การวิเคราะห์และถอดบทเรียนการบริหารจัดการสถานศึกษา ในการส่งเสริมทักษะชีวิตและอาชีพของนักเรียนระดับมัธยมศึกษาตอนต้น สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษานครศรีธรรมราช
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
งานวิจัยนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์และถอดบทเรียนการบริหารจัดการสถานศึกษาในการส่งเสริมทักษะชีวิตและอาชีพของนักเรียนระดับมัธยมศึกษาตอนต้นในสถานศึกษาที่มีการปฏิบัติที่ดี (Good Practices) ด้วยการวิจัยแบบพหุกรณีศึกษา จำนวน 4 แห่ง คือ โรงเรียนบ้านทุ่งกรวด โรงเรียนวัดจันดี โรงเรียนวัดโบสถ์ และโรงเรียนวัดพระมหาธาตุ โดยผู้ให้ข้อมูลแต่ละแห่ง ได้แก่ ผู้บริหารสถานศึกษา จำนวน 1 คน ตัวแทนครู จำนวน 3 คน และตัวแทนนักเรียน จำนวน 5 คน เป็นการเลือกแบบเจาะจง เครื่องมือในการวิจัย คือ แบบสัมภาษณ์เชิงลึก วิเคราะห์ข้อมูลเชิงคุณภาพด้วยการวิเคราะห์เนื้อหา ผลการวิจัย พบว่า การบริหารจัดการสถานศึกษาในการส่งเสริมทักษะชีวิตและอาชีพของนักเรียนระดับมัธยมศึกษาตอนต้น ประกอบด้วย 1) นโยบายหรือกลยุทธ์ในการพัฒนาทักษะชีวิตและอาชีพของนักเรียน 2) โครงการหรือกิจกรรมที่โรงเรียนดำเนินการ 3) ขั้นตอนหรือวิธีการที่โรงเรียนดำเนินการ และ 4) ปัจจัยสำคัญที่มีส่วนส่งเสริมหรือสนับสนุนให้ประสบผลสำเร็จ และพบว่า 1) จุดแข็ง คือ นักเรียนมีทักษะการทำงานเป็นทีม พร้อมพัฒนาตนเอง มีส่วนร่วมในกิจกรรมของสถานศึกษา บุคลากรมีความสามัคคีมีความรับผิดชอบ สถานศึกษามีการบริหารที่เป็นระบบ มีหลักสูตรที่หลากหลายสอดคล้องกับบริบทและความต้องการของนักเรียน 2) จุดอ่อน คือ นักเรียนแรกเข้ามีคุณภาพค่อนข้างน้อย มีค่านิยมเชิงลบต่องานอาชีพที่ต้องใช้แรงงาน
ครูมีภาระงานมาก อาคารสถานที่ยังไม่เอื้ออำนวยการต่อการเรียนรู้ 3) โอกาส คือ ภาคีเครือข่ายเข้มแข็งพร้อมให้การสนับสนุนกิจกรรมในทุกมิติ มีสื่อเทคโนโลยีที่ทันสมัย และ 4) อุปสรรค คือ ผู้ปกครองและชุมชนยังมีข้อจำกัดเรื่องสภาพเศรษฐกิจ มีความแตกต่างทางพหุวัฒนธรรม หน่วยงานต้นสังกัดมีนโยบายมากและเปลี่ยนแปลงบ่อย
Article Details
เอกสารอ้างอิง
กัญญารัตน์ นิตยวัน. (2562). การศึกษาผลการเรียนรู้และทักษะชีวิตและอาชีพของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 ด้วยการจัดการเรียนรู้แบบโครงงานที่เน้นภูมิปัญญาท้องถิ่น. วารสารชุมชนวิจัย มหาวิทยาลัยราชภัฏนครราชสีมา, 13(3), 247-259.
กีรติ สุวรรณโน. (2562). การสร้างแบบวัดทักษะชีวิตและอาชีพในศตวรรษที่ 21 ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3. ใน วิทยานิพนธ์ครุศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาวิจัยและประเมินผลการศึกษา. มหาวิทยาลัยราชภัฏมหาสารคาม.
ชวัลวิทย์ จินดา. (2560). การวิจัยเชิงบูรณาการแบบองค์รวมเพื่อพัฒนาทักษะชีวิตของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาตอนปลาย. ใน ดุษฎีนิพนธ์ปรัชญาดุษฎีบัณฑิต สาขาการวิจัย วัดผล และสถิติการศึกษา. มหาวิทยาลัยบูรพา.
ไชยยศ ไพวิทยศิริธรรม และยุวรี ญานปรีชาเศรษฐ. (2564). การส่งเสริมทักษะชีวิตและทักษะการทำงานของนักศึกษาครู. วารสารวิจัยศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยศิลปากร, 13(1), 132-143.
