การพัฒนาคุณภาพชีวิตของผู้สูงอายุแบบพึ่งพาตนเอง กรณีศึกษาเทศบาลเมืองตะพานหิน อำเภอตะพานหิน จังหวัดพิจิตร

ผู้แต่ง

  • ปริญฤทธิ์ ภู่คำมี คณะสังคมศาสตร์และการพัฒนาท้องถิ่น มหาวิทยาลัยราชภัฏพิบูลสงคราม
  • โชติ บดีรัฐ คณะสังคมศาสตร์และการพัฒนาท้องถิ่น มหาวิทยาลัยราชภัฏพิบูลสงคราม
  • ภาสกร ดอกจันทร์ คณะสังคมศาสตร์และการพัฒนาท้องถิ่น มหาวิทยาลัยราชภัฏพิบูลสงคราม

คำสำคัญ:

การพัฒนาคุณภาพชีวิต, ผู้สูงอายุ, การพึ่งพาตนเอง

บทคัดย่อ

             การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาระดับคุณภาพชีวิตของผู้สูงอายุแบบพึ่งพาตนเอง เปรียบเทียบคุณภาพชีวิตของผู้สูงอายุแบบพึ่งพาตนเอง และศึกษาแนวทางในการพัฒนาคุณภาพชีวิตของผู้สูงอายุแบบพึ่งพาตนเอง โดยใช้วิธีวิจัยแบบผสานวิธีระหว่างเชิงปริมาณและเชิงคุณภาพ เชิงปริมาณประชากรที่ใช้ในการศึกษาวิจัย คือ ประชาชนผู้ที่มีอายุ 60 ปีขึ้นไป ที่อาศัยอยู่ในเขตพื้นที่เทศบาลเมืองตะพานหิน อำเภอตะพานหิน จังหวัดพิจิตร กลุ่มตัวอย่างจำนวน 359 คน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย คือ แบบสอบถาม โดยมีค่าความเชื่อมั่นเท่ากับ .928 สถิติที่ใช้ในการวิจัย คือ ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และค่าสถิติทดสอบ t-test, F-test และเชิงคุณภาพ ใช้แบบสัมภาษณ์ผู้ให้ข้อมูลสำคัญ จำนวน 6 คน ต่อแนวทางในการพัฒนาคุณภาพชีวิตของผู้สูงอายุแบบพึ่งพาตนเอง โดยทำการวิเคราะห์ทางเนื้อหา ประกอบกับแนวคิด ทฤษฎี
             ผลการวิจัยพบว่า
             1. ระดับคุณภาพชีวิตในการทำงานของผู้สูงอายุแบบพึ่งพาตนเอง ในเขตพื้นที่เทศบาลเมืองตะพานหิน อำเภอตะพานหิน จังหวัดพิจิตร ทั้งหมด 6 ด้าน ได้แก่ ด้านความสามารถในการรับรู้ ด้านความเป็นตัวของตัวเอง ด้านความสำเร็จและความคาดหวัง ในอดีต ปัจจุบัน และอนาคต ด้านการมีปฏิสัมพันธ์ทางสังคม ด้านการเผชิญความตาย และด้านการมีปฏิสัมพันธ์กับคนใกล้ชิด โดยรวมอยู่ในระดับปานกลาง
             2. ปัจจัยส่วนบุคคลในด้านอายุ สถานภาพ ระดับการศึกษา รายได้เฉลี่ยต่อเดือน อาชีพและจำนวนสมาชิกในครัวเรือน ที่แตกต่างกัน ส่งผลต่อระดับคุณภาพชีวิตที่แตกต่างกัน ส่วนปัจจัยส่วนบุคคลในด้านเพศ และด้านระยะเวลาที่อาศัยอยู่ในพื้นที่ที่แตกต่างกัน ส่งผลต่อระดับคุณภาพชีวิตที่ ไม่แตกต่างกัน
             3. แนวทางในการพัฒนาคุณภาพชีวิตของผู้สูงอายุแบบพึ่งพาตนเอง ในเขตพื้นที่เทศบาลเมืองตะพานหิน อำเภอตะพานหิน จังหวัดพิจิตร โดยภาพรวมได้แก่ปัญหาเรื่องการเดินทางไปเข้าร่วมกิจกรรมพัฒนาคุณภาพชีวิตต่าง ๆ ที่หน่วยงานที่เกี่ยวข้องจัดขึ้น ซึ่งหากมีการแก้ไขในเรื่องเพิ่มเติมการจัดอบรมผู้ดูแลผู้สูงอายุที่เรียกว่า Caregiver หรือ CG ให้มีจำนวนมากยิ่งขึ้น เพื่อดูแลสุขภาพส่วนบุคคลรวมไปถึงการทำกายภาพ และอาหารโภชนาการต่าง ๆ รวมไปถึงการเดินทางรับส่งผู้สูงอายุเพื่อไปเข้าร่วมกิจกรรมโครงการต่าง ๆ หรือมีการจัดโครงการพัฒนาเฉพาะกลุ่มเพื่อให้ผู้สูงอายุมีความต้องการเข้าร่วมโครงการมากยิ่งขึ้นก็จะเป็นการส่งผลดีต่อคุณภาพชีวิตของผู้สูงอายุแบบพึ่งพาตนเอง มากกว่านี้

