การพัฒนารูปแบบผลิตภัณฑ์ถ่านอัดแท่งจากวัสดุเศษเหลือเปลือกโกโก้ กลุ่มวิสาหกิจชุมชนโกโก้วิภาวดี จังหวัดสุราษฎร์ธานี

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ ศึกษาสภาพปัญหาและความต้องการพัฒนาผลิตภัณฑ์ถ่านอัดแท่งจากวัสดุเศษเหลือเปลือกโกโก้ และพัฒนารูปแบบผลิตภัณฑ์ถ่านอัดแท่งจากวัสดุเศษเหลือเปลือกโกโก้ เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ ผู้ให้ข้อมูลสำคัญ ได้แก่ ผู้นำชุมชน ประธานกลุ่มวิสาหกิจชุมชน นักวิชาการเกษตร และสมาชิกกลุ่ม เลือกแบบเจาะจง จำนวน 8 ราย เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บข้อมูล ได้แก่ แบบสัมภาษณ์ไม่มีโครงสร้าง และการสนทนากลุ่ม วิเคราะห์ข้อมูลเชิงพรรณนา ผลการวิจัยพบว่า สภาพปัญหาและความต้องการพัฒนาผลิตภัณฑ์ถ่านอัดแท่งจากวัสดุเศษเหลือเปลือกโกโก้ เนื่องจากมีปริมาณเปลือกโกโก้เหลือทิ้งจำนวนมาก ไม่สามารถหาวิธีกำจัด
ที่เหมาะสม จึงได้พัฒนารูปแบบผลิตภัณฑ์ถ่านอัดแท่งจากวัสดุเศษเหลือเปลือกโกโก้ ทั้งหน่วยงานภาครัฐ ชุมชน และนักวิจัย เข้ามามีส่วนร่วมในกระบวนการตั้งแต่ต้นน้ำจนถึงปลายน้ำ คือ 1) การสร้างแนวความคิด ได้แนวทางในการใช้ประโยชน์จากเปลือกโกโก้เหลือทิ้งนำมาแปรรูปเป็นถ่านอัดแท่ง 2) พัฒนาแนวความคิด การใช้ประโยชน์ได้ทั้งในครัวเรือน ชุมชน และเพื่อการค้าในอนาคต 3) วิเคราะห์และพัฒนาผลิตภัณฑ์ เปลือกโกโก้เข้ากระบวนการแปรรูปตามขั้นตอน การผ่าเปลือก การตากแห้ง/การอบแห้ง การเผา การบดย่อย การผสมตัวประสาน และการอัดแท่ง 4) ทดสอบผลิตภัณฑ์ ตัวแทนสมาชิกกลุ่มได้นำไปทดสอบการใช้งานจริง 5) ปรับปรุงผลิตภัณฑ์ นำมาปรับส่วนผสมให้ก้อนถ่านมีประสิทธิภาพในการใช้งานได้ดียิ่งขึ้น และ 6) สร้างผลิตภัณฑ์ต้นแบบ เมื่อถ่านอัดแท่งมีคุณภาพเหมาะสม จึงร่วมกันออกแบบตราสินค้าภายใต้ชื่อ “VIPHA COCOA” แสดงถึงอัตลักษณ์ของกลุ่มวิสาหกิจชุมชนโกโก้วิภาวดี ใช้สโลแกน “หอมโกโก้ ปลอดภัย ไร้ควัน” เพื่อพัฒนาเป็นสินค้าชุมชนในอนาคตต่อไป