การพัฒนาความเป็นพลเมืองวิถีพุทธเพื่อเสริมสร้างความคุ้มครองทางสังคม ของจังหวัดพัทลุง

Main Article Content

พระสมุห์ธนภัทร ทิพย์วงษ์
พระครูอรุณสุตาลังการ (ปรีดา บัวเมือง)
พระครูโสภณรัตนบัณฑิต (เทพรัตน์ เรืองศรี)
ไพรัตน์ ฉิมหาด
พระครูวุฒิสาครธรรม (สาคร นุ่นกลับ)

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์ความเป็นพลเมืองวิถีพุทธในการเสริมสร้างความคุ้มครองทางสังคม พัฒนาความเป็นพลเมืองวิถีพุทธในการเสริมสร้างความคุ้มครองทางสังคมของจังหวัดพัทลุง และสร้างเครือข่ายการพัฒนาความเป็นพลเมืองวิถีพุทธในการเสริมสร้างความคุ้มครองทางสังคมของจังหวัดพัทลุงเป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ วิเคราะห์เอกสารและผู้ให้ข้อมูลสำคัญ จำนวน 22 ราย โดยเลือกแบบเจาะจงเครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ แบบสัมภาษณ์ เก็บรวบรวมข้อมูลด้วยการสัมภาษณ์เชิงลึกแบบมีโครงสร้างวิเคราะห์เนื้อหาข้อมูลเชิงพรรณนา ผลการวิจัยพบว่า ความเป็นพลเมืองวิถีพุทธในการเสริมสร้างความคุ้มครองทางสังคมเป็นคุณลักษณะที่โดดเด่นในเชิงคุณธรรม จริยธรรม และความรับผิดชอบต่อสังคม โดยนำหลักธรรมทางพระพุทธศาสนามาเชื่อมโยงในการเสริมสร้างความมั่นคงและคุณภาพชีวิตของประชาชน ซึ่งสอดรับกับการคุ้มครองทางสังคม เป็นกระบวนการสร้างความมั่นคงให้กับกลุ่มเปราะบาง วัยทำงาน ผู้สูงอายุ และสร้างความเสมอภาค
ในสังคม ส่วนการพัฒนาความเป็นพลเมืองวิถีพุทธในการเสริมสร้างความคุ้มครองทางสังคมของจังหวัดพัทลุง ได้แก่ การสร้างหลักประกันการพึ่งพาตนเองตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง การส่งเสริมสุขภาวะด้วยกองทุนสุขภาพ โครงการเมืองกีฬา และมาตรการจ้างงานผู้สูงอายุ การศึกษาที่มุ่งเน้นศีลธรรม ความรับผิดชอบต่อสังคม สร้างโอกาสการเรียนรู้ทุกช่วงวัย และลดเหลื่อมล้ำมิติสิ่งแวดล้อม ผ่านการสร้างจิตสำนึกในการใช้ประโยชน์จากทรัพยากรธรรมชาติอย่างเท่าเทียมกัน และการสร้างเครือข่ายความเป็นพลเมืองวิถีพุทธ ได้แก่ การพัฒนาผู้นำ สร้างจิตสำนึกในชุมชน และขยายสมาชิกผ่านความร่วมมือระหว่างชุมชน วัด และหน่วยงานต่าง ๆ โดยใช้หลักธรรมทางพระพุทธศาสนาเป็นแกนกลางในการแก้ปัญหาความยากจน สุขภาพ การศึกษา และความเหลื่อมล้ำทางสังคม องค์ความรู้ใหม่จากการวิจัย คือ PAYOM Model

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
ทิพย์วงษ์ พ., (ปรีดา บัวเมือง) พ., (เทพรัตน์ เรืองศรี) พ., ฉิมหาด ไ., & (สาคร นุ่นกลับ) พ. (2025). การพัฒนาความเป็นพลเมืองวิถีพุทธเพื่อเสริมสร้างความคุ้มครองทางสังคม ของจังหวัดพัทลุง. วารสารสังคมศาสตร์และวัฒนธรรม, 9(4), 14–27. สืบค้น จาก https://so06.tci-thaijo.org/index.php/JSC/article/view/281532
ประเภทบทความ
บทความวิจัย

เอกสารอ้างอิง

ประกาศ เรื่อง ยุทธศาสตร์ชาติ 20 ปี (พ.ศ. 2561 - 2580). (2561). ราชกิจจานุเบกษา เล่ม 135 ตอนที่ 82 ก หน้า 30-41 (13 ตุลาคม 2561).

