ความรู้จากมุมมองของญาณวิทยาเชิงสังคม: การแลกเปลี่ยนความรู้ในสังคมออนไลน์
คำสำคัญ:
ญาณวิทยาเชิงสังคม, การแลกเปลี่ยนความรู้, สังคมออนไลน์, ความน่าเชื่อถือบทคัดย่อ
บทความนี้ศึกษาความรู้จากมุมมองของญาณวิทยาเชิงสังคม โดยเน้นที่กระบวนการการแลกเปลี่ยนความรู้ในสังคมออนไลน์ ได้เสนอเกณฑ์การประเมินความน่าเชื่อถือของข้อมูลและการเลือกกรอบทางสังคมที่ส่งผลต่อการยอมรับของข้อมูลซึ่งเป็นการพิจารณาผ่านมุมมองทางญาณวิทยาเชิงสังคม 3 ประเด็น ประกอบด้วยการพิจารณาแหล่งที่มาของข้อมูล ความโปร่งใสและความเป็นกลางของข้อมูลการตรวจสอบย้อนกลับของข้อมูลสำหรับ และพบว่ากรอบทางสังคมที่ส่งผลต่อการยอมรับของข้อมูลจะพิจารณาถึงการตีความข้อมูลผ่านมุมมองหรือค่านิยมที่มีอยู่ในสังคมที่นำมาสู่การยอมรับหรือปฏิเสธข้อมูลทั้งนี้การเลือกกรอบทางสังคมได้รับอิทธิพลจาก วัฒนธรรม ความเชื่อส่วนบุคคล ความสัมพันธ์ในกลุ่มสังคม อุดมการณ์ทางการเมือง จากเกณฑ์การประเมินความน่าเชื่อและกรอบทางสังคมทำให้ผู้ที่แลกเปลี่ยนความรู้ในสังคมออนไลน์มีเกณฑ์ในการพิจารณาความรู้ที่มีอยู่อย่างหลากหลายได้ชัดเจนยิ่งขึ้นและนำไปสู่ความรู้ที่จริงได้
เอกสารอ้างอิง
ณิชกุล เสนาวงษ์. (2564). การศึกษาพฤติกรรมการใช้สื่อสังคมออนไลน์ของคนเจนเนอเรชั่นแซด ในยุค New Normal ในกรุงเทพมหานคร. (บริหารธุรกิจมหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยสยาม).
เดลินิวส์. (2567). เปิด 10 อันดับข่าวปลอม ขอ ปชช.อย่าเชื่อ-แชร์ หวั่นสร้างความเข้าใจผิดในสังคม. สืบค้นจาก https://www.dailynews.co.th/news/4186203/.
นักรบ นาคสุวรรณ์. (2564). การรู้เท่าทันสื่อสังคมออนไลน์ของนักศึกษาไทยในยุคดิจิตอล. วารสารวิทยาลัยดุสิตธานี, 15(1), 490-502.
ศูนย์ศึกษายุทธศาสตร์ สถาบันวิชาการป้องกันประเทศกองบัญชาการกองทัพไทย. (2559). “ข่าวปลอม” มหันตภัยร้ายจาก Social Network. สืบค้นจาก https://www.sscthailand.org/uploads_ssc/research_201612291482988188250499.pdf.
สำนักงานกองทุนพัฒนาสื่อปลอดภัยและสร้างสรรค์. (2566). การศึกษาการสื่อสารออนไลน์ของสังคมไทยในปี 2566 สู่ข้อเสนอเพื่อบทบาทการสื่อสารออนไลน์ในการขับเคลื่อนสังคม. สืบค้นจาก https://www.thaimediafund.or.th/article-02052567/.
สุพัชรี ภู่อาวรณ์, ศิรินทร มีขอบทอง และ ชิตพล ดีขุนทด. (2023). การรู้ดิจิทัลและพฤติกรรมการใช้สื่อสังคมออนไลน์ของนักศึกษาชั้นปีที่ 1 ระดับปริญญาตรี สถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกล้าเจ้าคุณทหารลาดกระบัง. วารสารอิเล็กทรอนิกส์การเรียนรู้ทางไกลเชิงนวัตกรรม, 13(2), 1-15.
Anderson, C. (2012). Makers: The new industrial revolution. London: Random House.
Bates, A. W. (2019). Teaching in a digital age: Guidelines for teaching and learning. Vancouver: Tony Bates Associates Ltd.
Benkler, Y. (2006). The wealth of networks: How social production transforms markets and freedom. London: Yale University Press.
Castells, M. (2013). Communication Power. Oxford: Oxford University Press.
Couldry, N., & Hepp, A. (2018). The mediated construction of reality. New Jersey: John Wiley & Sons.
Fricker, M. (2007). Epistemic injustice: Power and the ethics of knowing. Oxford: Oxford University Press.
Fuchs, C. (2021). Social media: A critical introduction. London: Sage.
Goldman, A. (1999). Knowledge in a social world. Oxford: Oxford University Press.
Haas, P. M. (1992). Epistemic communities and international policy coordination. International Organization, 46(1), 1-35.
Lewandowsky, S., Ecker, U. K. H., & Cook, J. (2017). Beyond Misinformation: Understanding and Coping with the "Post-Truth" Era. Journal of Applied Research in Memory and Cognition, 6(4), 353-369.
Pennycook, G., & Rand, D. G. (2018). Fighting misinformation on social media using crowdsourced judgments of news source quality. Proceedings of the National Academy of Sciences, 115(46), 11576-11581.
Stich, S., Mizumoto, M., & McCready, E. (Eds.). (2018). Epistemology for the Rest of the World. Oxford: Oxford University Press.
Sunstein, C. (2018). Republic: Divided democracy in the age of social media. New Jersey: Princeton university press.
Tufekci, Z. (2015). Algorithmic harms beyond Facebook and Google: Emergent challenges of computational agency. Colorado Technology Law Journal, 13, 203-218.
Vosoughi, S., Roy, D., & Aral, S. (2018). The spread of true and false news online. Science, 359(6380), 1146-1151.
Wenger, E. (1999). Communities of practice: Learning, meaning, and identity. Cambridge: Cambridge university press.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 วารสารสังคมศาสตร์ปัญญาพัฒน์
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
