แนวทางการอนุรักษ์และฟื้นฟูการแสดงพื้นบ้านภาคใต้ ระบำทิ่มเม่า จังหวัดตรัง

บทคัดย่อ

บทความวิจัยเรื่อง แนวทางการอนุรักษ์และฟื้นฟูการแสดงพื้นบ้านภาคใต้ ระบำทิ่มเม่า จังหวัดตรัง มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษากระบวนการท่ารำและแนวทางการอนุรักษ์ฟื้นฟู ระบำทิ่มเม่า จังหวัดตรัง ผู้วิจัยใช้ระเบียบวิจัยเชิงคุณภาพ โดยการเก็บข้อมูลภาคสนาม จากการสัมภาษณ์เชิงลึกและการสังเกตการณ์แบบมีส่วนร่วม จากผู้ให้ข้อมูลสำคัญโดยการคัดเลือกแบบเจาะจง จำนวน 14 คน ผลการวิจัยพบว่า ระบำทิ่มเม่า เป็นการแสดงชุดแรกก่อนนำเข้าสู่การดำเนินเรื่องของลิเกป่า บ้านคลองปะเหลียน จังหวัดตรัง ได้แรงบันดาลใจจาก อาชีพหลักของชาวบ้านในสมัยโบราณ คือ การทำนาข้าว ทั้งนาข้าวเจ้าและข้าวเหนียว ชาวคณะลิเกป่าบ้านคลองปะเหลียน อำเภอย่านตาขาว จังหวัดตรัง จึงได้นำท่าทางในการตำเข้าหรือทิ่มเม่าในภาษาท้องถิ่น ตั้งแต่กรรมวิธีการนำลงสู่ครก การตำ และการนำออกใส่ภาชนะ มาใช้เป็นลีลาท่ารำในการแสดง ประกอบกับเพลงที่บรรเลงจากดนตรีพื้นบ้านภาคใต้ คือ ทับ โหม่ง ฉิ่ง ปี่ และกรับ ในทำนองสนุกสนาน แต่ปัจจุบัน การแสดงชุดดังกล่าวกำลังจะสูญหายไปเนื่องจากขาดผู้สืบทอด และขาดการส่งเสริมสนับสนุนจากภาครัฐ ภาคเอกชน ทำให้ชาวคณะลิเกป่าบ้านคลองปะเหลียน อำเภอย่านตาขาว จังหวัดตรัง มีพื้นที่ในการแสดงน้อย ผู้วิจัยจึงได้ทำการศึกษากระบวนการท่ารำโดยละเอียดและจัดทำเป็นตำราท่ารำไว้ให้แก่บุคคลที่สนใจ พร้อมทั้งฟื้นฟูการแสดงดังกล่าวขึ้นใหม่โดยการจัดหาพื้นที่ในการแสดง โดยการประสานงานกับหน่วยงานภาครัฐและภาคเอกชนในจังหวัดตรัง เพื่อเปิดโอกาสให้ชาวคณะได้เผยแพร่วัฒนธรรมที่งดงามให้คงอยู่สืบไปในภายภาคหน้า