การเข้าถึงข้อมูลของกฎหมายต่างประเทศในทางแพ่งและพาณิชย์

บทคัดย่อ

การเข้าถึงข้อมูลของกฎหมายต่างประเทศในทางแพ่งและพาณิชย์เป็นเรื่องที่มีความสำคัญโดยเฉพาะอย่างยิ่งภายใต้สถานการณ์ปัจจุบันที่นิติสัมพันธ์ระหว่างเอกชนมีแนวโน้มที่จะต้องเข้าไปเกี่ยวพันกับกฎหมายของหลายประเทศ ทำให้การปรับใช้กฎหมายไม่ได้จำกัดอยู่แต่เฉพาะกฎหมายภายในของประเทศใดประเทศหนึ่งแต่เพียงประเทศเดียวอีกต่อไป โดยการเข้าถึงกฎหมายของต่างประเทศไม่เพียงแต่จะเป็นส่วนประกอบที่สำคัญประการหนึ่งของการเข้าถึงความยุติธรรมเท่านั้น หากแต่ยังช่วยให้ประหยัดเวลาและค่าใช้จ่ายของผู้ที่เกี่ยวข้องในกระบวนการยุติธรรมในทางแพ่งและพาณิชย์ที่มีองค์ประกอบต่างประเทศ นอกจากนี้การเข้าถึงกฎหมายต่างประเทศยังเป็นประโยชน์ต่อนักศึกษาและนักวิชาการที่ต้องการใช้ข้อมูลของกฎหมายต่างประเทศอีกด้วย ในขณะที่เมื่อพิจารณาถึงลักษณะของการเข้าถึงกฎหมายของต่างประเทศนั้นอาจแบ่งได้เป็นสองลักษณะ กล่าวคือ การเข้าถึงกฎหมายของต่างประเทศในลักษณะที่เป็นทางการซึ่งอยู่บนพื้นฐานของกฎเกณฑ์ที่มีสภาพบังคับในทางกฎหมาย และการเข้าถึงกฎหมายของต่างประเทศในลักษณะที่ไม่เป็นทางการผ่านความร่วมมือที่ไม่มีสภาพบังคับทางกฎหมาย อย่างไรก็ดีการเข้าถึงกฎหมายของต่างประเทศในแต่ละลักษณะต่างก็มีปัญหาและข้อจำกัด ดังนั้นที่ประชุมแห่งกรุงเฮกว่าด้วยกฎหมายระหว่างประเทศแผนกคดีบุคคลจึงได้พยายามพัฒนาความร่วมมือที่เกี่ยวกับการเข้าถึงกฎหมายของต่างประเทศแต่จนกระทั่งถึงปัจจุบันก็ยังไม่ประสบความสำเร็จอย่างเป็นรูปธรรม ซึ่งเมื่อพิจารณาประเด็นการเข้าถึงกฎหมายต่างประเทศในทางแพ่งและพาณิชย์ภายใต้ระบบกฎหมายไทย ยังไม่ปรากฏว่าได้มีการบัญญัติกฎเกณฑ์การร้องขอข้อมูลของกฎหมายต่างประเทศไว้เป็นการเฉพาะ คงมีเพียงบทบัญญัติแห่งประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่งที่อาจพอจะนำมาปรับใช้เพื่อเป็นฐานทางกฎหมายสำหรับการร้องขอข้อมูลของกฎหมายต่างประเทศได้