การออกแบบผลลัพธ์การเรียนรู้วิทยาศาสตร์ในรูปแบบการใช้ประเด็นการเรียนรู้: การเชื่อมโยงหลักสูตรอิงมาตรฐานการเรียนรู้สู่หลักสูตรฐานสมรรถนะ
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทความนี้นำเสนอแนวคิดการออกแบบผลลัพธ์การเรียนรู้วิทยาศาสตร์ในรูปแบบประเด็นการเรียนรู้เพื่อเชื่อมโยงหลักสูตรอิงมาตรฐานการเรียนรู้สู่หลักสูตรฐานสมรรถนะ โดยวิเคราะห์ตัวชี้วัดและสาระการเรียนรู้แกนกลางในกลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ (ฉบับปรับปรุง พ.ศ. 2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 ผู้เขียนจะขอนำเสนอแนวคิดการใช้ตัวชี้วัดและจุดประสงค์เชิงพฤติกรรมทางพุทธิพิสัยที่ใช้ในกระบวนการออกแบบผลลัพธ์การเรียนรู้ 3 กระบวนการ ได้แก่ (1) การวิเคราะห์ตัวชี้วัดเพื่อใช้เป็นจุดเริ่มต้นในการออกแบบผลลัพธ์การเรียนรู้ที่สะท้อนสมรรถนะ (2) การระบุคุณลักษณะต่างๆ ที่ครอบคลุมทั้งทางพุทธิพิสัย ทักษะพิสัย และจิตพิสัย และ (3) การออกแบบผลลัพธ์การเรียนรู้ที่ครอบคลุมทั้ง 3 พิสัย ที่ตอบสนองต่อความท้าทายของสถานการณ์ในชีวิตจริง ผลการศึกษาพบว่า ตัวชี้วัดวิทยาศาสตร์ระดับมัธยมศึกษาตอนต้นมีจำนวนตัวชี้วัดทางพุทธิพิสัยมากที่สุด โดยเฉพาะระดับพฤติกรรมขั้นเข้าใจ ในขณะที่ทักษะพิสัยและจิตพิสัยมีสัดส่วนน้อยกว่า ดังนั้นการออกแบบผลลัพธ์การเรียนรู้ที่มุ่งสู่หลักสูตรฐานสมรรถนะควรมุ่งเน้นการพัฒนาทั้ง 3 พิสัยอย่างสมดุล โดยผสานทั้งสามด้านเข้าด้วยกันอย่างกลมกลืนในกระบวนการเรียนรู้ผ่านประเด็นการเรียนรู้ แนวทางนี้ครูจะสามารถเตรียมความพร้อมให้นักเรียนได้ประยุกต์ใช้ความรู้ พัฒนาทักษะที่เกี่ยวข้อง และสร้างให้เกิดคุณลักษณะทางจิตที่ดี ซึ่งช่วยส่งเสริมสมรรถนะโดยรวม และความพร้อมสำหรับอนาคตของนักเรียนได้ดียิ่งขึ้น นอกจากนี้ บทความนี้ยังแสดงแนวทางการเขียนตัวอย่างผลลัพธ์การเรียนรู้ในรูปแบบต่างๆ พร้อมทั้งให้ข้อเสนอแนะเกี่ยวกับลักษณะของผลลัพธ์การเรียนรู้ที่เป็นจุดเริ่มต้นนำไปสู่การประเมินสมรรถนะที่บูรณาการทั้งความรู้ ทักษะ และคุณลักษณะทางจิตให้ครูสามารถนำไปใช้ได้จริงในชั้นเรียนวิทยาศาสตร์
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เจ้าของบทความมิได้คัดลอก หรือละเมิดลิขสิทธิ์ของผู้ใด หากเกิดการละเมิดลิขสิทธิ์ ไม่ว่าวิธีใด หรือการฟ้องร้องไม่ว่ากรณีใด ๆ ที่อาจเกิดขึ้นได้ กองบรรณาธิการวารสารศึกษาศาสตร์ ไม่มีส่วนเกี่ยวข้องทั้งสิ้น ให้เป็นสิทธิ์ของเจ้าของบทความที่จะดำเนินการ
เอกสารอ้างอิง
Anderson, L. W., & Krathwohl, D. R. (2001). A taxonomy for learning, teaching, and assessing: A revision of Bloom’s taxonomy of educational objectives. New York, NY: Pearson.
Bandura, A. (1986). Social foundations of thought and action: A social cognitive theory. Englewood Cliffs, NJ: Prentice Hall.
