การบริหารจัดการเชิงพุทธในยุคดิจิทัล
คำสำคัญ:
การบริหาร, การจัดการเชิงพุทธ, ยุคดิจิทัลบทคัดย่อ
บทความวิชาการนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์และเสนอแนวทางการประยุกต์ใช้หลักพุทธธรรมในการบริหารจัดการองค์กรในบริบทของยุคดิจิทัล ซึ่งเป็นช่วงเวลาที่เทคโนโลยีมีบทบาทสำคัญในการดำเนินชีวิตและกิจกรรมทางสังคมทุกด้าน ผู้เขียนมุ่งเน้นการใช้แนวคิดจากทุติยปาปณิกสูตรในพระพุทธศาสนา ซึ่งประกอบด้วยคุณลักษณะสำคัญของนักบริหาร ได้แก่ ความมีวิสัยทัศน์ (จักขุมา) ความเชี่ยวชาญในงานเฉพาะด้าน (วิธูโร) และความสามารถในการสร้างมนุษยสัมพันธ์ที่ดี (นิสสยสัมปันโน) เพื่อพัฒนาศักยภาพของผู้นำองค์กรให้สามารถตอบสนองต่อการเปลี่ยนแปลงของโลกดิจิทัลได้อย่างมีประสิทธิภาพและมีจริยธรรม การบริหารจัดการเชิงพุทธในยุคดิจิทัลมิได้เป็นเพียงการบูรณาการเทคโนโลยีเข้ากับการบริหารงานเท่านั้น แต่ยังหมายถึงการวางรากฐานการจัดการที่ตั้งอยู่บนหลักคุณธรรม ความจริง และความเป็นธรรม ซึ่งเป็นคุณค่าหลักในพระพุทธศาสนาการดำเนินงานที่ตั้งอยู่บนหลักธรรมดังกล่าวจะนำไปสู่ความยั่งยืนขององค์กรและการพัฒนาสังคมในภาพรวม บทความยังสะท้อนถึงความจำเป็นที่องค์กรทั้งภาครัฐและเอกชน รวมถึงสถาบันคณะสงฆ์ ต้องปรับตัวให้ทันต่อความเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็วของโลกดิจิทัล โดยการใช้เทคโนโลยีควบคู่ไปกับการรักษาอัตลักษณ์ ความเป็นมนุษย์ และจริยธรรมในสังคม ดังนั้น แนวคิดการบริหารจัดการเชิงพุทธจึงเป็นทางเลือกหนึ่งที่สามารถเสริมสร้างภาวะผู้นำและการจัดการที่มีคุณภาพในยุคแห่งการเปลี่ยนผ่านอย่างมีดุลยภาพ
เอกสารอ้างอิง
จตุพล ดวงจิตร และประยูร สุยะใจ. (2559). การบูรณาการหลักการบริหารเชิงพุทธในการส่งเสริมการขับเคลื่อนองค์กรชุมชนในลุ่มน้ำแม่กลองตอนล่าง. วารสารการจัดการธุรกิจ มหาวิทยาลัยบูรพา, 5(1), 63-83.
ธงชัย สันติวงษ์. (2543). องค์การและการบริหาร (พิมพ์ครั้งที่ 11). กรุงเทพฯ: ไทยวัฒนาพานิช.เนตร์พัณณา ยาวิราช. (2559). การจัดการสมัยใหม่: Modern Management (พิมพ์ครั้งที่ 10). กรุงเทพฯ: ทริปเพิ้ล กรุ๊ป.
ประดิษฐ์ บอดีจีน. (2538). กระบวนการบริหารงานของคณะกรรมการการอาชีวศึกษาจังหวัดกลุ่มภาคเหนือ (วิทยานิพนธ์การศึกษามหาบัณฑิต). มหาวิทยาลัยนเรศวร.
ประทวน วันนิจ และมนูญ สอนโพนงาม. (2565). วิกฤตวัฒนธรรม เปลี่ยนผ่านวิถีชีวิตสังคมไทยในยุคดิจิทัล. วารสารวนัมฎองแหรกพุทธศาสตรปริทรรศน์, 9(2), 117-126.
มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช. (2552). องค์การและการจัดการและการจัดการเชิงกลยุทธ์. นนทบุรี: มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช.
สรายุทธ อุดม และคณะ. (2560). การวิเคราะห์วิธีการบริหารทางพุทธศาสนาที่ปรากฏในพระไตรปิฎก. วารสารธาตุพนมปริทรรศน์, 1(1), 97-110.
สัญญา สัญญาวิวัฒน์ และชาย สัญญาวิวัฒน์. (2550). การบริหารจัดการแนวพุทธ. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
พุทธชาติ ช่วยแก้ว. (2567). การบริหารจัดการตามแนวพระพุทธศาสนา. วารสารสหศาสตร์การพัฒนาสังคม, 2(3), 58-71.
สาลีวรรณ จุติโชติ และทิพมาศ เศวตวรโชติ. (2564). การดำเนินชีวิตอย่างไรให้มีความสุขในยุคดิจิทัล. วารสารสังคมศาสตร์บููณาการ, 1(3), 77-88.
เสาวลักษณ์ พันธบุตร. (2560). อยู่อย่างคนร่วมสมัยในยุคดิจิทัล. วารสารวิชาการนวัตกรรมสื่อสารสังคม, 5(2), 161–167.


