การส่งเสริมสุขภาพของผู้ป่วยโรคกล้ามเนื้อด้วยภูมิปัญญาการแพทย์แผนไทย เชิงพุทธบูรณาการในจังหวัดนครราชสีมา

บทคัดย่อ

              บทความวิจัยนี้ มีวัตถุประสงค์ คือ 1) เพื่อศึกษาการส่งเสริมสุขภาพตามหลักพระพุทธศาสนา 2) เพื่อศึกษาความเป็นมา สภาพปัญหาของผู้ป่วยโรคกล้ามเนื้อด้วยภูมิปัญญาการแพทย์แผนไทยและ 3) เพื่อศึกษาส่งเสริมสุขภาพของผู้ป่วยโรคกล้ามเนื้อด้วยภูมิปัญญาการแพทย์แผนไทยเชิงพุทธบูรณาการในจังหวัดนครราชสีมา

             ผลการวิจัยพบว่า

             แนวคิดทฤษฎีความเชื่อเกี่ยวกับโรคกล้ามเนื้อตามหลักทางพระพุทธศาสนา คนไทยก็ได้นำมาผสานกับความเชื่อดั้งเดิมการรักษาโรคแบบแพทย์แผนไทยแนววิธีการวินิจฉัยโรคและปรัชญาการวินิจฉัยโรค  การแพทย์แผนไทย เป็นกระบวนการทางการแพทย์เกี่ยวกับตรวจวินิจฉัยบำบัด รักษา ป้องกันโรค หรือการส่งเสริมฟื้นฟูสุขภาพของมนุษย์หรือสัตว์ การผดุงครรภ์ การนวดไทย แนวคิดการแพทย์แผนไทย หรือ การแพทย์แผนโบราณ เป็นการดูแลสุขภาพทั้งสภาวะปกติ และสภาวะที่ผิดปกติ (เป็นโรค) โดยใช้ทฤษฎีความสมดุลของธาตุต่าง ๆ ในร่างกายและกายวิภาคศาสตร์ หลักวิชาการวิทยาศาสตร์การแพทย์เข้ามาอธิบาย ตามหลักวิชาการหลักเวชปฏิบัติ ซึ่งการแพทย์แผนไทยได้รับจากอายุรเวทอินเดียเป็นสำคัญ โดยกล่าวว่าหมอชีวกโกมารภัจจ์เป็นผู้แต่งคัมภีร์แพทย์ ครั้นพระพุทธศาสนาเริ่มเผยแผ่เข้ามาสู่ไทย

             สภาพปัญหาการส่งเสริมสุขภาพของผู้ป่วยโรคกล้ามเนื้อด้วยภูมิปัญญาการแพทย์แผนไทยในจังหวัดนครราชสีมา ผู้วิจัยได้ลงพื้นที่เพื่อการสัมภาษณ์เพื่อให้ได้ข้อมูล โดยแบ่งออกเป็น 10 หมู่บ้าน อำเภอโชคชัย จังหวัดนครราชสีมา ซึ่งมีประเด็นในการศึกษา ได้แก่ 1. สภาพปัญหาด้านทางกาย เป็นผลมาจากการทำงานหนักทำให้เกิดการอ่อนล้าของร่างกาย เรี่ยวแรงไม่มี เวลาจะเดินหรือทำงาน ทำให้เกิดการปวดเกิดขึ้น จึงทำให้ระบบร่างกายนั้น เกิดการเปลี่ยนแปลงเกี่ยวทั้งระบบ และปัจจัยที่เกิดขึ้นนั้นเกี่ยวกับอายุที่สูงขึ้น การเปลี่ยนแปลงของสิ่งแวดก็เป็นปัจจัยอีกเช่นเดียวกัน จึงเกิดปัญหาสุขภาพทางร่างกายได้ และไม่สามารถช่วยตัวเองได้ และ 2.สภาพปัญหาด้านทางจิต ผู้ป่วยโรคกล้ามเนื้อ ย่อมเกิดปัญหาความเครียด อันเกิดจากความเจ็บปวด จนส่งผลถึงสภาพความดันโลหิตสูง ผู้ป่วยโรคกล้ามเนื้ออ่อนแรงนั้น ซึ่งจะแสดงออกมาเป็นการเจ็บป่วยด้านร่างกายและส่งผลถึงสภาพจิตใจ เกิดสภาวะความเครียด เพราะเจ็บปวด และไม่สามารถช่วยเหลือตนเอง เวลา จะเดิน ก็รู้สึกอ่อนล้า และทำให้สุขภาพจิตนั้นเกิดความคิดตรึงเครียด

