารสารวิชาการสาธารณสุข, 29(3), 517-527.
