การศึกษาวิเคราะห์กระบวนการดำเนินชีวิตด้วยพุทธสันติวิธีตามแนวศีล 5

บทคัดย่อ

     บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษารูปแบบการดำเนินชีวิตด้วยศีล 5 และ 2) ศึกษาวิเคราะห์ศีล 5 กับกระบวนการดำเนินชีวิตด้วยพุทธสันติวิธี การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงเอกสาร แล้วนำเสนอผลการวิจัยด้วยการพรรณนาวิเคราะห์

     จากการศึกษาพบว่า รูปแบบการดำเนินชีวิตด้วยศีล 5 ที่ปรากฏในพระไตรปิฎก เป็นการนำศีล 5 มาปฏิบัติในวิถีชีวิต โดยที่พระองค์ไม่ได้สอนให้ปฏิบัติตามศีลทั้ง 5 ข้อ แต่สอนให้มีเมตตา สอนให้ประกอบอาชีพสุจริต สำรวมในกามคุณ มีสัจจะและไม่ประมาทในการดำเนินชีวิต เป็นต้น ส่วนรูปแบบการดำเนินชีวิตด้วยศีล 5 ในสังคมปัจจุบัน อยู่ในขอบเขตของมนุษย์ สังคม และธรรมชาติ โดยการสร้างแรงจูงใจ ระเบียบ แบบแผน ลดปัจจัยกระตุ้นเร้าให้เกิดความรุนแรง การเห็นคุณค่าของชีวิต ประโยชน์ของการรักษาศีล ความเอื้ออาทรต่อเพื่อนมนุษย์และสรรพสัตว์

     ศีล 5 เป็นแนวทางสันติวิธีที่เกิดจากจิต แล้วแสดงออกในเชิงพฤติกรรมทางกายและวาจา ไม่ก่อให้เกิดความเดือดร้อนและเบียดเบียนกัน ทำให้เกิดความเท่าเทียมกันในข้อปฏิบัติ ทำให้คนเคารพในคุณงามความดีของกันและกัน ลดความหวาดระแวง และก่อให้เกิดความไว้เนื้อเชื่อใจกัน รวมทั้งยังเป็นเครื่องมือในการปฏิสัมพันธ์กันด้วยเมตตาธรรม ก่อให้เกิดระบบ ระเบียบแบบแผนในชีวิต กระบวนการดำเนินชีวิตด้วยศีล 5 อันเป็นเครื่องมือในการบริหารจัดการชีวิตแบบพุทธสันติวิธีก่อให้เกิดความสงบสุขในชีวิต สามารถบริหารจัดการความขัดแย้งในระดับปัจเจกชน และขยายผลไปสู่สันติสุขในสังคมอย่างยั่งยืน