การพัฒนาธนาคารเมล็ดพันธุ์พืชพื้นบ้านและความมั่นคงทางอาหาร

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ (1) ศึกษาปัญหาและผลกระทบของเกษตรกรจากการปลูกพืชที่มีการดัดแปลงพันธุกรรม (2) ส่งเสริมการเก็บรวบรวมและการอนุรักษ์เมล็ดพันธุ์พืชพื้นบ้าน (3) จัดตั้งธนาคารอนุรักษ์เมล็ดพันธุ์พืชพื้นบ้านและสร้างความมั่นคงทางอาหารระดับชุมชน เป็นการวิจัยปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วม โดย (1) สำรวจข้อมูล ประชุม ระดมความคิด วิเคราะห์ปัญหาร่วมกับชุมชน (2) จัดกิจกรรมส่งเสริมการอนุรักษ์เมล็ดพันธุ์พืชพื้นบ้าน ใช้เทคนิคแผนที่ความคิด การมีส่วนร่วม การคัดแยกเมล็ดพันธุ์ร่วมกันกับเกษตรกรในชุมชน สังเกตการณ์แบบมีส่วนร่วม สัมภาษณ์เชิงลึก (3) วางแผนด้วยเทคนิค AIC คือ การสร้างความรู้ การสร้างแนวทางการพัฒนา การสร้างแนวทางปฏิบัติ ผลการวิจัยพบว่า 1) สาเหตุที่เกษตรกรตัดสินใจปลูกพืชที่มีการตัดต่อพันธุกรรม คือ การเก็บเมล็ดพันธุ์แบบดั้งเดิมมีความยุ่งยาก ขาดความรู้การป้องกันเมล็ดพันธุ์ และต้องการความสบาย ปัญหาและผลกระทบ คือ เมล็ดพันธุ์พืชพื้นบ้านสูญหายไปตามกาลเวลา เพิ่มต้นทุนในการเพาะปลูก จุดแข็ง: มีที่ดินทำกินเป็นของตัวเอง จุดอ่อน: ขาดความรู้วิธีการป้องกันเมล็ดพันธุ์ และเทคโนโลยีสมัยใหม่ โอกาส: เกษตรทางเลือก เกษตรเพื่อสุขภาพ อุปสรรค: การละทิ้งอาชีพเกษตรกรรม ข้อมูลหลอกจากสื่อออนไลน์ และภาระหนี้สิน 2) ส่งเสริมการเก็บรวบรวมและการอนุรักษ์เมล็ดพันธุ์พืชพื้นบ้าน คือ (1) การอนุรักษ์เมล็ดพันธุ์พืชพื้นบ้าน โดยเชิญชวนเกษตรกรในพื้นที่หันมาใส่ใจกับการรักษาเมล็ดพันธุ์พื้นบ้านแบบดั้งเดิมไม่ให้สูญหาย (2) การจัดเก็บเมล็ดพันธุ์ข้าวผ่านประเพณีบุญคูณลาน เพื่อจัดเก็บเมล็ดพันธุ์ข้าว โดยการขับเคลื่อนกิจกรรมผ่านประเพณีบุญคูณลาน 3) จัดตั้งธนาคารอนุรักษ์เมล็ดพันธุ์พืชพื้นบ้านและสร้างความมั่นคงทางอาหารระดับชุมชน โดยใช้ “เทคนิค AIC” ช่วยในการออกแบบและวิเคราะห์แนวทางการพัฒนา ทำให้ชุมชนสามารถพึ่งพาตนเองได้ มีเมล็ดพันธุ์โดยไม่ต้องสิ้นเปลืองงบประมาณ ป้องกันการกลายพันธุ์จากการตัดต่อพันธุกรรมของนายทุน มั่งคั่งด้วยเมล็ดพืชสายพันธุ์ดั้งเดิม