แนวทางควบคุมตนเองเชิงพุทธเพื่อลดการพนัน

ผู้แต่ง

  • พระอัครวินท์ หิรัณยาภาพงศ์ มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย วิทยาเขตนครราชสีมา
  • ฆริศา ไซอ่ำเอี่ยม คณะพุทธศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย วิทยาเขตนครราชสีมา

คำสำคัญ:

แนวทางควบคุมตนเองเชิงพุทธ, การลดการพนัน

บทคัดย่อ

             การพนันถือเป็นกิจกรรมปกติที่มีเล่นกันมากทั้งที่ถูกและผิดกฎหมาย เป็นสิ่งเร้าทางสังคมที่กระตุ้นการเปลี่ยนแปลงในด้านชีววิทยาทางสมองและจิตวิทยาการรับรู้ ส่งผลถึงพฤติกรรมของผู้เล่นในทางสังคมวิทยา การพนันสร้างความสนุกจากการลุ้นผลแพ้และชนะ หลายคนเสพติดพนันเพราะควบคุมการรับรู้ของตนเองไม่ได้ ซึ่งการควบคุมอารมณ์ ความคิด และพฤติกรรมมีหลายแนวทาง องค์ความรู้เชิงพุทธเมื่อนำมาปฏิบัติจะเป็นอีกแนวทางหนึ่งที่ช่วยบุคคลลดปัญหาพนันในการดำเนินชีวิตได้คือ 1) ช่วยควบคุมพฤติกรรมภายในและภายนอก คืออารมณ์ ความคิด ความรู้สึก และการแสดงออก ให้มีสติรู้ตัวด้วยหลักความไม่ประมาท 2) ช่วยควบคุมประสาทสัมผัสที่จะเกี่ยวข้องกับกิจกรรมพนันมีตา หู กาย และใจ ด้วยหลักอินทรียสังวร และ3) ช่วยควบคุมความคิด ให้รู้เท่าทันกิจกรรมพนันในมิติต่าง ๆ ด้วยหลักโยนิโสมนสิการ โดยธรรมทั้ง 3 หลักนี้ บุคคลสามารถประพฤติได้ตามกำลังของสติ เพื่อควบคุมตนเองทางกาย วาจา ใจ ในการเลือกหรือไม่เลือกที่จะเกี่ยวข้องกับกิจกรรมพนัน ทั้งโลกจริงและโลกออนไลน์

References

กนกวรรณ มะโนรมย์ และคณะ. (2561). วิถีพนันวัยใส: กรณีศึกษาเด็กและเยาวชนที่ถูกจับกุมด้วยคดีการพนันในภาคอีสาน. รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ์. ศูนย์ศึกษาปัญหาการพนัน คณะเศรษฐศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

จุฑามาศ แหนจอน. (2558). สมองกับอารมณ์: มหัศจรรย์ความเชื่อมโยง. วารสารราชพฤกษ์, 13(3), 15-16.

ธีดารัตน์ พันทวี วงศ์ธนะเอก. (2563). การพนันคือปัญหาสาธารณสุข. รายงานศูนย์ศึกษาปัญหาการพนันปี 2563. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์เดือนตุลา.

พรจิรา ปริวัชรากุล. (2559). แกะรอยหยักของสมอง มองผลกระทบของการพนัน. พิมพ์ครั้งที่ 2 ฉบับปรับปรุงแก้ไข. กรุงเทพมหานคร: บริษัท สหมิตรพริ้นติ้งแอนด์พับลิชชิ่ง จำกัด.

พระพรหมคุณาภรณ์ (ป. อ. ปยุตฺโต). (2551). การพัฒนาจริยธรรม. พิมพ์ครั้งที่ 5. กรุงเทพมหานคร: บริษัท พิมพ์สวย จำกัด.

พระพรหมคุณาภรณ์ (ป. อ. ปยุตฺโต). (2559). พจนานุกรมพุทธศาสตร์ ฉบับประมวลธรรม. พิมพ์ครั้งที่ 34. กรุงเทพมหานคร: มูลนิธิการศึกษาเพื่อสันติภาพ.

มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2539). พระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

วัฒนา สุกัณศีล. (2562). เรื่องความเชื่อการพนันและหวย. รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ์. ภาควิชาสังคมวิทยาและมานุษยวิทยา มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.

วิทยากร เชียงกุล. (2562). เสพติดพนัน : ความใหญ่โตของปัญหาและแนวทางแก้ไข. พิมพ์ที่โรงพิมพ์เดือนตุลา. ศูนย์ศึกษาปัญหาการพนัน จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

ศศิวุฑฒิ์ วงษ์มณฑา. (2562). การออกแบบชุดการเรียนรู้ "เท่าทันการพนันและเหตุผลวิบัติของนักพนัน" เพื่อสร้างภูมิคุมกันให้กับเด็กและเยาวชนไทย. รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ์. ศูนย์ศึกษาปัญหาการพนัน.

ศูนย์ศึกษาปัญหาการพนัน คณะเศรษฐศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. (2563). รายงานศูนย์ศึกษาปัญหาการพนันปี 2563. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์เดือนตุลา.

สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (ป.อ.ปยุตฺโต). (2561). พจนานุกรมพุทธศาสน์ ฉบับประมวลศัพท์. พิมพ์ครั้งที่ 32. กรุงเทพมหานคร: สหธรรมมิก.

สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (ป.อ.ปยุตฺโต). (2565). พุทธธรรมฉบับปรับขยาย. การพิมพ์ครั้งแรกของฉบับข้อมูลคอมพิวเตอร์ ครั้งที่ 55.

สมโภชน์ เอี่ยมสุภาษิต. (2562). ทฤษฎีและเทคนิคการปรับพฤติกรรม. พิมพ์ครั้งที่ 9. กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

Downloads

เผยแพร่แล้ว

2023-12-26

How to Cite

หิรัณยาภาพงศ์ พ. ., & ไซอ่ำเอี่ยม ฆ. . (2023). แนวทางควบคุมตนเองเชิงพุทธเพื่อลดการพนัน . วารสารวิชาการ มจร บุรีรัมย์, 8(3), 403–414. สืบค้น จาก https://so06.tci-thaijo.org/index.php/ambj/article/view/266470