ปัจจัยผลักและปัจจัยดึงในการลงทุนโดยตรงของไทยในกลุ่มประเทศบริกส์: การศึกษาเชิงคุณภาพ

บทคัดย่อ

วิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาปัจจัยที่มีผลต่อการลงทุนของบริษัทไทยในกลุ่มประเทศ BRICS 2) ศึกษาผลได้ทางเศรษฐกิจจากการลงทุนโดยตรงในต่างประเทศของไทย และ 3) ศึกษานโยบายในการสนับสนุนการลงทุนโดยตรงในต่างประเทศของไทย เพื่อให้ได้ข้อค้นพบเชิงลึกมุมมองเชิงปฏิบัติและนโยบาย การวิจัยใช้วิธีเชิงคุณภาพ โดยกลุ่มผู้ให้ข้อมูลหลัก 4 ราย ได้แก่ ผู้บริหารเอกชนไทยที่ลงทุนในอินเดียและแอฟริกาใต้ และเจ้าหน้าที่ระดับสูงของหน่วยงานรัฐที่เกี่ยวข้องกับการส่งเสริมการลงทุน โดยใช้การคัดเลือกแบบเจาะจง เครื่องมือวิจัย คือ แบบสัมภาษณ์เชิงลึกกึ่งโครงสร้าง การเก็บข้อมูลเป็นเชิงประจักษ์ผ่านการสัมภาษณ์จนข้อมูลอิ่มตัว และวิเคราะห์ข้อมูลด้วยการวิเคราะห์เชิงธีมร่วมกับการวิเคราะห์เนื้อหาโดยใช้โปรแกรม NVivo ผลการวิจัยพบว่า 1) ปัจจัยผลักที่มีอิทธิพลต่อการลงทุน ได้แก่ ตลาดในประเทศที่อิ่มตัว ความไม่แน่นอนทางการเมือง ความจำเป็นในการแสวงหาเทคโนโลยีและโอกาสทางธุรกิจใหม่ ขณะที่ปัจจัยดึงดูดจากกลุ่มประเทศ BRICS ได้แก่ สิทธิประโยชน์ด้านการลงทุน การเปิดเสรีการถือหุ้น ขนาดตลาดที่ใหญ่ 2) ผลได้ทางเศรษฐกิจเกิดขึ้นทั้งในระดับบริษัทและระดับประเทศ โดยบริษัทไทยได้รับผลเชิงบวกด้านรายได้ การขยายธุรกิจ การเข้าถึงเทคโนโลยีใหม่ ขณะที่ระดับประเทศได้รับประโยชน์ต่อ GDP การพัฒนาทุนด้านทรัพยากรมนุษย์ และการยกระดับขีดความสามารถการแข่งขัน และ 3) ข้อเสนอเชิงนโยบายเน้นการจัดตั้งศูนย์สนับสนุนการลงทุนขาออก สนับสนุนด้านข้อมูล กฎหมาย การใช้ประโยชน์จากความตกลงทางการค้า องค์ความรู้ใหม่ คือ การพัฒนา “โมเดลปัจจัยขับเคลื่อนการตัดสินใจลงทุนในกลุ่มประเทศ BRICS ของไทย” ความสัมพันธ์เชิงพลวัตระหว่างปัจจัยผลัก - ดึง กลไกสนับสนุน และผลลัพธ์เชิงเศรษฐกิจอย่างเป็นระบบ