การศึกษาวิเคราะห์ความเชื่อและพิธีกรรมในการทำบุญแซนโฏนตา ของชาวจังหวัดสุรินทร์

ผู้แต่ง

  • พระนัด จารุวณฺโณ (ยีรัมย์) มหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัย วิทยาเขตร้อยเอ็ด
  • สงวน หล้าโพนทัน มหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัย วิทยาเขตร้อยเอ็ด
  • พระครูวินัยธรธรรมรัตน์ เขมธโร มหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัย วิทยาเขตร้อยเอ็ด

คำสำคัญ:

ความเชื่อ, พิธีกรรม, การทำบุญแซนโฏนตา

บทคัดย่อ

               บทความวิจัยนี้ มีวัตถุประสงค์ ดังนี้ 1) เพื่อศึกษาความเชื่อและพิธีกรรมการทำบุญในพระพุทธศาสนา 2) เพื่อศึกษาการทำบุญแซนโฎนตาของชาวจังหวัดสุรินทร์และ 3) เพื่อวิเคราะห์ความเชื่อและพิธีกรรมในการทำบุญแซนโฎนตาของชาวจังหวัดสุรินทร์ การวิจัยนี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพและการสัมภาษณ์ประกอบ แล้วนำเสนอผลการวิจัยด้วยการพรรณนาวิธีเชิงวิเคราะห์

               ผลการวิจัยพบว่า

               ความเชื่อและพิธีกรรมการทำบุญในพระพุทธศาสนา นั้นคือพฤติกรรมที่มนุษย์ถือปฏิบัติตามความเชื่อ ความศรัทธาต่อศาสนาของตนที่มีการปฏิบัติสืบทอดต่อกันมาจนกลายเป็นพิธีกรรมปฏิบัติทางศาสนา ถือว่าเป็นกิจกรรมบูชาหรือการปฏิบัติพิธี พิธีกรรมเหล่านั้นส่วนมากจะสัมพันธ์กับวิถีการดำรงชีวิตประจำวัน การทำบุญแซนโฎนตาของชาวจังหวัดสุรินทร์เชื้อสายเขมรมีความเชื่อในอำนาจเหนือธรรมชาติและพลังลึกลับ โดยเฉพาะความเชื่อต่อดวงวิญญาณบรรพบุรุษว่ายังมีการวนเวียนและดูแลครอบครัวและสมาชิก  ดวงวิญญาณของบรรพบุรุษนี้สามารถให้คุณและโทษแก่ครอบครัวและสมาชิกได้ พิธีกรรมแซนโฎนตาของชาวจังหวัดสุรินทร์เชื้อสายเขมร ตรงกับวันแรม 14 ค่ำเดือน 10 ของทุกปี เมื่อถึงช่วงเวลาสำคัญของประเพณี ครอบครัวและลูกหลาน พี่น้อง เครือญาติมักให้ความสำคัญกับการจัดพิธีแซนโฏนตา มี 3 ลักษณะ ได้แก่ (1) การจัดในบริเวณบ้านของตนเอง (2) การจัดในชุมชนเพื่อประกอบพิธีกรรม (3) การจัดการทำบุญในวัดเพื่ออุทิศส่วนกุศลตามแบบทางพระพุทธศาสนามีขั้นตอน ได้แก่ (1) การสื่อสารถึงลูกหลานเพื่อบอกกล่าวล่วงหน้า (2) การกำหนดสถานที่ประกอบพิธี (3) เตรียมสิ่งของเพื่อเซ่นไหว้ (4) ไปทำบุญที่วัดเพื่ออุทิศส่วนกุศลแก่ผู้ล่วงลับไป

เอกสารอ้างอิง

พระเฑียรวิทย์ อตฺตสนฺโต (โอชาวัฒน์). (2548). การศึกษาความเชื่อและพิธีกรรมทางพระพุทธศาสนาของร่างทรง: กรณีศึกษาในเขตกรุงเทพมหานคร. วิทยานิพนธ์ศาสตรมหาบัณฑิต. มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

มหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัย. (2525). พระไตรปิกฎภาษาไทย ฉบับมหามกุฏราชวิทยาลัย พิมพ์เนื่องในวโรกาสครบ 200 ปี แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ พุทธศักราช 2525. กรุงเทพมหานคร: มหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัย.

ยโสธารา ศิริภาประภากร. (2558). ศึกษาแนวทางการบูรณาการคติธรรมทางพระพุทธศาสนาที่ปรากฏในประเพณีสารท โฎนตากับหลักสูตรสถานศึกษากลุ่มสาระสังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรมตามหลักสูตรแกนกลางขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551. สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน.

ยโสธารา ศิริภาประภากร. (2561). ประเพณีแซนโฎนตา: วัฒนธรรมประเพณีของชาวไทยเชื้อสายเขมร จังหวัดสุรินทร์. วารสารหาดใหญ่วิชาการ, 16(2), 247.

เรณู เหมือนจันทร์เชย. (2541). การศึกษาอิทธิพลความเชื่อประเพณีและพิธีกรรมของชาวไทยโซ่งที่มีผลต่อการพัฒนาคุณภาพชีวิต: กรณีศึกษาหมู่บ้านแหลมกระเจา 2 ตำบลลำลูกบัว อำเภอดอนตูม จังหวัดนครปฐม. วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาพัฒนาชนบทศึกษา. มหาลัยมหิดล.

ราชบัณฑิตยสถาน. (2546). พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน. กรุงเทพมหานคร: บริษัท นานมีบุ๊คส์พับลิเคชั่น.

ศิริพร สุเมธารัตน์. (2553). ประวัติศาสตร์ท้องถิ่นเมืองสุรินทร์. คณะมนุษย์ศาสตร์และสังคมศาสตร์: มหาวิทยาลัยราชภัฏสุรินทร์. โรงพิมพ์ ส.พันธ์เพ็ญ.

สมพร เกษมสุขจรัสแสง. (2526). การผสมทางวัฒนธรรมของลาวโซ่ง หรือไทยโซ่ง. สุรินทร์: มหาวิทยาลัยราชภัฏสุรินทร์.

สมิทธ์ สระอุบล. (2544). มานุษยวิทยาเบื้องต้น. พิมพ์ครั้งที่ 1. กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์โอเดียนสโตร์.

สีมา อนุรักษ์. มรดกอีสาน ประเพณีและวิถีชีวิต. กรุงเทพมหานคร: ซีแอนด์เอ็น. ม.ป.ป.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2021-12-27

รูปแบบการอ้างอิง

จารุวณฺโณ (ยีรัมย์) พ. ., หล้าโพนทัน ส. ., & เขมธโร พ. . (2021). การศึกษาวิเคราะห์ความเชื่อและพิธีกรรมในการทำบุญแซนโฏนตา ของชาวจังหวัดสุรินทร์. วารสารวิชาการ มจร บุรีรัมย์, 6(2), 301–315. สืบค้น จาก https://so06.tci-thaijo.org/index.php/ambj/article/view/249591

ฉบับ

ประเภทบทความ

Research Articles