การพัฒนายุทธศาสตร์การขับเคลื่อนปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงในอาชีพปลูกพืชเศรษฐกิจของเกษตรกรตำบลเมืองไผ่ อำเภอหนองกี่ จังหวัดบุรีรัมย์

บทคัดย่อ

         บทความวิจัยนี้ มีจุดประสงค์ ดังนี้ 1) เพื่อศึกษาบริบททั่วไปและสภาพปัญหาของตำบลเมืองไผ่ อำเภอหนองกี่ จังหวัดบุรีรัมย์ 2) เพื่อจัดทำยุทธศาสตร์การขับเคลื่อนปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงในอาชีพปลูกพืชเศรษฐกิจของเกษตรกร และ 3) เพื่อศึกษาแนวทางในการดำเนินการเพื่อตอบสนองยุทธศาสตร์ โดยเครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยครั้งนี้ ได้แก่ แบบสอบถาม แบบสังเกต และการสนทนากลุ่ม จัดทำยุทธศาสตร์โดยวิธีวิเคราะห์ SWOT Analysis และสัมมนาอิงผู้เชี่ยวชาญ (Connoisseurship)

        ผลการวิจัยพบว่า

1. ตำบลเมืองไผ่ มีสภาพเป็นพื้นที่ราบสูง มีลักษณะภูมิอากาศแบบมรสุมเขตร้อน ดินมีลักษณะเป็นดินเหนียวปนทราย แหล่งน้ำมีทั้งธรรมชาติและที่สร้างขึ้น รวม 19 แห่ง แต่ปัจจุบันแหล่งน้ำธรรมชาติตื้นเขินไม่สามารถกักเก็บน้ำไว้ใช้ได้ตลอดทั้งปี เกษตรกรส่วนใหญ่ปลูกข้าว อ้อย มันสำปะหลัง พืชผัก และเลี้ยงสัตว์ มีเกษตรกรบางส่วนไม่มีที่ดินทำกินเป็นของตัวเองต้องเช่าที่ดินทำกิน เมื่อประสบปัญหาภัยแล้งและโรคระบาด เกษตรกรต้องไปกู้ยืมเงินจากนายทุนซึ่งคิดอัตราดอกเบี้ยสูง ทำให้เกิดภาวะยากจนต่อเนื่อง รายได้ไม่พอกับรายจ่าย เกิดเป็นปัญหาเรื้อรัง ยากต่อการแก้ไข
2. การพัฒนายุทธศาสตร์ กำหนดได้ 3 ยุทธศาสตร์ คือ ยุทธศาสตร์ที่ 1 การเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตและยกระดับมาตรฐานสินค้า โดยการนำเทคโนโลยีและนวัตกรรมการเกษตรสมัยใหม่มาใช้ เพื่อให้ได้ผลผลิตต่อไร่เพิ่มขึ้น ยุทธศาสตร์ที่ 2 การเพิ่มมูลค่าสินค้าเกษตร นำความรู้ทางวิชาการ วิทยาศาสตร์ เทคโนโลยีและนวัตกรรม และภูมิปัญญาท้องถิ่นด้านการเกษตร มาผลิตและแปรรูปสินค้าเพื่อเพิ่มมูลค่าและอัตลักษณ์ของท้องถิ่น และยุทธศาสตร์ที่ 3 การบริหารจัดการทรัพยากรการเกษตรและสิ่งแวดล้อม ส่งเสริมการเกษตรที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม การบริหารจัดการน้ำทั้งระบบ การจัดสรรที่ดินทำกินในพื้นที่สาธารณะในลักษณะของโฉนดชุมชน

       3. แนวทางในการดำเนินการเพื่อตอบสนองยุทธศาสตร์ พบว่า การขับเคลื่อนยุทธศาสตร์การพัฒนาเกษตรกร ต้องมีกลยุทธ์การดำเนินการอย่างมีระบบเชื่อมโยงและต่อเนื่อง ต้องประสานความร่วมมือทั้งระบบ จากหลายฝ่ายทั้งหน่วยงานภาครัฐ องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น ผู้ประกอบการ ผู้นำชุมชน เกษตรกร และผู้บริโภค