การวิเคราะห์เพลงประจำวัดสำนักดนตรีไทยครูรวม พรหมบุรี

บทคัดย่อ

บทความวิชาการนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาเพลงประจำวัดสำนักดนตรีครูรวม พรหมบุรี เป็นบทเพลงพื้นฐานสำคัญของนักดนตรีภายในสำนักต้องเรียนรู้ โดยมีครูรวม พรหมบุรีเป็นผู้ถ่ายทอดให้กับลูกศิษย์ภายในสำนัก ได้แก่ นายประมวล ครุฑสิงห์ นายสุรินทร์ เจือหอม นายพุ่ม เผยเผ่าเย็นและนายอุดมศักดิ์ พรหมบุรี ทางเพลงนี้ครูรวม พรหมบุรี ได้รับมาจากครูสุ่ม ดนตรีเจริญผู้มีเชื้อสายมอญ

จากการวิเคราะห์ทำนองเพลงประจำวัด พบว่า เป็นบทเพลงที่ใช้ 2 กลุ่มบันไดเสียง คือ กลุ่มเสียง ซลทxรมx และกลุ่มบันไดเสียง ดรมxซลx ในด้านการร้อยเรียงรูปแบบการใช้มือฆ้อง พบว่า มีการใช้รูปแบบมือฆ้องหลากหลายรูปแบบที่เป็นลักษณะเฉพาะของการบรรเลงฆ้องมอญ สำหรับเรื่องการร้อยเรียงบทเพลงยังพบว่า การบรรเลงเพลงประจำวัด สามารถบรรเลงได้หลายรูปแบบ เช่น รูปแบบที่ 1) บรรเลงแบบปกติ กลับต้นเหมือนบทเพลงทั่วไป 2) บรรเลงแบบออกเพลง คือในเที่ยวกลับต้นนิยมบรรเลงเพลงอื่นที่ไม่ใช่เพลงประจำวัด เช่น แขกมอญบางขุนพรหม มอญรำดาบ สาลิกาเขมร หรืออะแซหวุ่นกี้ เป็นต้น 3) บรรเลงในรูปแบบเพลงทางเปลี่ยนในเที่ยวกลับต้นและแทรกทำนองเพลงย่ำค่ำลงในทำนองเที่ยวเปลี่ยน และ 4) ในเที่ยวกลับต้นเพลงประจำวัดทางใหม่ แทนที่ทำนองเพลงประจำวัดแบบเดิม รูปแบบของโครงสร้างทำนองและรูปแบบของการบรรเลงบทเพลงชี้ให้เห็นว่าเพลงประจำวัดมีความหยืดหยุ่นสามารถปรับเปลี่ยนรูปแบบการบรรเลงได้ตามความเหมาะสมของวัฒนธรรมดนตรีแต่ละสำนัก