ภิกษุณี พุทธบริษัทที่ถูกลืม: วิเคราะห์การเกิดขึ้นของภิกษุณี
คำสำคัญ:
ภิกษุณี, พุทธบริษัท, วิเคราะห์การเกิดขึ้นบทคัดย่อ
บทความวิชาการนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อ ศึกษาความเป็นมาของภิกษุณี ความสืบเนื่องหรือความขาดสูญ และนำเสนอทางออกการรักษาพระพุทธศาสนาของภิกษุณี ผลการศึกษาพบว่า 1)ภิกษุณี คือสตรีที่ได้รับการอุปสมบทเป็นภิกษุณีจากสงฆ์ทั้งสองฝ่ายกล่าวคือภิกษุณีสงฆ์และพระภิกษุสงฆ์เมื่อได้รับการบวชจากสงฆ์สองฝ่ายแล้วจึงเป็นภิกษุณีที่มีกฎระเบียบมากกว่าพระภิกษุสงฆ์คือมีศีลจำนวน 311 ข้อเป็นข้อปฏิบัติที่เข้มงวดในส่วนของภิกษุณีสงฆ์ในฝ่ายมหายานมีจำนวนมากไม่จำกัด สามารถทำการบวชได้จากพระสงฆ์และฝ่ายภิกษุณีสงฆ์ แต่ในฝ่ายเถรวาทไม่รับรองสถานะความสืบเนื่องหรือสืบต่อกันทำให้ภิกษุณีสงฆ์นี้ขาดไปตั้งแต่สมัยพุทธกาลแล้ว 2) ไม่มีการรับรองสถานภาพความเป็นภิกษุณีได้กล่าวคือไม่สามารถบวชภิกษุณีในพระพุทธศาสนาในบริบทของสังคมไทย 3)ทางออกที่จะบวชเป็นภิกษุณีได้ก็คือต้องไปอุปสมบทในต่างประเทศเท่านั้นแล้วกลับมาอยู่ในประเทศไทย การบวชเป็นแม่ชี อนาคาริก โกนผม นุ่งขาว ซึ่งก็มีไม่น้อยในประเทศไทย อาจจะเป็นทางออกสำหรับสตรีเพศที่อยากประพฤติปฏิบัติจนสามารถบรรลุธรรมได้ และภิกษุณีเองก็ต้องทำหน้าที่มีการประกาศพระพุทธศาสนาเชิงลึกในประเทศไทยเพื่อเป็นการแสดงถึงจุดยืนในการเผยแผ่คำสอนของพระพุทธเจ้า
References
กรุณา เรืองอุไร กุศลาศัย. (2538). อินเดียอนุทวีปที่น่าทึ่ง (พิมพ์ครั้งที่ 2). กรุงเทพฯ: บริษัทศยาม.
จำนงค์ ทองประเสริฐ. (2513). บ่อเกิดลัทธิประเพณีอินเดีย เล่ม 1. กรุงเทพฯ: ราชบัณฑิตยสถาน.
ฉัตรสุมาลย์ กบิลสิงห์. (2539). การพัฒนาสตรีในพระพุทธศาสนา. กรุงเทพฯ: เรือนแก้วการพิมพ์ ษัฎเสน.
ปาริชาติ สุวรรณบุบผา. (2545). แม่ชีกับภารกิจทางการศึกษาในประเทศไทย. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
พระศรีปริยัติโมลี (สมชัย กุสลจิตฺโต). (2544). คณะสตรีในพระพุทธศาสน์. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์สุขภาพใจ.
ภิกษุณีธัมมนันทา. (2560). บทบาทสตรีในการทำนุบำรุงส่งเสริมพระพุทธศาสนา. สืบค้น 5 พฤษภาคม 2565, จาก https://www.thaibhikkhunis.com
มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2539). พระไตรปิฎกภาษาไทยฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย (บาลี). กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2539). พระไตรปิฎกภาษาไทยฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย (ไทย). กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
อภิญญา ฉัตรช่อฟ้า. (2562). การสื่อสารทางการเมืองเพื่อสถานะภิกษุณีในประเทศไทย: ศึกษากรณีภิกษุณีธัมมนันทา. วารสาร มจร สังคมศาสตร์ปริทรรศน์, (8)1, 214-225.