“คณะแพทยศาสตร์” ต้นแบบการจัดตั้งคณะใหม่และการพัฒนาหลักสูตรด้านวิทยาศาสตร์สุขภาพ ของมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทความวิชาการฉบับนี้มีวัตถุประสงค์หลักเพื่อวิเคราะห์กระบวนการจัดตั้งคณะแพทยศาสตร์ และการพัฒนาหลักสูตรแพทยศาสตรบัณฑิตของมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ โดยมีเป้าหมาย คือ สังเคราะห์องค์ความรู้และประสบการณ์ที่ได้จากการดำเนินงาน เพื่อเป็นต้นแบบที่มีคุณค่าสำหรับการจัดตั้งคณะใหม่ ผลการศึกษาชี้ให้เห็นถึงความจำเป็นเชิงระบบในการเพิ่มจำนวนและยกระดับคุณภาพของบุคลากรทางการแพทย์ เพื่อรองรับความท้าทายด้านสาธารณสุขในศตวรรษที่ 21 ความท้าทาย ประกอบด้วย การเข้าสู่สังคมสูงอายุ การเผชิญกับโรคอุบัติใหม่ที่เกิดขึ้นอย่างต่อเนื่อง ปัญหาความเหลื่อมล้ำในการเข้าถึงบริการสุขภาพในพื้นที่ชนบทห่างไกล ผลกระทบจากการเปลี่ยนแปลงของสิ่งแวดล้อมที่ส่งผลต่อสุขภาพของประชาชน มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ได้กำหนดยุทธศาสตร์ การจัดตั้งคณะแพทยศาสตร์ โดยอาศัยการบูรณาการจุดแข็งอันโดดเด่นของมหาวิทยาลัย ไม่ว่าจะเป็นเกษตร อาหาร สิ่งแวดล้อม และชีวนวัตกรรม เข้ากับศาสตร์ทางการแพทย์ได้อย่างลงตัว ภายใต้แนวคิดที่เป็นเอกลักษณ์ คือ “เวชศาสตร์การเกษตรและชีวนวัตกรรม” ซึ่งเน้นการดูแลสุขภาพในบริบทเฉพาะ การจัดการโรคที่เกี่ยวข้องกับอาชีพเกษตรกรรม รวมถึงการใช้ทรัพยากรชีวภาพท้องถิ่นเพื่อสร้างสรรค์นวัตกรรมด้านสุขภาพที่ยั่งยืน หลักสูตรแพทยศาสตรบัณฑิตได้รับการออกแบบให้สอดคล้องกับกรอบมาตรฐานที่กำหนดโดยคณะกรรมการมาตรฐาน
การอุดมศึกษาและแพทยสภา เน้นการผสมผสานองค์ความรู้ข้ามศาสตร์ การปลูกฝังจริยธรรมวิชาชีพทางการแพทย์ที่เข้มแข็ง และพัฒนาทักษะการทำงานร่วมกับทีมสหวิชาชีพ นอกจากนี้ กระบวนการจัดตั้งคณะและการพัฒนาหลักสูตร สามารถสังเคราะห์เป็นต้นแบบที่มีประโยชน์ใน 4 มิติสำคัญ ได้แก่ วิสัยทัศน์เชิงนโยบาย โครงสร้างองค์กร ระบบหลักสูตร และความร่วมมือภาคส่วน ซึ่งองค์ประกอบเหล่านี้สามารถนำไปประยุกต์ใช้ในการจัดตั้งคณะวิทยาศาสตร์สุขภาพในสถาบันการศึกษาอื่น ๆ ได้อย่างมีประสิทธิผล
Article Details
เอกสารอ้างอิง
กระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม. (2565ก). แผนด้านการอุดมศึกษาเพื่อผลิตและพัฒนากำลังคนของประเทศ พ.ศ. 2564 - 2570 ฉบับปรับปรุง พ.ศ. 2566 - 2570. เรียกใช้เมื่อ 23 พฤษภาคม 2568 จาก https://shorturl.asia/rgQKH
กระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม. (2565ข). ยุทธศาสตร์การอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรมแห่งชาติ ฉบับที่ 1 (พ.ศ. 2566 - 2570). เรียกใช้เมื่อ 23 พฤษภาคม 2568 จาก https://shorturl.asia/62cOq
กระทรวงสาธารณสุข. (2566ก). แผนขับเคลื่อนนโยบายกระทรวงสาธารณสุข พ.ศ. 2567. เรียกใช้เมื่อ 23 พฤษภาคม 2568 จาก https://shorturl.asia/HDBup
กระทรวงสาธารณสุข. (2566ข). แผนพัฒนาระบบบริการสุขภาพแห่งชาติ ระยะที่ 13. เรียกใช้เมื่อ 23 พฤษภาคม 2568 จาก https://shorturl.asia/5zEam
กองยุทธศาสตร์และแผนงาน สำนักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุข. (2566ก). แผนพัฒนากำลังคนด้านสุขภาพ พ.ศ. 2566 - 2570. กรุงเทพมหานคร: กระทรวงสาธารณสุข.
