ศึกษาความเชื่อและหลักพุทธจริยธรรมที่ปรากฏในประเพณีกำฟ้า ของชุมชนไทยพวนบ้านทุ่งโฮ้ง ตำบลทุ่งโฮ้ง อำเภอเมือง จังหวัดแพร่

บทคัดย่อ

             งานวิจัยครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์ 3 ประการ คือ 1) เพื่อศึกษาประวัติและความเป็นมาของประเพณีกำฟ้าของชุมชนไทยพวน บ้านทุ่งโฮ้ง ตำบลทุ่งโฮ้ง อำเภอเมือง จังหวัดแพร่  2) เพื่อศึกษาความเชื่อและหลักพุทธจริยธรรมที่ปรากฏในประเพณีกำฟ้าของชุมชนไทยพวน บ้านทุ่งโฮ้ง อำเภอเมือง จังหวัดแพร่ 3) เพื่อศึกษาการประยุกต์ความเชื่อกับหลักพุทธจริยธรรมที่ปรากฏในประเพณีกำฟ้าในการดำเนินชีวิตของชุมชนไทยพวน บ้านทุ่งโฮ้ง อำเภอเมือง จังหวัดแพร่ เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ โดยวิธีการศึกษาจากเอกสารงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง และวิจัยภาคสนาม โดยการสัมภาษณ์เชิงลึกจากกลุ่มประชากรที่มีส่วนเกี่ยวข้องกับประเพณีกำฟ้า ของชุมชนไทยพวน บ้านทุ่งโฮ้ง ตำบลทุ่งโฮ้ง อำเภอเมือง จังหวัดแพร่ จำนวน 10 รูป/คน

             ผลการวิจัยพบว่า

             ประเพณีกำฟ้าของชุมชนไทยพวน บ้านทุ่งโฮ้ง อำเภอเมือง จังหวัดแพร่ เป็นประเพณีที่มีความสำคัญต่อวิถีชีวิตของคนในชุมชนและมีประวัติมาความเป็นมาอย่างยาวนาน ตั้งแต่ในครั้งชื่อว่าเมืองพวน ในสมัยของเจ้าชมพู เมืองพวนเป็นเมืองขึ้นของหลวงพระบาง ต่อมาพระเจ้าแผ่นดินสยาม (ประเทศไทย) ได้มีโองการไปถึงเจ้าชมพู ให้ยกทัพไปตีเมืองหลวงพระบาง เมืองพวนรบชนะเมืองหลวงพระบาง เจ้าชมพูจึงประกาศเป็นเอกราช ฝ่ายเจ้านนท์ แห่งเวียงจันทน์ ให้แม่ทัพชื่อเขียวไปรบกับเจ้าชมพูเมืองพวน เจ้าชมพูแพ้ จึงถูกจับได้ เจ้านนท์สั่งให้เพชรฌาตนำตัวไปประหารชีวิต ฟ้าก็ได้ผ่าลงมาที่หอกของเพชรฌาตหักสะบั้นลง หลังจากเจ้าชมพูเดินทางกลับเมืองพวน ชาวเมืองพวนจึงประกอบพิธีกำฟ้า คือ การถือศีล ต้องทำแต่ความดีละเว้นการทำบาป ไหว้บวงสรวงบรรพบุรุษ เทพยดาและบูชาฟ้าให้ฟ้าคุ้มครอง ปกปักษ์รักษาให้มีความอยู่เย็นเป็นสุขและเชื่อว่าจะทำให้พืชผลทางการเกษตรจะอุดมสมบูรณ์

          ประเพณีกำฟ้าของชาวไทยพวนบ้านทุ่งโฮ้งนั้น ได้เชื่อมโยงไปสู่การดำเนินวิถีชีวิตที่มีเอกลักษณ์เฉพาะตัว การจัดงานประเพณีกำฟ้า สะท้อนถึงความเชื่อและหลักพุทธจริยธรรม  ที่คนส่วนใหญ่ประพฤติปฏิบัติสืบเนื่องกันมา นั่นก็คือ หลักความกตัญญูกตเวที ความสามัคคี  ซึ่งถือเป็นรากฐานในการดำเนินชีวิตที่ทำให้กลุ่มชุมชนไทยพวนมีความเข้มแข็ง และมีพื้นฐานชีวิตที่ดีงาม และเป็นชุมชนตัวอย่างของสังคมในปัจจุบัน