กระบวนการให้ความหมายและการปฏิสัมพันธ์ของกลุ่มชาติพันธุ์เขมร ในอาณาบริเวณชายแดนพนมดงรัก

บทคัดย่อ

              บทความนี้เป็นส่วนหนึ่งของงานวิจัยเรื่อง กระบวนการให้ความหมาย การปะทะปฏิสัมพันธ์ และแนวทางการพัฒนารูปแบบการจัดการพื้นที่ชายแดนไทยกัมพูชา มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาการให้ความหมายของกลุ่มชาติพันธุ์เขมรที่อาศัยอยู่ในอาณาบริเวณพื้นที่ชายแดนไทยกัมพูชาเทือกเขาพนมดงรัก เป็นงานวิจัยเชิงคุณภาพ (qualitative research) โดยเก็บข้อมูลจากชาวบ้านชายแดน ได้แก่ บ้านภูมิซรอล จังหวัดศรีสะเกษ บ้านด่าน และบ้านหนองคันนา จังหวัดสุรินทร์ และใช้ระเบียบวิธีวิจัยทางด้านมานุษยวิทยา โดยใช้แนวคิดความเป็นชาติพันธุ์ (ethnicity) อาณาบริเวณชายแดน (borders) และพื้นที่ทางสังคมข้ามชาติ (transnationalism social space) ผลการวิจัยพบว่า กลุ่มชาติพันธุ์เขมรตั้งถิ่นฐานและอาศัยอยู่มาเป็นเวลานาน พวกเขาได้ให้ความหมายคำเรียกชื่อของตนเองว่า “แคฺมร” แต่พวกเขาได้รับความหมายทั้งจากอื่นและรัฐไทย ได้แก่ ขอม เขมรถิ่นไทย เขมรป่าดง และคนอีสานใต้ คนไทยเชื้อสายเขมร และคนชายขอบ ความเป็นชาติพันธุ์เป็นเหตุผลหนึ่งที่มีการนำมาใช้ในการสร้างปฏิสัมพันธ์กันของคนในชายแดน รัฐไทยจัดการพื้นที่ชายแดนภายใต้เป็นคนไทยเชื้อสายเขมร กระบวนการความหมายระหว่างกลุ่มชาติพันธุ์ที่อาศัยอยู่ในพื้นที่ชายแดนกับรัฐแตกต่างกัน โดยที่รัฐให้ความหมายบนเส้นขีดแดนระหว่างไทยกับกัมพูชาเป็นสำคัญ อาทิเช่น เขมรในประเทศไทยรัฐให้ความหมายในความเป็นเป็นคนไทย ส่วนเขมรในกัมพูชาไทยให้ความหมายเป็นคนกัมพูชา แต่กลุ่มชาติพันธุ์เขมรให้ความหมายเป็นคนเขมรเช่นเดียวกัน การให้ความหมายนี้ทำให้มีผลกระทบต่อการจัดการอาณาบริเวณชายแดนแนวเทือกเขาพนมดงรัก ผลงานวิจัยนี้ได้เป็นข้อมูลหนึ่งที่นำเสนอเป็นแนวทางในการจัดการพื้นที่ชายแดนไทยกัมพูชาต่อหน่วยงานที่เกี่ยวข้องเพื่อพัฒนาชายแดนไทยกัมพูชา