เอกสารอ้างอิง

จีริสุดา คำสีเขียว, นุตติยา วีระวัธนชัย และสุวรรณา ภัทรเบญจพล. (2565). คุณภาพชีวิตของผู้สูงอายุในชุมชนพื้นที่รอบมหาวิทยาลัยอุบลราชธานี. ใน การประชุมวิชาการระดับชาติ มอบ. วิจัย ครั้งที่ 16 “Research and Innovation for Sustainable Development Goals in the Next Normal (R&I for SDGs in the Next Normal)”. สำนักคอมพิวเตอร์และเครือข่าย มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี.

ธวัช คิดอ่าน. (2565). รูปแบบการพัฒนาคุณภาพชีวิตผู้งอายุของโรงเรียนผู้สูงอายุเทศบาลเมืองเขลางค์นคร อำเภอเมือง จังหวัดลำปาง. (วิทยานิพนธ์ปริญญาพุทธศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการพัฒนาสังคม). บัณฑิตวิทยาลัย: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

เนตรนภา กาบมณี, สิริลักษณ์ อุ่ยเจริญ และปานเพชร สกุลคู. (2564). การศึกษาคุณภาพชีวิตผู้สูงอายุตำบลหนองไผ่ อำเภอเมือง จังหวัดอุดรธานี. ราชาวดีสาร วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี สุรินทร์, 11(1), 27-39.

เนาวรัตน์ พงษ์ไพบูลย์. (2564). สถานการณ์ผู้สูงอายุไทย พ.ศ. 2563. มูลนิธิสถาบันวิจัยและพัฒนาผู้สูงอายุไทย สถาบันวิจัยประชากรและสังคม มหาวิทยาลัยมหิดล.

เทศบาลเมืองตะพานหิน. (2566). แผนพัฒนาท้องถิ่น (พ.ศ. 2566 – 2570). เทศบาลเมืองตะพานหิน อำเภอตะพานหิน จังหวัดพิจิตร.

ภูเบศร์ สมุทรจักร, กมลชนก ขำสุวรรณ และพิมลพรรณ นิตย์นรา. (2561). การดูแลครอบครัวเปราะบาง ในสถานการณ์การเปลี่ยนแปลงโครงสร้างประชากรและสังคมไทย. (รายงานวิจัยฉบับ สมบูรณ์). ม.ป.ท.: สำนักงานคณะกรรมการส่งเสริมวิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม.

Bowling, A. (2005). Aging well: Quality of life in old age. Maidenhead, England: Open University Press.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2025-06-26

รูปแบบการอ้างอิง

ภู่คำมี ป. ., บดีรัฐ โ. . ., & ดอกจันทร์ ภ. . (2025). การพัฒนาคุณภาพชีวิตของผู้สูงอายุแบบพึ่งพาตนเอง กรณีศึกษาเทศบาลเมืองตะพานหิน อำเภอตะพานหิน จังหวัดพิจิตร. วารสารวิชาการ มจร บุรีรัมย์, 10(2), 327–341. สืบค้น จาก https://so06.tci-thaijo.org/index.php/ambj/article/view/283894