นาฏกรรมล้อ: การล้อเลียน การเสียดสี และการสร้างอารมณ์ขันใน แก้วหน้าหมา

บทคัดย่อ

ละครชาตรีร่วมสมัยเรื่อง แก้วหน้าหมา ของกลุ่มละครอนัตตา สร้างขึ้นโดยเลียนแบบและล้อวรรณกรรมพื้นบ้านที่รู้จักกันดีเรื่อง แก้วหน้าม้า บทความเรื่องนี้มีวัตถุประสงค์ที่จะศึกษาว่าผู้สร้างสรรค์ละครเรื่องนี้ล้อเลียนวรรณกรรมต้นแบบอย่างไร  และชี้ให้เห็นถึงสาระสำคัญที่ต้องการสื่อผ่านตัวบทของงานชิ้นนี้ตลอดจนกลวิธีการสร้างอารมณ์ขัน โดยศึกษาจากบทละครและการแสดง จากการศึกษาพบว่า ละครเรื่องนี้จัดเป็นนาฏกรรมล้อเรื่องหนึ่งที่หยิบยืมชื่อเรื่อง ชื่อตัวละครเอก และสิ่งของที่เป็นเหตุให้ตัวละครเอกได้พบกันจากวรรณกรรมต้นแบบมาล้อ ลักษณะการล้อของละครเรื่องนี้แสดงถึงการสะท้อนความเป็นเรื่องเล่าในงานของตัวเองมากกว่าเรื่องเล่าในงานต้นแบบ ดังจะเห็นได้จากจุดประสงค์ของละครเรื่องนี้ที่วิพากษ์และเสียดสีบริบทการเมืองไทยปัจจุบัน นอกจากนี้ ยังมุ่งเน้นความสนุกสนานในลักษณะเดียวกับละครชาตรีรูปแบบเดิมด้วยการสร้างอารมณ์ขันแก่ผู้ชม ซึ่งละครเรื่องนี้มีกลวิธีการสร้างอารมณ์ขันผ่านตัวละคร เนื้อเรื่อง และภาษา