การวิเคราะห์การเปลี่ยนแปลงคำศัพท์โบราณจากพจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน ปี พ.ศ. 2493 – ปี พ.ศ. 2554

บทคัดย่อ

          บทความวิจัยนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์คำศัพท์โบราณที่ปรากฏในพจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน ด้านเสียง คำ และความหมาย ผู้วิจัยเสนอผลการวิจัยเป็น 3 ส่วน โดยส่วนที่ 1 คือ การเปลี่ยนแปลงด้านเสียง ส่วนที่ 2 คือ การเปลี่ยนแปลงด้านคำ และส่วนที่ 3 คือ การเปลี่ยนแปลงด้านความหมาย พบการเปลี่ยนแปลง ดังนี้

          ส่วนที่ 1  การเปลี่ยนแปลงด้านเสียง พบการเปลี่ยนแปลง 6 ลักษณะ คือ ลักษณะที่ 1 การเพิ่มเสียง  ลักษณะที่ 2 การตัดเสียง  ลักษณะที่ 3 การสับเสียง  ลักษณะที่ 4 การสลับตำแหน่งของคำ  ลักษณะที่ 5 การกร่อนเสียง และลักษณะที่ 6 การเปลี่ยนแปลงเสียงพยัญชนะ สระ และวรรณยุกต์

          ส่วนที่ 2  การเปลี่ยนแปลงด้านคำ พบการเปลี่ยนแปลงด้านคำศัพท์ใน  3 ลักษณะ คือ ลักษณะที่ 1 คือ การสูญศัพท์จากภาษามาตรฐาน ลักษณะที่ 2 คือ การเปลี่ยนแปลงที่ปรากฏในวิธภาษาอื่น ได้แก่ คำศัพท์ที่ปรากฏในวรรณคดี สมัยสุโขทัย สมัยอยุธยา สมัยธนบุรี และสมัยรัตนโกสินทร์ คำศัพท์ที่ปรากฏในภาษาถิ่น คำศัพท์ที่ปรากฏในกฎหมาย คำศัพท์ที่ปรากฏในการเมือง คำศัพท์ที่ปรากฏในคำราชาศัพท์ และคำศัพท์ที่ปรากฏในสำนวนไทย ลักษณะที่ 3 คือ การเปลี่ยนแปลงโดยการนำคำศัพท์ไปประกอบเป็นส่วนหนึ่งของคำประสม

          ส่วนที่ 3  การเปลี่ยนแปลงความหมาย พบการเปลี่ยนแปลง ได้แก่ ความหมาย   กว้างออก ความหมายแคบเข้า และความหมายย้ายที่