บวรวิชญ์ รดารังสี. (2565). การพัฒนารูปแบบการเรียนรู้แบบ Active Learning ออนไลน์ โดยใช้ทฤษฎีพหุ ปัญญาเพื่อส่งเสริมทักษะการคิดวิเคราะห์ของนักศึกษาระดับปริญญาตรีของไทย. วารสารทฤษฎีและปฏิบัติการอุดมศึกษา, 22(12), 63-75.
ปาริชาติ อังกาบ. (2561). การสร้างแบบวัดทักษะชีวิตและอาชีพตามแนวคิดทักษะในศตวรรษที่ 21 สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาตอนปลาย. ใน วิทยานิพนธ์ศึกษาศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิจัยและประเมินผลการศึกษา. มหาวิทยาลัยมหาสารคาม.
ปิยรัตน์ ยอดสุวรรณ์. (2564). แนวทางการบริหารการจัดการเรียนที่ส่งเสริมทักษะอาชีพในศตวรรษที่ 21 ของนักเรียนโรงเรียนบ้านเวียงพาน จังหวัดเชียงราย. วารสารวิทยาศาสตร์การศึกษา มหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงราย, 6(1), 51-65.
พณณกร ฝอยทอง. (2561). แนวทางการพัฒนาทักษะชีวิตของผู้เรียนการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย จังหวัดนครปฐม. วารสารวิจัยศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยศิลปากร, 10(2), 1-15.
พิมพา ชัยมา. (2566). แนวทางการพัฒนาทักษะชีวิตและอาชีพในศตวรรษที่ 21 สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาตอนปลายในภูมิภาคตะวันตก. ใน วิทยานิพนธ์ศึกษาศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิธีการวิจัยทางการศึกษา. มหาวิทยาลัยศิลปากร.
ไพฑูรย์ แจ่มพันธ์. (2566). รายงานการประเมินโครงการพัฒนาทักษะชีวิตนักเรียนโรงเรียนดอนมดแดงวิทยาคม ปีการศึกษา 2564. วารสารวิทยาศาสตร์การศึกษา มหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงราย, 8(1), 43-55.
ลลิดา ศิริศรีมังกร และสุรีย์ สวนมนต์คา. (2561). การพัฒนาทักษะชีวิตของนักเรียนระดับมัธยมศึกษาตอนต้นผ่านกิจกรรมการเรียนรู้แบบโครงงาน. วารสารการศึกษาและการเรียนรู้, 7(3), 1-10.
สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน. (2553). พระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2542 และที่แก้ไขเพิ่มเติม (ฉบับที่ 3) พ.ศ. 2553. กรุงเทพมหานคร: สำนักนายกรัฐมนตรี.
สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน. (2558). การพัฒนาสมรรถนะหลักของผู้เรียนไทยโดยใช้การเรียนรู้แบบโครงงานร่วมกับเทคโนโลยีสารสนเทศ. วารสารการศึกษานานาชาติ, 8(6), 1-10.
สำนักงานจังหวัดนครศรีธรรมราช. (2566). ยุทธศาสตร์การพัฒนาจังหวัดนครศรีธรรมราช พ.ศ. 2566. นครศรีธรรมราช: สำนักงานจังหวัดนครศรีธรรมราช. เรียกใช้เมื่อ 7 เมษายน 2568 จาก https://www.nakhonsithammarat.go.th/web_52/datacenter/doc_download/strategy_p2566.pdf.
Ball, A. et al. (2016). Exploring 21st century skills and learning environments for middle school youth. International Journal of School Social Work, 1(1), 1-17.
Bandura, A. (1986). Social foundations of thought and action: A social cognitive theory. Prentice-Hall. Retrieved April 7, 2025, from https://archive.org/details/socialfoundation0000band
Fu, H. (2024). SWOT analysis of digital technology in internationalizing Thai higher education. Rajapark International Journal, 1(1), 1-15.
Nguyen, T. T. (2017). Developing important life skills through project-based learning: A case study. The Normal Lights, 11(2), 52-67.
Partnership for 21st Century Skills. (2009). Framework for 21st century learning. Retrieved April 2, 2025, from https://static.battelleforkids.org/documents/p21/P21_Framework_Brief.pdf
Saylor, J. G. et al. (1981). Curriculum planning for better teaching and learning. (4th ed.). New York: Holt, Rinehart and Winston.
Trilling, B. & Fadel, C. (2009). 21st Century Skills: Learning for Life in Our Times. San Francisco, CA: Jossey-Bass.
UNESCO. (2015). Education 2030: Incheon Declaration and Framework for Action for the Implementation of Sustainable Development Goal 4. UNESCO. Retrieved April 2, 2025, from https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000245656
