บทบาทของสถาบันการเงินชุมชนในการเสริมสร้างความมั่นคงทางเศรษฐกิจ ระดับฐานราก

Main Article Content

วิฑูร สิมะประเสริฐ
ไพรัตน์ ฉิมหาด
พระครูนิติธรรมบัณฑิต (สุริยา คงคาไหว)
พระครูวุฒิสาครธรรม (สาคร นุ่นกลับ)
พระสมุห์ธนภัทร ทิพย์วงษ์

บทคัดย่อ

บทความนี้เป็นการนําเสนอเรื่องบทบาทของสถาบันการเงินชุมชนในการเสริมสร้างความมั่นคงทางเศรษฐกิจระดับฐานราก ซึ่งเป็นกลไกสำคัญในการพัฒนาเศรษฐกิจฐานราก โดยมีบทบาทในการส่งเสริมการออม การให้สินเชื่อ และการจัดสวัสดิการทางการเงินผ่านการบริหารจัดการโดยชุมชนเอง กระบวนการดำเนินงานเริ่มจากการคัดเลือกกองทุนที่มีความพร้อม ฝึกอบรม และรับรองมาตรฐานเพื่อพัฒนาเป็นองค์กรที่มีเสถียรภาพและสามารถตอบสนองความต้องการของประชาชนได้อย่างมีประสิทธิภาพ การพลวัตของสถาบันการเงินชุมชนสะท้อนผ่านกระบวนการเสริมสร้างความมั่นคงทางเศรษฐกิจระดับฐานราก โดยเน้นการพัฒนาเครือข่ายทางเศรษฐกิจผ่านความร่วมมือในชุมชนและหน่วยงานภายนอก ส่งเสริมการเรียนรู้ด้านการเงิน การลงทุน การจัดการทุนหมุนเวียน นอกจากนี้ ยังบูรณาการทุนทางวัฒนธรรมด้วยการสนับสนุนสินค้าท้องถิ่นเพื่อสร้างมูลค่าเพิ่ม กระตุ้นเศรษฐกิจสร้างสรรค์ กองทุนของชุมชน จึงเป็นเครื่องมือสำคัญในการพัฒนาเศรษฐกิจ สังคม อาชีพ วัฒนธรรม สิ่งแวดล้อม ช่วยลดความเหลื่อมล้ำผ่านการให้สินเชื่อขนาดเล็ก สนับสนุนเกษตรกรรมยั่งยืน และเสริมสร้างระบบสวัสดิการในชุมชน ต้องอาศัยกฎเกณฑ์ที่ชัดเจน โปร่งใส สามารถตรวจสอบได้ รวมถึงการกำหนดระเบียบปฏิบัติเพื่อให้สอดคล้องกับหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงและสภาพบริบทของชุมชน นอกจากนี้ จำเป็นต้องมีระบบบริหารความเสี่ยงทางการเงิน การกำกับดูแลที่เหมาะสม และการส่งเสริมความรู้ด้านการบริหารเงินแก่สมาชิกเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพการจัดการ ในช่วงวิกฤตเศรษฐกิจ สามารถช่วยลดภาระหนี้สินของประชาชนผ่านมาตรการลดดอกเบี้ย ขยายเวลาชำระหนี้ และจัดหาแหล่งเงินทุนหมุนเวียนเพื่อสนับสนุนเศรษฐกิจในท้องถิ่น การสร้างความร่วมมือกับภาคีเครือข่าย และการสนับสนุนจากภาครัฐและเอกชน เป็นศูนย์กลางทางเศรษฐกิจที่ช่วยให้ชุมชนสามารถพึ่งพาตนเองและเติบโตอย่างมั่นคงในระยะยาว

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
สิมะประเสริฐ ว., ฉิมหาด ไ., (สุริยา คงคาไหว) พ., (สาคร นุ่นกลับ) พ., & ทิพย์วงษ์ พ. (2025). บทบาทของสถาบันการเงินชุมชนในการเสริมสร้างความมั่นคงทางเศรษฐกิจ ระดับฐานราก. วารสารสังคมศาสตร์และวัฒนธรรม, 9(4), 267–281. สืบค้น จาก https://so06.tci-thaijo.org/index.php/JSC/article/view/282034
ประเภทบทความ
บทความวิชาการ

เอกสารอ้างอิง

กนกวรา พวงประยงค์. (2564). บทบาทของเศรษฐกิจสร้างสรรค์และพฤติกรรมเชิงนวัตกรรมต่อการพัฒนาวิสาหกิจชุมชนในประเทศไทย. วารสารการศึกษาและการพัฒนา มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์, 1(1), 220-252.