ปุณิกา อภิรักษ์ไกรศรี. (2565). การศึกษากลไกการคุ้มครองทางสังคมโดยชุมชน กรณีศึกษาผ่านโครงการพัฒนารูปแบบการทำงานของชุมชนนำร่องกับทีมสหวิชาชีพในการคุ้มครองสวัสดิภาพของบุคคลในครอบครัว มูลนิธิหญิงชายก้าวไกล. วารสารพัฒนศาสตร์, 5(1), 132-134.

พงศ์นคร โภชากรณ์. (2565). การบรรเทาความยากจนด้วยหลักอริยสัจ 4. วารสารพุทธนวัตกรรมและการจัดการ, 5(1), 14-24.

พระครูสังฆรักษ์ทรงพรรณ ภิรมย์พร. (2566). การพัฒนาเครือข่ายสุขภาวะชุมชนตลาดน้ำดำเนินสะดวก จังหวัดราชบุรี โดยกระบวนการมีส่วนร่วมของสถาบันทางสังคม. วารสาร มจร พุทธปัญญาปริทรรศน์, 8(2), 295-306.

พระณัฐวัฒน์ กลฺยาณวฑฺฒนเมธี (คำสุกร). (2564). การพัฒนาการเรียนรู้ตลอดชีวิตตามแนวพุทธศาสตร์ของวัดพระธาตุดอยสะเก็ด พระอารามหลวง อำเภอดอยสะเก็ด จังหวัดเชียงใหม่. วารสารพุทธศาสตร์ศึกษา, 12(2), 113-128.

พระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ. (2542). ราชกิจจานุเบกษา เล่ม 116 ตอนที่ 74 ก หน้า 3 (19 สิงหาคม 2542).

พระสุธีรัตนบัณฑิต (สุทิตย์ อาภากโร) และคณะ. (2566). สุขภาวะดีวิถีพุทธ: การพัฒนาองค์กรสุขภาวะวิถีพุทธเชิงสร้างสรรค์เพื่อพัฒนาคุณภาพชีวิตของประชากรในสังคมไทย. วารสารมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์, 12(2), 51-73.

วรากรณ์ สามโกเศศ. (2554). การศึกษาเพื่อสร้างความเป็นพลเมือง. กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยธุรกิจบัณฑิตย์.

วารีรัตน์ แก้วอุไร และคณะ. (2563). แนวทางการพัฒนาการศึกษาเพื่อรองรับการเติบโตที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม. วารสารวิชาการและวิจัยสังคมศาสตร์, 15(2), 43-58.

ศูนย์คุณธรรม (องค์การมหาชน). (2565). คู่มือการส่งเสริมและขับเคลื่อนจังหวัดคุณธรรม. เรียกใช้เมื่อ 9 สิงหาคม 2565 จาก https://www.moralcenter.or.th/th/

ศูนย์วิจัยและสนับสนุนเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน (Centre for SDG Research and Support: SDG Move). (2565). เป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน (Sustainable Development Goals: SDGs). เรียกใช้เมื่อ 9 สิงหาคม 2565 จาก https://www.sdgmove.com/intro-to-sdgs/

สำนักงานจังหวัดพัทลุง. (2565). แผนพัฒนาจังหวัดพัทลุง 5 ปี (พ.ศ. 2566 - 2570). เรียกใช้เมื่อ 29 สิงหาคม 2565 จาก https://www.phatthalung.go.th/2022/ebook_strategy

สำนักงานวัฒนธรรมจังหวัดพัทลุง. (2565). แบบรายงานทะเบียนชุมชนคุณธรรม ประจำปีงบประมาณ 2564. เรียกใช้เมื่อ 9 สิงหาคม 2565 จาก https://www.m-culture.go.th/phatthalung/