ข้อท้าทายและการฟื้นคืนชีวิตในชุมชนของแรงงานคืนถิ่นนอกระบบคนรุ่นใหม่ในภาคการเกษตรในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ (1) เพื่ออธิบายสภาพทางเศรษฐกิจและสังคมก่อนและหลังการกลับบ้าน และ (2) เพื่อพรรณนาให้เห็นภาพรวมของการต่อสู้ดิ้นรนเพื่อแก้ไขปัญหาและการปรับตัวของแรงงานนอกระบบซึ่งเป็นกลุ่มแรงงานคืนถิ่นคนรุ่นใหม่ในภาคตะวันออกเฉียงเหนือที่อยู่ในภาคการเกษตร เพื่อตอบวัตถุประสงค์ทั้งสองประการข้างต้น การวิจัยนี้จึงมุ่งพัฒนาแกนนำซึ่งเป็นแรงงานนอกระบบและเป็นคนรุ่นใหม่ให้สามารถเก็บข้อมูลสถานการณ์ของแรงงานนอกระบบในพื้นที่ของตนเองได้ ผ่านการวิจัยเชิงผสมผสานโดยใช้เครื่องมือ 2 ชนิด คือ แบบสำรวจ และการสนทนากลุ่ม ผลการวิจัยตามวัตถุประสงค์ข้อแรกพบว่า ก่อนกลับบ้านกลุ่มเป้าหมายเคยทำงานต่างถิ่นโดยเฉลี่ย คือ 6 ปี ส่วนใหญ่มีหนี้สินกลับมา สำหรับสภาพหลังจากการกลับบ้านแม้พวกเขาจะพึงพอใจที่ได้กลับบ้าน แต่ก็ยังมีความกังวลในเรื่องของการประกอบอาชีพว่าจะสามารถใช้หนี้สินที่มีอยู่ มีเงินลงทุน และเป็นเงินออมต่อไปในอนาคตได้หรือไม่ สำหรับวัตถุประสงค์ข้อที่สองของการวิจัย พบว่า พวกเขาต้องปรับตัวเข้ากับวิถีชีวิตของชุมชน โดยเฉพาะการต่อสู้กับแรงกดดันของครอบครัวและชุมชน และต้องทำหน้าที่ในการช่วยเหลือคนในครอบครัวและเผื่อแผ่ไปยังคนในชุมชน นอกจากนั้นจากสถานการณ์การผลิตที่พวกเขาเผชิญอยู่ ทำให้พวกเขาพบช่องว่างของทักษะของตนเอง และมีความต้องการ re-skill และ up-skill ด้านการเกษตรสมัยใหม่ที่ตอบสนองต่อความต้องการของตลาดได้ จากสถานการณ์ดังกล่าว นำมาสู่การสร้างข้อเสนอเชิงนโยบายว่า หากต้องการพัฒนาศักยภาพของแรงงานนอกระบบซึ่งเป็นกลุ่มแรงงานคืนถิ่นคนรุ่นใหม่ซึ่งกลับเข้าไปอยู่ในภาคการเกษตรนั้น มีข้อเสนอ 2 ประการคือ การค้นหาแนวทางและมาตราการเพื่อจัดการจัดการกับภาระหนี้สินของแรงงานกลุ่มนี้ และหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง ควรสร้าง “เมนู” สำหรับการฝึกอบรมเพื่อพัฒนาทักษะที่สอดคล้องกับความต้องการและการใช้เวลาของแรงงานกลุ่มนี้ ทั้งนี้ข้อมูลที่ได้นี้ถูกนำเอาไปใช้ในระยะที่สองของโครงการคือ การสร้างแนวทางในการส่งเสริมศักยภาพของแรงงานนอกระบบซึ่งเป็นกลุ่มแรงงานคืนถิ่นคนรุ่นใหม่ ต่อจากนั้นบทเรียนในการดำเนินงานของแรงงานกลุ่มดังกล่าวจะนำไปสู่การพัฒนาข้อเสนอเชิงนโยบายในการส่งเสริมและสนับสนุนแรงงานนอกระบบซึ่งเป็นกลุ่มแรงงานคืนถิ่นคนรุ่นใหม่ต่อไป