กองเลขานุการธนาคาร. (2548). ระเบียบวาระการประชุมคณะกรรมการธนาคารเพื่อการเกษตรและสหกรณ์. กรุงเทพมหานคร: ธนาคารเพื่อการเกษตรและสหกรณ์การเกษตร .

กาญจนา รอดแก้ว และคณะ. (2564). การศึกษาความคิดเห็นเกี่ยวกับนโยบายการพัฒนาเศรษฐกิจฐานรากเพื่อการพัฒนาอย่างยั่งยืน. วารสารสถาบันพระปกเกล้า, 19(1), 48-66.

คณะกรรมการกองทุนหมู่บ้านและชุมชนเมือง. (2549). หลักการพัฒนากองทุนหมู่บ้านเป็นสถาบันการเงินชุมชน. กรุงเทพมหานคร: สำนักงานกองทุนหมู่บ้านและชุมชนเมืองแห่งชาติ .

ธเนศ ศรีวิชัยลำพันธ์. (2556). การพัฒนาเศรษฐกิจชุมชน. เชียงใหม่: มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.

นฤมล อนุสนธิ์พัฒน์. (2566). การขับเคลื่อนวิสาหกิจชุมชนเพื่อสร้างเศรษฐกิจฐานรากที่ยั่งยืนในประเทศไทย. วารสาร Asian Political Science Review, 8(1), 17-26.

นฤมล อนุสนธิ์พัฒน์ และชเนตตี พุ่มพฤกษ์. (2565). ทางรอดและแนวทางการปรับตัวของวิสาหกิจชุมชนแนววิถีใหม่หลังวิกฤติ COVID-19 ของไทย. วารสารมหาจุฬานาครทรรศน์, 9(1), 1-19.

บัวพันธ์ พรหมพักพิง. (2565). ความเป็นอยู่ที่ดีและความสุข. วารสารมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์, 29(2), 24-34.

ประกาศ เรื่อง แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 12 (พ.ศ. 2560 - 2564). (2559). ราชกิจจานุเบกษา เล่ม 133 ตอนที่ 115 ก หน้า 82 (30 ธันวาคม 2559).

ประจวบ ไชยสาสน์. (2550). กระทรวงการต่างประเทศกับการพัฒนานโยบายความมั่นคงแห่งชาติ. กรุงเทพมหานคร: อมรินทร์พริ้นติ้งแอนด์พับลิชชิ่ง.

พระราชบัญญัติสถาบันการเงินประชาชน. (2562). ราชกิจจานุเบกษา เล่ม 136 ตอนที่ 56 ก หน้า 82 (30 เมษายน 2562).

มาริษา เลาธรรมจักร และหะริน สัจเดย์. (2564). การพัฒนาฉากทัศน์แบบมีส่วนร่วมสำหรับกลยุทธ์เมืองคาร์บอนต่ำ: กรณีศึกษาของเทศบาลเมืองกระบี่ ประเทศไทย. วารสารสหวิทยาการมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์, 4(3), 1254-1270.

วีระเดช คชเสนีย์. (2566). การขับเคลื่อนการพัฒนาศักยภาพชุมชนโดยการเสริมสร้างความเข้มแข็งของชุมชนไทย. บุรีรัมย์: สำนักงานประชาสัมพันธ์จังหวัดบุรีรัมย์.

ศรายุทธ คชพงศ์. (2563). การจัดการตนเองของชุมชนและท่องถิ่นในภาวการณ์เปลี่ยนแปลงในปัจจุบัน. วารสาร มจร พุทธปัญญาปริทรรศน์, 5(3), 191-202.

สถาบันพัฒนาองค์กรชุมชน (องค์การมหาชน). (2559). คู่มือการส่งเสริมการพัฒนา “ระบบเศรษฐกิจฐานราก”. กรุงเทพมหานคร: สำนักสนับสนุนขบวนองค์กรชุมชนและสำนักสื่อสารการพัฒนา สถาบันพัฒนาองค์กรชุมชน (องค์การมหาชน).

สำนักงานนโยบายและยุทธศาสตร์การค้า. (2566). การสร้างแบรนด์ชุมชนเพื่อเสริมสร้างเศรษฐกิจฐานราก. กรุงเทพมหานคร : สำนักงานนโยบายและยุทธศาสตร์การค้า.

สุวิทย์ คุณกิตติ. (2548). หลักการพัฒนากองทุนหมู่บ้านเป็นสถาบันการเงินชุมชน. กรุงเทพมหานคร: สำนักงานกองทุนหมู่บ้านและชุมชนเมืองแห่งชาติ.

Zapata, C. (2023). Nothing to lose: the rationales of grassroots financial innovations in contexts of extreme scarcity. Social Enterprise Journal, 19(2), 193-212.