กองยุทธศาสตร์และแผนงาน สำนักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุข. (2566ข). ภาพอนาคตของระบบสาธารณสุขไทย. กรุงเทพมหานคร: บริษัท รับพิมพ์ จำกัด.
คณะกรรมการมาตรฐานการอุดมศึกษา. (2566). ประกาศคณะกรรมการมาตรฐานการอุดมศึกษา เรื่อง มาตรฐานคุณวุฒิในสาขาวิชาแพทยศาสตร์ ระดับปริญญาตรี พ.ศ. 2566. เรียกใช้เมื่อ 23 พฤษภาคม 2568 จาก https://shorturl.asia/AGUH4
คณะรัฐมนตรี. (2566). มติ ครม. วันที่ 14 กุมภาพันธ์ 2566 เรื่องการสนับสนุนโครงการอุทยานการแพทย์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์. เรียกใช้เมื่อ 23 พฤษภาคม 2568 จาก https://shorturl.asia/j75BP
ปานวาด ปรียานนท์ และนงลักษณ์ โพธิน้อย. (2565). ทิศทางการจัดการเรียนรู้กลุ่มวิทยาศาสตร์สุขภาพในยุคเทคโนโลยีพลิกผัน. Journal of Professional Routine to Research, 9(1), 1-8.
แพทยสภา. (2566). ประกาศแพทยสภา ที่ 77/2566 เรื่อง มาตรฐานการจัดการศึกษาแพทยศาสตรบัณฑิต. เรียกใช้เมื่อ 23 พฤษภาคม 2568 จาก https://shorturl.asia/hgD1l
มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์. (2566ก). ยุทธศาสตร์มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ 4 ปี (ปีงบประมาณ พ.ศ. 2567 -2570). กรุงเทพมหานคร: มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์.
มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์. (2566ข). รายงานการพัฒนาหลักสูตรแพทยศาสตรบัณฑิตภายใต้แนวคิดเวชศาสตร์การเกษตรและชีวนวัตกรรม. กรุงเทพมหานคร: มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์.
วรรณี เนียมหอม และคณะ. (2563). การศึกษาความเป็นไปได้ในการจัดตั้งคณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัย เกษตรศาสตร์ เพื่อผลิตแพทย์แนวใหม่สู่ความมั่นคงด้านสุขภาพของพลเมืองไทยอย่างยั่งยืน. ใน รายงานการวิจัย. มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์.
วิไลลักษณ์ ทองนาค. (2564). การพัฒนานวัตกรรมชีวภาพจากทรัพยากรท้องถิ่นเพื่อส่งเสริมสุขภาพองค์รวม. วารสารวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี, 12(3), 45-56.
สถาบันวิจัยระบบสาธารณสุข. (2565). รายงานการวิจัยเรื่องเวชศาสตร์การเกษตรและการดูแลสุขภาพในพื้นที่ชนบท. กรุงเทพมหานคร: สถาบันวิจัยระบบสาธารณสุข.
สำนักงานสถิติแห่งชาติ. (2564). สัดส่วนบุคลากรทางการแพทย์ต่อประชากร และจำนวนบุคลากรทางการแพทย์ในแต่ละภูมิภาคและพื้นที่ ประจำปี 2564. เรียกใช้เมื่อ 23 พฤษภาคม 2568 จาก https://shorturl.asia/QwxgJ
อุปถัมภ์ ศุภสินธุ์. (2565). กรอบแนวความคิดของหลักสูตรแพทยศาสตรบัณฑิต มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์. กรุงเทพมหานคร: มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์.
Carroll, M. et al. (2017). Agromedicine: Integrating agriculture and health. Journal of Rural Health, 33(2), 101-109.
United Nations. (2015). Transforming our world: The 2030 agenda for sustainable development. New York: United Nations.
World Health Organization. (2022). Holistic health approaches and sustainable development. Geneva: WHO Press.