การสอนประวัติศาสตร์โดยใช้โครงงานเป็นฐานสำหรับนักเรียนมัธยมศึกษาตอนปลาย
คำสำคัญ:
การสอนโดยใช้โครงงานเป็นฐาน, วิธีการทางประวัติศาสตร์, การเรียนรู้โดยผู้เรียนเป็นศูนย์กลาง, มัธยมศึกษาตอนปลายบทคัดย่อ
การสอนโดยใช้โครงงานเป็นฐานเป็นรูปแบบการสอนที่เน้นผู้เรียนเป็นศูนย์กลาง ซึ่งโดดเด่นด้วยความเป็นอิสระของนักเรียน การสืบสวนอย่างสร้างสรรค์ การตั้งเป้าหมาย การทำงานร่วมกัน การสื่อสาร และการสืบค้นด้วยการปฏิบัติจริง การสอนโดยใช้โครงงานเป็นฐานมักใช้ในหลากหลายสาขาวิชาการสอน แต่ยังไม่ค่อยพบมากนักในการสอนประวัติศาสตร์ บทความนี้นำเสนอการสอนประวัติศาสตร์โดยใช้โครงงานเป็นฐานสำหรับนักเรียนมัธยมศึกษาตอนปลาย การสอนประวัติศาสตร์นั้นมีเป้าหมายทั่วไปประกอบด้วย 1) การสอนเพื่อสอบ 2) การสอนเพื่อสร้างจิตสำนึกและอุดมการณ์ 3) การอสอนประวัติศาสตร์เพื่อเข้าใจปัจจุบัน 4) การสอนเพื่อเข้าใจกระบวนการทางประวัติศาสตร์ และ 5) การสอนเพื่อเป็นส่วนหนึ่งในการฝึกการคิดเชิงวิเคราะห์และวิจารณ์ การสอนประวัติศาสตร์ในเป้าหมายที่ 3, 4 และ 5 จะนำไปสู่เป้าหมายที่ 1 และ 2 ด้วยตัวมันเอง ดังนั้น การสอนประวัติศาสตร์เพื่อเป็นไปในเป้าหมายที่ 3, 4 และ 5 จึงจำเป็นต้องอาศัยการสอนด้วยวิธีการใช้โครงงานเป็นฐานเพื่อฝึกการสืบสวนหาความรู้ด้วยตนเอง ฝึกการวิเคราะห์ วิจารณ์อย่างมีหลักการและเหตุผล วิธีการนี้มีความเหมาะสมอย่างยิ่งสำหรับการสอนมัธยมศึกษาตอนปลายอันเนื่องมาจากภระงานที่ได้รับมอบหมายค่อนข้างจะเป็นภาระงานที่ซับซ้อน ทั้งนี้ผู้สอนอาจะต้องพิจารณาแนวทางการสอนให้เข้ากับบริบทของผู้เรียนและชั้นเรียนรวมถึงหลักสูตรด้วย
เอกสารอ้างอิง
เด่นพงษ์ แสนคำ. (2561). การสร้างแนวคิดชาตินิยมไทยผ่านทางการศึกษา วัฒนธรรม และ งานนิพนธ์. วารสารนานาชาติ มหาวิทยาลัยขอนแก่น สาขามนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์, 8(3), 142-168.
พิมพลักษณ์ โมรา. (2561). การจัดการเรียนรู้โดยใช้โครงงานเป็นฐาน: ทางเลือกในการจัดการศึกษาสำหรับผู้เรียนในศตวรรษที่ 21. วารสารวิจัยและพัฒนาหลักสูตร, 8(1), 42-52.
เพ็ญนภา สีสุกอง และ นิลมณี พิทักษ์. (2563). การศึกษาความสามารถในการคิดอย่างมีวิจารณญาณ ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5 รายวิชา ส 30233 เพิ่มเติมหน้าที่พลเมือง ที่ได้รับการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ โดยใช้โครงงานเป็นฐาน (Project-Based Learning). วารสารศึกษาศาสตร์ ฉบับวิจัยบัณฑิตศึกษา มหาวิทยาลัยขอนแก่น, 12(4), 55-62.
เพ็ญพนอ พ่วงแพ และ ศศิพัชร จำปา. (2558). การสอนประวัติศาสตร์ เพื่อเสริมสร้างทักษะการคิด อย่างมีวิจารณญาณ. วารสารศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยศิลปากร, 13(1), 47-56.
