แนวทางการมีส่วนร่วมของพุทธศาสนิกชนในการอนุรักษ์ โบราณสถานเชิงพุทธในจังหวัดสระแก้ว

บทคัดย่อ

          การวิจัยนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาสภาพปัญหาการมีส่วนร่วมของพุทธศาสนิกชนในการอนุรักษ์โบราณสถานเชิงพุทธ 2) ศึกษาการมีส่วนร่วมของพุทธศาสนิกชนในการอนุรักษ์โบราณสถานเชิงพุทธในจังหวัดสระแก้ว และ 3) เสนอแนวทางการมีส่วนร่วมของพุทธศาสนิกชนในการอนุรักษ์โบราณสถานเชิงพุทธในจังหวัดสระแก้ว ผู้วิจัยได้กำหนดพื้นที่วิจัย 4 อำเภอ คือ (1) อำเภอตาพระยา (2) อำเภอวัฒนานคร (3) อำเภอโคกสูง และ(4) อำเภออรัญประเทศ โดยมีการศึกษาเชิงเอกสาร สัมภาษณ์ การสนทนากลุ่ม มีกลุ่มเป้าหมาย 30 รูป/คน
          ผลการวิจัยพบว่า
          1. สภาพปัญหาการมีส่วนร่วมของพุทธศาสนิกชนในการอนุรักษ์โบราณสถานเชิงพุทธ พบว่า 1) สภาพปัญหาด้านบุคคล การตัดสินใจ ไม่เข้าร่วมในกิจกรรมต่าง ๆ ขาดความศรัทธา การดำเนินกิจกรรมขาดการต่อเนื่อง 2) สภาพปัญหาด้านทรัพยากรมนุษย์ ปัจเจกบุคคล ยึดความคิดเห็นตนเองเป็นสำคัญ ไม่มีศรัทธา 3) สภาพปัญหาด้านชุมชน ไม่มีความสามัคคี ขาดการเชื่อมโยงผู้นำชุมชนกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง และ 4) สภาพปัญหาด้านสังคม การไม่มีส่วนร่วม ไม่ได้เข้าร่วมกิจกรรม และไม่มีการศึกษาเรียนรู้
          2. การมีส่วนร่วมของพุทธศาสนิกชนในการอนุรักษ์โบราณสถานเชิงพุทธใน จังหวัดสระแก้ว พบว่า 1) ระดับปัจเจกบุคคล การมีส่วนร่วมคิดการแสดงออกทางความคิดเห็นการมีส่วนร่วมทำ ชาวบ้านมาร่วมงาน การมีส่วนร่วมปฏิบัติในการบูรณะ 2) ระดับกลุ่มบุคคล ด้านร่วมคิดเป็นการการเข้าร่วมอภิปรายในการลงมือร่วมกัน การมีส่วนร่วมปฏิบัติมีส่วนร่วมในการปฏิบัติร่วมกัน 3) ร่วมระดับชุมชน การมีส่วนร่วมคิดเป็นการเปิดโอกาสให้ทุกภาคส่วนมาร่วมกัน การช่วยเหลือเพื่อให้ข้อมูลข่าวสารต่าง ๆ และ 4) ระดับสังคม การมีส่วนร่วมคิด มีข้อมูล ความรู้ และความคิดเห็นที่เป็นความจริง
          3. แนวทางการมีส่วนร่วมของพุทธศาสนิกชนในการอนุรักษ์โบราณสถานเชิงพุทธในจังหวัดสระแก้ว มี 4 แนวทาง คือ 1) ด้านบุคคล การอบรมความรู้เพื่อให้ปัจเจกบุคคลเข้าใจ และมีความสามารถนำไปถ่ายทอดได้ การสร้างจิตสำนึก และการสร้างความศรัทธา 2) ด้านกลุ่มบุคคล การมีกลุ่มเรียนรู้ สามารถมีความเข้าใจซึ่งกันและกัน การถ่ายทอดความรู้ และการรักษาฟื้นฟู 3) ด้านชุมชน การเข้าร่วมประชุมอภิปราย การสร้างองค์ความรู้ใหม่ เป็นการระดมความรู้ และการสร้างวัฒนธรรมการมีส่วนร่วม และ 4) ด้านสังคม การสร้างภาคีเครือข่าย การทำความตกลงเครือข่าย การทำประโยชน์ร่วมกัน สร้างความสามัคคี และการพัฒนาเครือข่าย