              การส่งเสริมสุขภาพของผู้ป่วยโรคกล้ามเนื้อด้วยภูมิปัญญาการแพทย์แผนไทยเชิงพุทธบูรณาการในจังหวัดนครราชสีมา ผู้วิจัยเสนอ 4 รูปแบบในประเด็นต่อไปนี้ 1. การส่งเสริมสุขภาพด้านการปฏิบัติทางกาย การพัฒนาปฏิบัติทางกาย เป็นการระลึกตัวในการระวังในอิริยาบถต่าง ๆ ในการ ยืน เดิน นั่ง นอน การเดินจงกรม การสวนมนต์ และการนั่งสมาธิ ซึ่งถือเป็นหลักปฏิบัติในพระพุทธศาสนาโดยการให้รู้จักบ่มเพาะฝึกอบรมให้เป็นไปอย่างปกติ เป็นไปด้วยดีไม่เกิดโทษเป็นไปในทางที่เป็นคุณ 2. การส่งเสริมสุขภาพด้านทางจิต เป็นการพัฒนาทางจิต การทำจิตให้เจริญนี้ก็อย่างหนึ่งหรือจะเรียกว่าสมาธิภาวนา คือ การทำให้เกิดคุณค่าด้วยอำนาจของสมาธิคือใช้สมาธิให้เกิดคุณค่าต่าง ๆ จะเรียกว่า จิตตภาวนาก็ได้เพราะว่ามันต้องทำด้วยจิตที่เจริญเรียกว่าทำด้วยสมาธิก็ได้เพราะทุกอย่างนั้นต้องทำด้วยจิตที่เป็นสมาธิถ้าว่าแยกออกไปอีกมันก็กลายเป็นเรื่องสมถะคือทำในส่วนจิตและเป็นเรื่องวิปัสสนาทำในส่วนที่เป็นปัญญา 3. การส่งเสริมสุขภาพด้านทางสังคม เป็นการปรับสภาพความเป็นอยู่ของผู้ป่วยในสังคม อารมณ์ ทัศนคติ เพื่อการดำเนินชีวิตที่ดีงามโดยเฉพาะการใช้หลักพระพุทธศาสนาเข้ามาปฏิบัติและปรับใช้ในแต่ละวัน เพื่อให้ความเป็นอยู่นั้นปรับสภาพกับสิ่งแวดล้อม ผู้คนในสังคม การดำเนินชีวิตเพื่อความเจริญก้าวหน้า และเพื่อสันติสุขร่วมกัน และเนื่องจากผู้ป่วยมักจะถูกจำกัดบทบาทในสังคมให้ลดลง อันเนื่องมาจากเหตุปัจจัยต่าง ๆ และอาจนำไปสู่ความรู้สึกในทางลบ ทั้งต่อตนเองและผู้อื่น ซึ่งอาจนำไปสู่ปัญหาอื่น ๆ ได้ เช่น ปัญหาสุขภาพและครอบครัว เป็นต้น และ 4.การส่งเสริมสุขภาพด้านทางปัญญา เมื่อบุคคลที่จะมีสุขภาพกายและจิตที่ดีงามแล้ว ต้องรู้จักการทำความสบายแก่ตน รู้จักประมาณในสิ่งที่สบาย บริโภคสิ่งที่ย่อยง่าย ประพฤติให้เหมาะในเรื่องเวลา รู้จักควบคุมกามารมณ์เว้นเมถุน ปฏิบัติตามสุขบัญญัติ รู้จักพอใจในสิ่งที่ตนมีดำเนินชีวิตด้วยความเรียบง่าย ซึ่งเป็นสาเหตุแห่งความอายุยืนยาว ทั้งนี้ถือเป็นการดูแลสุขภาพทางปัญญาให้เกิดความรอบรู้ทั้งทายและใจ