หมี่ร้อยลาย: ดนตรีไทยสร้างสรรค์จากผ้าไหมมัดหมี่ของชาวไทพวน

บทคัดย่อ

การศึกษาวิทยานิพนธ์เรื่อง หมี่ร้อยลาย: ดนตรีไทยสร้างสรรค์จากลายผ้าไหมมัดหมี่ของชาวไทพวน ใช้ระเบียบวิธีวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research) มีวัตถุประสงค์เพื่อสร้างสรรค์บทเพลงจากผ้าไหมมัดหมี่ลายหมี่ร้อยลายของชาวไทพวน ตำบลบ้านพวน อำเภอบ้านหมี่ จังหวัดลพบุรี

ผลการวิจัยพบว่า หมี่ร้อยลายเป็นลายผ้าไหมมัดหมี่ที่สร้างสรรค์ขึ้นโดยคุณวนิดา รักพรม หัวหน้ากลุ่มสตรีอาสาบ้านพวน เป็นการผสมผสานลายโบราณกับลายใหม่ มีจำนวน 34 ลาย ประกอบด้วยลักษณะเด่นของเส้นทแยง วงกลม สามเหลี่ยม สี่เหลี่ยม ที่จินตนาการถึงธรรมชาติ สิ่งของเครื่องใช้ และความเชื่อประเพณีของชาวไทพวน

การสร้างสรรค์บทเพลงหมี่ร้อยลายเป็นการถอดลายหมี่ร้อยลายและบันทึกข้อมูลลงบนโปรแกรม Fruity Loops สร้างทำนองจากทิศทางของลายผ้าและการจับคู่เสียง กำหนดใช้ฟังก์ชั่น Piano roll คีย์ C แล้วเทียบโน้ตกับระดับเสียงดนตรีไทยตามตำแหน่งของลายผ้า เมื่อสังเคราะห์ทำนองต้นแบบแล้วจึงปรับแต่งทำนองตามสุนทรียะของเพลงไทย นำเสนอด้วยวงโปงลางซึ่งเป็นวงดนตรีพื้นบ้านอีสาน ประกอบด้วย พิณ แคน เบส โปงลาง กลองหาง กลองตุ้ม ฉาบใหญ่ และ กบไม้ ที่แสดงความรู้สึกสนุกสนานครื้นเครง เช่นเดียวกับการเฉลิมฉลองในงานประเพณี บทเพลงหมี่ร้อยลาย ประกอบด้วยช่วงเกริ่น เพลงช้า และเพลงเร็ว โดยออกแบบเสียงกี่กระตุกทอผ้าแทนเสียงกลอง เพื่อสร้างหน้าทับเพลงขึ้นใหม่