พระพุทธศาสนากับการบูรณาการศาสตร์สมัยใหม่
คำสำคัญ:
พระพุทธศาสนา, การบูรณาการ, ศาสตร์สมัยใหม่, การพัฒนาสังคม, นวัตกรรมบทคัดย่อ
บทความนี้นำเสนอการบูรณาการพระพุทธศาสนากับศาสตร์สมัยใหม่เพื่อสร้างองค์ความรู้ใหม่และพัฒนาสังคมอย่างยั่งยืน โดยเน้นว่าหลักธรรมในพระพุทธศาสนา เช่น ไตรลักษณ์ ปฏิจจสมุปบาท อิทธิบาท 4 และกาลามสูตร สามารถประยุกต์ใช้กับศาสตร์หลายแขนง ได้แก่ วิทยาศาสตร์ จิตวิทยา การจัดการองค์กร และเทคโนโลยี บทความแสดงให้เห็นถึงความสัมพันธ์ระหว่างพระพุทธศาสนาและกระบวนการคิดเชิงวิทยาศาสตร์ซึ่งเน้นการพิสูจน์และการสังเกตอย่างมีเหตุผล รวมถึงบทบาทของสมาธิและสติในการเสริมสร้างสุขภาพจิตและความสมดุลของชีวิต นอกจากนี้ ยังชี้ให้เห็นว่าพระพุทธศาสนามีส่วนสำคัญในการพัฒนาภาวะผู้นำและการจัดการองค์กร โดยใช้หลักอิทธิบาท 4 และสัปปุริสธรรม 7 เพื่อเสริมสร้างความเป็นผู้นำที่มีคุณธรรม จริยธรรม และความรับผิดชอบต่อสังคม บทความยังเน้นถึงการบูรณาการเทคโนโลยี เช่น AI และแพลตฟอร์มออนไลน์ในการเผยแผ่ธรรมะและสร้างนวัตกรรมการศึกษาเชิงพุทธ ซึ่งช่วยขยายขอบเขตการเข้าถึงธรรมะในยุคดิจิทัล และจากการศึกษาพบว่า การผสมผสานพระพุทธศาสนากับศาสตร์สมัยใหม่สามารถสร้างองค์ความรู้ใหม่ที่ช่วยขับเคลื่อนสังคมไปสู่ความยั่งยืน เสริมสร้างปัญญาและการพัฒนาตนเอง พระพุทธศาสนาไม่เพียงเป็นแนวทางในการพัฒนาจิตใจแต่ยังสามารถเป็นเครื่องมือในการแก้ไขปัญหาสังคมและเสริมสร้างความสมดุลระหว่างความรู้ทางโลกและทางธรรม
เอกสารอ้างอิง
นิลภา สุขเจริญ. (2550). รายงานการฝึกงานการปรึกษาเชิงจิตวิทยา ณ.กองร้อยบริการ กรมการสารวัตรทหารบก (รายงานการฝึกงาน สาขาวิชาจิตวิทยาการปรึกษา). กรุงเทพฯ: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
พระครูปริยัติกิจธำรง (สมหวัง อคฺคเสโน). (2563). ภาวะผู้นำแนวพุทธ: ในยุคการเปลี่ยนแปลง. พระนครศรีอยุธยา: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
พระครูสารกิจประยุต (กาบ ฐานทตฺโต). (2560). พระพุทธศาสนากับการพัฒนาเพื่อความยั่งยืน. วารสารศรีล้านช้างปริทรรศน์, 3(1), 15-23.
พระโฆษิต โฆสิตธมฺโม. (2565). การประยุกต์ใช้หลักอิทธิบาท 4 เพื่อการบริหารองค์กรสู่ความสำเร็จ. วารสารธรรมวัตร, 3(1), 39-47.
พระธรรมโกศาจารย์ (ประยูร ธมฺมจิตฺโต). (2553). วิธีบูรณาการพระพุทธศาสนากับศาสตร์สมัยใหม่. สืบค้น 30 ธันวาคม 2567, จาก https://shorturl.asia/2eKOC
_____. (2555). พระพุทธศาสนากับวิทยาศาสตร์ : วัฒนธรรมแห่งปัญญาและกรุณา. สืบค้น 30 ธันวาคม 2567, จาก https://shorturl.asia/a6FXR
พระมหานิกร ฐานุตฺตโร. (2563). ภาวะผู้นำทางการจัดการเชิงพุทธ. พระนครศรีอยุธยา: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
พระราชปริยัติกวี (สมจินต์ สมฺมาปญฺโญ). (2563). พุทธบูรณาการกับศาสตร์สมัยใหม่เพื่อพัฒนาจิตใจและสังคม. สืบค้น 30 ธันวาคม 2567, จาก https://shorturl.asia/im6fc
พระสมพร ปสนฺโน. (2567). การประยุกต์ใช้หลักคำสอนทางพระพุทธศาสนาในสังคมยุค 4.0. วารสารปัญญาและคุณธรรม, 1(3), 21-32.
พิเชฐ ทั่งโต. (2563). เทคโนโลยีสารสนเทศกับยุทธศาสตร์เพื่อการเผยแผ่พระพุทธศาสนา ในยุคออนไลน์. วารสารสหวิทยาการนวัตกรรมปริทรรศน์, 3(1), 62-75.
เพ็ญศรี ปักกะสีนัง และคณะ. (2567). การพัฒนาจริยธรรมปัญญาประดิษฐ์เพื่อเผยแผ่พระพุทธศาสนาในยุคดิจิทัล. วารสารมณีเชษฐาราม วัดจอมมณี, 7(3), 1120-1136.
อัญชิษฐา หาญกิจรุ่ง. (2559). พุทธจิตวิทยาเพื่อการพัฒนาตนเอง. วารสารพุทธจิตวิทยา, 1(2), 30-38.
อิทธิรัฐ น้อยเกิด และคณะ. (2566). นวัตกรรมและเทคโนโลยีการศึกษาเชิงพุทธ. วารสารวิจัยธรรมศึกษา, 6(1), 153-163.
Covey, S. R. (2004). The 7 Habits of Highly Effective People: Powerful Lessons in Personal Change. Retrieved December 30, 2024, from https://shorturl.asia/JOMf8
Kabat-Zinn, J. (1990). Full Catastrophe Living: Using the Wisdom of Your Body and Mind to Face Stress, Pain, and Illness.
