การพัฒนางานการปกครองคณะสงฆ์ตามแผนปฏิรูปกิจการพระพุทธศาสนาของคณะสงฆ์จังหวัดอ่างทอง
คำสำคัญ:
การปกครองคณะสงฆ์, แผนปฏิรูปกิจการพระพุทธศาสนา, คณะสงฆ์จังหวัดอ่างทอง, การพัฒนางานคณะสงฆ์, สาราณียธรรม 6บทคัดย่อ
บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1. วิเคราะห์สภาพทั่วไปของงานการปกครองคณะสงฆ์ตามแผนปฏิรูปกิจการพระพุทธศาสนาของคณะสงฆ์จังหวัดอ่างทอง 2. ศึกษากระบวนการพัฒนางานการปกครอง และ 3. นำเสนอแนวทางการพัฒนางานการปกครองคณะสงฆ์จังหวัดอ่างทอง การวิจัยใช้ระเบียบวิธีเชิงคุณภาพ โดยเก็บข้อมูลจากผู้ให้ข้อมูลสำคัญ จำนวน 25 รูปหรือคน ผ่านการสัมภาษณ์เชิงลึก และการสนทนากลุ่มเฉพาะ จำนวน 10 รูปหรือคน ด้วยวิธีเลือกแบบเจาะจง วิเคราะห์ข้อมูลเชิงพรรณนา
ผลการวิจัยพบว่า 1. สภาพทั่วไปของงานการปกครองคณะสงฆ์จังหวัดอ่างทองมีความโดดเด่นด้านโครงสร้างที่ชัดเจน การนำนโยบายและแผนยุทธศาสตร์มาใช้ได้อย่างเหมาะสม การสนับสนุนจากภาครัฐ การใช้เทคโนโลยี และความร่วมมือกับชุมชน ส่งผลให้เกิดการดำเนินงานที่มีประสิทธิภาพ อย่างไรก็ตามยังมีข้อจำกัด เช่น การเข้าถึงพื้นที่ การจัดสรรทรัพยากร การพัฒนาบุคลากร และการมีส่วนร่วมที่ยังไม่ทั่วถึง แต่สามารถต่อยอดจากโอกาสที่มี เช่น การสนับสนุนของมหาเถรสมาคม ความร่วมมือกับท้องถิ่น การใช้เทคโนโลยี และกระแสศรัทธาของประชาชน 2. กระบวนการพัฒนามีการผสมผสาน การจัดการเชิงรูปธรรมกับการยึดหลักธรรม โดยเฉพาะการน้อมนำหลักสาราณียธรรม 6 มาปรับใช้ เสริมสร้างศรัทธา ความสามัคคี และความมั่นคงภายใน แม้ยังมีข้อจำกัดด้านการมีส่วนร่วมและการใช้ข้อมูลเชิงประจักษ์ แต่ถือเป็นฐานสำคัญของการพัฒนาต่อเนื่อง 3. การพัฒนาโดยรวมมีความก้าวหน้า ทั้งด้านการเสริมความมั่นคงของพระพุทธศาสนา การใช้เทคโนโลยีและฐานข้อมูล การยกระดับองค์กรสู่การเป็นแหล่งเรียนรู้ และการจัดการทรัพยากรเชิงบูรณาการ อันนำไปสู่ความโปร่งใส เสริมศรัทธา และเพิ่มความเข้มแข็งในการปกครองคณะสงฆ์จังหวัดอ่างทองอย่างยั่งยืน
เอกสารอ้างอิง
พระครูปลัดสุวัฒนวชิรคุณ (สุวัฒน์ อคฺคธมฺโม). (2558). การบริหารจัดการวัดในยุคโลกาภิวัตน์. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์เลี่ยงเชียง.
พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ.ปยุตฺโต). (2545). การบริหารกิจการคณะสงฆ์ตามหลักพุทธธรร. กรุงเทพฯ: มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
_____. (2550). ธรรมาธิปไตย : หลักการปกครองในพระพุทธศาสนา. กรุงเทพฯ: มูลนิธิพุทธธรรม.
พระพิพิธพัชโรดม (อำนวย อินฺทวณฺโณ). (2566). การพัฒนาการปกครองคณะสงฆ์ตามแผนปฏิรูปกิจการพระพุทธศาสนาของพระสังฆาธิการจังหวัดเพชรบุรี. วารสาร มจร สังคมศาสตร์ปริทรรศน์, 12(4), 234-246.
พระราชวชิรธรรมคณี (บังคม รกฺขิตธมฺโม). (2567). รูปแบบการปกครองคณะสงฆ์ตามยุทธศาสตร์การปฏิรูปกิจการพระพุทธศาสนาของคณะสงฆ์จังหวัดตราด. วารสารสหวิทยาการนวัตกรรมปริทรรศน์, 7(6), 369-382.
พระสมุห์สันติ สุวิณฺโณ. (2567). วิเคราะห์ความสัมพันธ์ของหลักสาราณียธรรมเพื่อสร้างความสามัคคี. วารสาร มจร พุทธชินราชปริทรรศน์, 9(6), 394-405.
สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (ป.อ.ปยุตฺโต). (2559). พุทธธรรม : ฉบับปรับขยาย (พิมพ์ครั้งที่ 45). กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์ผลิธัมม์.
สำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติ. (2560). คู่มือการบริหารกิจการคณะสงฆ์สำหรับพระสังฆาธิการ. กรุงเทพฯ สำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติ.
_____. (2562). แผนยุทธศาสตร์การปฏิรูปกิจการพระพุทธศาสนา พ.ศ. 2562-2565. กรุงเทพฯ: สำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติ.
สุวพันธุ์ ตันยุวรรธนะ. (2557). กฎหมายคณะสงฆ์: คำอธิบายกฎหมายและบทวิเคราะห์. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์สำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติ.
อัมพร บุญช่วย. (2560). การปกครองคณะสงฆ์ในประเทศไทย : วิวัฒนาการและบทวิเคราะห์. กรุงเทพฯ: วิญญูชน.


