รูปแบบการบูรณาการหลักสัปปายะเพื่อส่งเสริมการพึ่งพาตนเองของผู้สูงวัยในเทศบาลดอยสะเก็ด อำเภอดอยสะเก็ด จังหวัดเชียงใหม่รูปแบบการบูรณาการหลักสัปปายะเพื่อส่งเสริมการพึ่งพาตนเองของผู้สูงวัยในเทศบาลดอยสะเก็ด อำเภอดอยสะเก็ด จังหวัดเชียงใหม่

บทคัดย่อ

          การวิจัยนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาหลักสัปปายะที่ส่งเสริมการพึ่งพาตนเองของผู้สูงวัยในพระพุทธศาสนาเถรวาท 2) ศึกษาแนวคิดการพึ่งพาตนเองของผู้สูงวัยในเทศบาลดอยสะเก็ด อำเภอดอยสะเก็ด จังหวัดเชียงใหม่ และ 3) นำเสนอรูปแบบการบูรณาการหลักสัปปายะเพื่อส่งเสริมการพึ่งพาตนเองของผู้สูงวัยในเทศบาลตำบลดอยสะเก็ด จังหวัดเชียงใหม่ งานวิจัยนี้เป็นงานวิจัยเชิงคุณภาพ โดยผู้วิจัยทำการเก็บข้อมูลภาคสนาม จากประชากรกลุ่มตัวอย่างผู้สูงวัยและผู้ที่เกี่ยวข้อง จำนวน 31 คน เพื่อทำการวิเคราะห์โดยการใช้หลักสัปปายะเพื่อหาข้อมูลในการส่งเสริมการพึ่งพาตนเองของผู้สูงวัย
          ผลการวิจัยพบว่า
          1. หลักสัปปายะ หมายถึง สิ่งที่สบายและเกื้อหนุนในการเจริญภาวนาให้ได้ผลดี ประกอบไปด้วยสิ่งต่าง ๆ 7 ประการ คือ 1) ที่อยู่อันเหมาะสม 2) มีแหล่งอาหารอำนวยอยู่ไม่ใกล้ไม่ไกลเกินไป 3) มีข่าวสารที่เอื้อต่อปัญญา 4) มีบุคคลที่ทรงภูมิปัญญาเป็นที่ปรึกษาเหมาะสม 5) มีอาหารที่เกื้อกูลต่อสุขภาพ 6) มีสภาพอากาศธรรมชาติแวดล้อมเหมาะสม และ 7) มีอิริยาบถที่สมดุล แนวคิดเรื่องสัปปายะในงานวิจัยนี้ หมายถึง ความสะดวก สบายในการดำรงชีวิตของผู้สูงวัย ส่วนหลักการพึ่งพาตนเองหมายถึง การไม่ให้เป็นภาระของบุคคลอื่น
          2. ในประเด็นแนวคิดเรื่องสัปปายะ หมายถึง ความสะดวก สบายในการดำรงชีวิตของผู้สูงวัย ส่วนหลักการพึ่งพาตนเองหมายถึง การไม่ให้เป็นภาระของบุคคลอื่น นอกจากนั้นยังอาจจะสามารถเป็นที่พึ่งแก่คนอื่นได้อีกด้วย ส่วนการพึ่งพาตนเองในหลักคำสอนของพระพุทธศาสนา หมายถึง ธรรมอันกระทำที่พึ่ง ธรรมสร้างที่พึ่ง คุณธรรมที่ทำให้ตนเป็นที่พึ่งของตนได้
          3. รูปแบบการบูรณาการหลักสัปปายะเพื่อส่งเสริมการพึ่งพาตนเองของผู้สูงวัยในเทศบาลตำบลดอยสะเก็ด จังหวัดเชียงใหม่ พบว่ารูปแบบการบูรณาการนั้นควรเริ่มที่บ้านของผู้สูงวัยเพราะว่าบ้านถือว่าเป็นจุดศูนย์กลางสำคัญของทุกคนในครอบครัว ดังนั้นการปรับปรุงบ้านไม่จำเป็นต้องปรับเปลี่ยนทั้งหลัง มันควรถูกเปลี่ยนเฉพาะบริเวณที่มักเกิดอุบัติเหตุประจำนั่นคือบันได เช่น ควรมีราวจับทั้งสนองข้าง,ไม่ควรปูพรม,ไม่ควรวางสิ่งกีดขวางทางเดิน ฯลฯ ส่วนห้องนอนควรมีอากาศถ่ายเทได้สะดวกและข้างเตียงนอนควรมีราวจับและควรเลือกสีที่มองเห็นได้อย่างชัดเจน ห้องน้ำของพวกเขาควรมีขนาดพอเหมาะกับรถเข็น พวกเขาควรฝึกใช้ฝักบัวอาบน้ำแทนการตักอาบด้วยขัน ประตูในบ้านของพวกเขาควรเป็นบานเลื่อนและปลดล็อคด้านนอก ควรปรับสภาพแวดล้อมให้เหมาะสมหรือเพิ่มสิ่งอำนวยความสะดวกปลอดภัยโดยมีราวยึดจับพยุงตัวและรวมไปถึง วัด สวนสาธารณะ ตลาด และสถานที่ราชการ