สถานการณ์การเข้าถึงหลักประกันสุขภาพของคนไม่มีสัญชาติไทยและข้อเสนอแนะ

บทคัดย่อ

แม้ว่าประเทศไทยจะมีนโยบายที่เปิดให้คนไม่มีสัญชาติไทยเข้าถึงหลักประกันสุขภาพถ้วนหน้าได้ (Universal Health Coverage: UHC) รวมถึงมีนโยบายขายหลักประกันสุขภาพให้คนไม่มีสัญชาติไทย แต่ผลการศึกษาวิจัยพบว่ายังมีคนที่ตกหล่นระบบหลักประกันสุขภาพดังกล่าวอยู่ และมีข้อเสนอ  เชิงนโยบายว่า ควรมีกฎหมายระดับพระราชบัญญัติเพื่อรับรองสิทธิในการเข้าถึงหลักประกันสุขภาพให้แก่บุคคลโดยไม่เลือกปฏิบัติด้วยเหตุแห่งสัญชาติ การเข้าเมืองฯ รวมถึงมีช่องทางให้บุคคลสามารถซื้อหลักประกันสุขภาพได้ โดยราคาสำหรับการเข้าถึง UHC ควรพิจารณาจาก “จุดเกาะเกี่ยว (genuine link) ของบุคคลกับประเทศไทย งานวิจัยได้เสนอหนทางไปสู่เป้าหมายดังกล่าวไว้สามแนวทางคือ แนวทางที่หนึ่ง จะมีสองกองทุนที่เกี่ยวข้อง กล่าวคือ ยึดโยงหลักประกันสุขภาพในการทำงานกับกองทุนประกันสังคม ส่วนประกันสุขภาพที่ไม่เกี่ยวกับการทำงานเป็นอำนาจหน้าที่รับผิดชอบของกองเศรษฐกิจสุขภาพและหลักประกันสุขภาพ กระทรวงสาธารณสุข เรียกว่า “กองทุนหลักประกันสุขภาพสำหรับคน  ไม่มีสัญชาติไทย” และต้องมีกฎหมายรองรับอำนาจ แนวทางที่สอง กองทุนประกันสังคมถ่ายโอนภารกิจมายัง “กองทุนหลักประกันสุขภาพสำหรับคนไม่มีสัญชาติไทย” ให้อยู่ในความดูแลของกองเศรษฐกิจสุขภาพและหลักประกันสุขภาพ เพื่อเป็นการเสริมความเข้มแข็งของการคลังสุขภาพให้มีเสถียรภาพมากยิ่งขึ้น และแนวทางที่สาม สำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ (สปสช.) เป็นผู้ดูแลกองทุนหลักประกันสุขภาพทั้งสำหรับคนสัญชาติไทยและผู้ไม่มีสัญชาติไทย โดยให้มีกฎหมายรับรองอำนาจหน้าที่