การมีส่วนร่วมทางการเมืองในยุคดิจิทัล
คำสำคัญ:
การมีส่วนร่วมทางการเมือง, ยุคดิจิทัล, เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสารบทคัดย่อ
บทความนี้มุ่งเน้นการศึกษาและวิเคราะห์บทบาทของเทคโนโลยีดิจิทัลต่อการมีส่วนร่วมทางการเมืองในยุคปัจจุบัน โดยเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร (ICT) ได้เปลี่ยนแปลงรูปแบบการมีส่วนร่วมทางการเมืองของประชาชนอย่างมีนัยสำคัญ การเข้าถึงข้อมูลทางการเมือง การแสดงความคิดเห็น และการตัดสินใจร่วมในประเด็นทางการเมืองเป็นไปอย่างรวดเร็วและกว้างขวางมากขึ้น สื่อสังคมออนไลน์ เช่น Facebook, Twitter และ YouTube เป็นช่องทางสำคัญที่เปิดโอกาสให้ประชาชนมีส่วนร่วมในกระบวนการทางการเมือง เช่น การใช้แฮชแท็กเพื่อเคลื่อนไหวทางสังคม หรือการลงชื่อในคำร้องออนไลน์ และเทคโนโลยีดิจิทัลยังสนับสนุนความโปร่งใสและความรับผิดชอบของภาครัฐ โดยประชาชนสามารถตรวจสอบและวิพากษ์วิจารณ์การดำเนินงานของรัฐบาลได้อย่างมีประสิทธิภาพ นอกจากนี้ แพลตฟอร์มดิจิทัลยังเปิดโอกาสให้ประชาชนมีส่วนร่วมโดยตรงในการกำหนดนโยบายผ่านการสำรวจความคิดเห็นออนไลน์และการประชุมเสมือนจริง อย่างไรก็ตาม ความเปลี่ยนแปลงนี้มาพร้อมกับความท้าทาย เช่น การแพร่กระจายของข้อมูลบิดเบือน (fake news) ที่ส่งผลต่อความเชื่อมั่นของประชาชน ความเหลื่อมล้ำในการเข้าถึงเทคโนโลยี และข้อจำกัดเสรีภาพในการแสดงความคิดเห็นในบางพื้นที่ เพื่อแก้ไขปัญหาเหล่านี้ บทความแนะนำการส่งเสริมการรู้เท่าทันสื่อ การพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานดิจิทัลที่ครอบคลุม และการสร้างสภาพแวดล้อมที่เอื้อต่อการแสดงความคิดเห็นอย่างสร้างสรรค์ การใช้เทคโนโลยีดิจิทัลสามารถส่งเสริมประชาธิปไตยและการมีส่วนร่วมของประชาชนได้อย่างมีประสิทธิภาพ หากมีการจัดการความท้าทายอย่าเหมาะสม การพัฒนากลยุทธ์ที่ยั่งยืนจะช่วยให้กระบวนการมีส่วนร่วมทางการเมืองในยุคดิจิทัลสามารถสนับสนุนการพัฒนาสังคมประชาธิปไตยที่โปร่งใสและเป็นธรรมในระยะยาว
เอกสารอ้างอิง
กรมส่งเสริมการเกษตร. (2565). แผนพัฒนารัฐบาลดิจิทัลของประเทศไทย พ.ศ. 2566-2570. สืบค้น 22 พฤศจิกายน 2567, จาก https://shorturl.asia/xoe3g
กลุ่มงานผลิตเอกสาร สำนักประชาสัมพันธ์ สำนักงานเลขาธิการสภาผู้แทนราษฎร. (2559). การเสริมสร้างความเป็นพลเมืองในระบอบประชาธิปไตย. กรุงเทพฯ: สำนักงานเลขาธิการสภาผู้แทนราษฎร.
กิตตินันท์ วงษ์สุวรรณ และคณะ. (2566). อิทธิพลการสื่อสารทางการเมืองยุคดิจิทัลกับการเคลื่อนไหวทางสังคม. วารสารปัญญา, 30(3), 158-171.
จารุกิตติ์ ธีรตาพงศ์. (2562). ‘Digital Politics’ การเมืองใหม่ในโลกดิจิทัล กับ จันจิรา สมบัติพูนศิริ. สืบค้น 22 พฤศจิกายน 2567, จาก https://shorturl.asia/oGzcH
พัณนิดา อุปหนอง และคณะ. (2565). พลเมืองดิจิทัลกับมิติด้านการมีส่วนร่วมทางการเมืองและสังคม. วารสารวิชาการคณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์, 13(2), 173-188.
วรพจน์ วงศ์กิจรุ่งเรือง. (2561). ความท้าทายแห่งศตวรรษที่ 21 ของพลเมืองดิจิทัล. สืบค้น 22 พฤศจิกายน 2567, จาก https://shorturl.asia/KO4oN
ศุภณัฐ เพิ่มพูนวิวัฒน์ และคณะ. (2564). ความเป็นพลเมือง : บทสำรวจสถานะความเป็นพลเมืองกับการรู้ดิจิทัล (รายงานการวิจัย). กรุงเทพฯ: สถาบันพระปกเกล้า.
สมคิด พุ่มทุเรียน และประเวศน์ มหารัตน์สกุล. (2565). การมีส่วนร่วมทางการเมืองของพลเมืองไทยในยุคดิจิทัล. วารสารสันติศึกษาปริทรรศน์ มจร, 10(5), 2298-2312.
สุภิญญา กลางณรงค์ และณภัทร เรืองนภากุล. (2564). ความเป็นพลเมืองยุคดิจิทัลกับการรับมือด้านมืดออนไลน์ในวิถีปรกติใหม่. สืบค้น 22 พฤศจิกายน 2567, จาก https://shorturl.asia/Yb8I3
อวยพร สุธาทองไทย. (2560). Digital Democracy: เทคโนโลยีดิจิทัลกับการกระจายอำนาจสู่ภาคประชาชน. สืบค้น 22 พฤศจิกายน 2567, จาก https://shorturl.asia/WFZMr