รัชนีกร หงส์พนัส. (2549). กิจกรรมแบบสรรค์สร้างความรู้กับสาระประวัติศาสตร์. ใน วลัย พานิช (บรรณาธิการ), ประมวลบทความกิจกรรมพัฒนาผู้เรียนสู่มาตรฐานการเรียนรู้ กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม. กรุงเทพฯ: ศูนย์ตำราและเอกสารทางวิชาการ คณะครุศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
วิลุบล สินธุมาลย์. (2554). การรับรู้ประวัติศาสตร์ความสัมพันธ์ไทย-ลาว: ผ่านแบบเรียนประวัติศาสตร์ไทยและลาวชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1-6 (ค.ศ.1975-2009). (อักษรศาสตรมหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยศิลปากร).
ศศิพัชร จำปา. (2562). กระบวนการสืบสวนและการตีความทางประวัติศาสตร์ : การเรียนรู้ด้วยวิธีปฏิบัติ การประวัติศาสตร์. Humanities, Social Sciences, and Arts, 12(5), 974-988.
Al-Balushi, S. M., & Al-Aamri, S. S. (2014). The effect of environmental science projects on students’ environmental knowledge and science attitudes. International Research in Geographical and Environmental Education, 23(3), 213-227.
Beckett, G., & Slater, T. (2019). Global perspectives on project-based language learning, teaching, and assessment: Key approaches, technology tools, and frameworks. Oxon: Routledge.
Blumenfeld, P. C., Soloway, E., Marx, R. W., Krajcik, J. S., Guzdial, M., & Palincsar, A. (1991). Motivating project-based learning: Sustaining the doing, supporting the learning. Educational psychologist, 26(3-4), 369-398.
Carpenter, D. M., Crawford, L., & Walden, R. (2007). Testing the efficacy of team teaching. Learning Environments Research, 10, 53-65.
Chang, L. C., & Lee, G. C. (2010). A team-teaching model for practicing project-based learning in high school: Collaboration between computer and subject teachers. Computers & Education, 55(3), 961-969.
Cocco, S. (2006). Student leadership development: The contribution of project-based learning. (Master’s thesis. Victoria, BC: Royal Roads University,
De La Paz, S., & Hernández-Ramos, P. (2013). Technology-enhanced project-based learning: Effects on historical thinking. Journal of Special Education Technology, 28(4), 1-14.
Djamaludin, A. (2019). Belajar dan Pembelajaran 4 Pilar Peningkatan Kompetensi Pedagogis. Parepare: Kaffah Learning Center.
Grant, M. M. (2002). Getting a grip on project-based learning: Theory, cases and recommendations. Meridian: A middle school computer technologies journal, 5(1), 83.
Helle, L., Tynjälä, P., & Olkinuora, E. (2006). Project-based learning in post-secondary education–theory, practice and rubber sling shots. Higher education, 51, 287-314.
Kokotsaki, D., Menzies, V., & Wiggins, A. (2016). Project-based learning: A review of the literature. Improving schools, 19(3), 267-277.
Lim, S. W., Jawawi, R., Jaidin, J. H., & Roslan, R. (2023). Learning history through project-based learning. Journal of Education and Learning, 17(1), 67-75.
Molteno, M. J. (1971). The aims of history teaching. African Historical Review, 3(1), 18-26.
Rahim, M. Z. N. M., Ahmad, A. R., Awang, M. M., & Dahalan, S. C. (2019, October). Project-Based Learning: Improving Historical Thinking Skills Ability. In The 2nd International Conference on Sustainable Development and Multi-Ethnic Society (pp. 64-68). North Carolina: Redwhite Press.
Thomas, J. W. (2000). A review of research on project-based learning. San Rafael, CA: Autodesk Foundation.
Tsybulsky, D., & Muchnik-Rozanov, Y. (2019). The development of student-teachers' professional identity while team-teaching science classes using a project-based learning approach: A multi-level analysis. Teaching and Teacher Education, 79, 48-59.
VanSledright, A. (2010). What Does It Mean to Think Historically and How Do You TeachIt?. Social Studies Today Research and Practice, 22(2), 113-120.
Vogler, J. S., Thompson, P., Davis, D. W., Mayfield, B. E., Finley, P. M., & Yasseri, D. (2018). The hard work of soft skills: augmenting the project-based learning experience with interdisciplinary teamwork. Instructional Science, 46, 457-488.
Weinberg, S. (2001). Historical Thinking and Other Unnatural Acts: Charting the Future of Teaching the Past. Philadelphia, PA: Temple University Press.
Wurdinger, S., Haar, J., Hugg, R., & Bezon, J. (2007). A qualitative study using project-based learning in a mainstream middle school. Improving schools, 10(2), 150-161.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 วารสารสังคมศาสตร์ปัญญาพัฒน์
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
