การจัดการอนุรักษ์และสืบทอดประเพณีลากพระเดือนห้า อำเภอพิปูน จังหวัดนครศรีธรรมราช

บทคัดย่อ

บทความวิจัยฉบับนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาประเพณีลากพระเดือนห้า อำเภอพิปูน จังหวัดนครศรีธรรมราช และ 2) เสนอแนวทางการจัดการอนุรักษ์และสืบทอดประเพณีลากพระเดือนห้า อำเภอพิปูน จังหวัดนครศรีธรรมราช เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ ผู้ให้ข้อมูลหลัก ได้แก่ 1) กลุ่มผู้รู้ ประกอบด้วย ปราชญ์ ผู้นำ ตัวแทนภาครัฐ 2) กลุ่มผู้ปฏิบัติ ประกอบด้วย ผู้นำทางศาสนา คนทำเรือพระ และ 3) กลุ่มผู้ร่วมกิจกรรม ประกอบด้วย คนในชุมชน นักท่องเที่ยว แม่ค้า รวม 20 คน เครื่องมือในการวิจัย ได้แก่ แบบสัมภาษณ์เชิงลึก แบบสังเกตทั้งแบบมีส่วนร่วมและไม่มีส่วนร่วมได้เก็บรวบรวมข้อมูลจากเอกสารที่เกี่ยวข้อง ผลการวิจัยพบว่า การศึกษาประเพณีลากพระเดือนห้าจัดขึ้นในวันแรม 1 ค่ำ เดือน 5 โดยมีการเชื่อมโยงกับพื้นที่ภูเขาพระทั้งด้านประวัติศาสตร์ ความเชื่อ และอัตลักษณ์ท้องถิ่น ในปัจจุบัน เผชิญกับปัญหาในการอนุรักษ์และสืบทอดประเพณีลากพระเดือนห้าหลายมิติ คือ ด้านประวัติศาสตร์ ความเชื่อ มรดกภูมิปัญญา การมีส่วนร่วมของชุมชนและหน่วยงานต่าง ๆ การท่องเที่ยว และงบประมาณ ส่งผลให้ประเพณีลากพระเดือนห้าถูกละเลยเสี่ยงที่จะเลือนหายหากไม่มีการส่งเสริม สนับสนุน และการมีส่วนร่วมจากชุมชนท้องถิ่นอย่างจริงจัง แนวทางการจัดการอนุรักษ์และสืบทอดประเพณีลากพระเดือนห้า จึงเกิด“รูปแบบ 6 ส” ในการจัดการอนุรักษ์และสืบทอดประเพณีลากพระเดือนห้า คือ 1) สั่งสมประวัติศาสตร์ ตำนาน เรื่องเล่า มรดกภูมิปัญญา และพิธีกรรม 2) สืบสานรูปแบบประเพณี 3) สนับสนุนเครือข่าย 4) ส่งเสริมการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรม 5) สื่อสารคุณค่าประเพณี และ 6) สร้างสรรค์สินค้าจากงานประเพณี เพื่อให้ประเพณีลากพระเดือนห้ายังคงดำรงอยู่ต่อไปในยุคปัจจุบันอย่างยั่งยืน