Bloom, B. S., Engelhart, M. D., Furst, E. J., Hill, W. H., & Krathwohl, D. R. (1956). Taxonomy of educational objectives: The classification of educational goals by a committee of college and university examiners. Handbook I: Cognitive domain. New York, NY: Longmans Publishing.
Collaborative for Academic Social and Emotional Learning. (2020). CASEL’s SEL framework. Retrieved from https://casel.org/casel-sel-framework-11-2020/
Drisko, J. W. (2014). Competencies and their assessment. Journal of Social Work Education, 50(3), 414–426. DOI: 10.1080/10437797.2014.917927
Enger, S. K., & Yager, R. E. (2009). Assessing student understanding in science: A standards-based K-12 handbook (2nd ed.). Thousand Oaks, CA: Corwin Press.
Gallardo, K. (2020). Competency-based assessment and the use of performance-based evaluation rubrics in higher education: Challenges towards the next decade. Problems of Education in the 21st Century, 78(1), 61-79. DOI: 10.33225/pec/20.78.61
Grob, R., Holmeier, M., & Labudde, P. (2017). Formative assessment to support students’ competences in inquiry-based science education. Interdisciplinary Journal of Problem-Based Learning, 11(2). DOI: 10.7771/1541-5015.1673
Hubbard, K. (2024). Plant biology education: A competency‐based vision for the future. Plants, People, Planet, 6(4), 780–790. DOI: 10.1002/ppp3.10503
Institute for the Promotion of Teaching Science and Technology. (2023). Science assessment framework. PISA Thailand. Retrieved from https://drive.google.com/file/d/1j8B6tJamL5CqgB82wrwBlvnQLV9L5G8n/view
Kauertz, A., Neumann, K., & Haertig, H. (2012). Competence in science education. In B. J. Fraser, K. G. Tobin, & C. J. McRobbie (Eds.), Second international handbook of science education (pp. 711-721). Springer. DOI: 10.1007/978-1-4020-9041-7_47
Lestari, N. A., Widodo, A., & Eliyawati, E. (2024). Promoting students' anticipatory competency through the rainwater harvesting system learning project. Journal of Science Education Research, 8(1), 106-113. DOI: 10.21831/jser.v8i1.65787
Malagrida, R., Klaassen, P., Ruiz-Mallén, I., & Broerse, J. E. W. (2024). Towards competencies and methods to support responsible research and innovation within STEAM secondary education – The case of Spain. Research in Science & Technological Education, 42(3), 678–698. DOI: 10.1080/02635143.2022.2123790
Malinam, C., & Lawthong, N. (2017). Development of a scientific mind measurement scale for lower secondary school students. An Online Journal of Education, 11(2), 1–15.
Mathelitsch, L. (2013). Competencies in science teaching. Center for Educational Policy Studies Journal, 3(3), 49-64. DOI: 10.26529/cepsj.231
McClarty, K. L., & Gaertner, M. N. (2015). Measuring mastery: Best practices for assessment in competency-based education. Upper Saddle River, NJ: Pearson.
McClelland, D. C. (1973). Testing for competence rather than for "intelligence". American Psychologist, 28(1), 1–14. DOI: 10.1037/h0034092
Ministry of Education. (2008). Basic education core curriculum B.E. 2551 (2008). Bangkok: Agricultural Cooperative Printing House of Thailand.
Ministry of Education. (2017). Indicators and core learning content for science learning area (Revised edition B.E. 2560) according to the Basic Education Core Curriculum B.E. 2551 (1). Bangkok: Agricultural Cooperative Printing House of Thailand.
Ministry of Education. (2021a). 6 core competencies. Retrieved from https://cbethailand.com/หลักสูตร-2/กรอบหลักสูตร/สมรรถนะหลัก-6-ประการ/
Ministry of Education. (2021b). Self-management competency. Retrieved from https://cbethailand.com/หลักสูตร-2/กรอบหลักสูตร/สมรรถนะหลัก-6-ประการ/การจัดการตนเองอย่างมีสติ/
National Research Council. (2012). A framework for K-12 science education: Practices, crosscutting concepts, and core ideas. Washington, DC: National Academies Press.
Office of the Education Council. (2019). Simple understanding of competency for the public, and simple understanding of competency-based curriculum for teachers, administrators, and educational personnel. Bangkok: 21 Century.
Phongphitaya, K. (2022). Using the OLE model to develop competency-based instruction. Teacher Council Journal, 3(1), 1–13.
Prukpramool, C. (2023). Competency assessment of learners in science learning. Educational Measurement Journal, Mahasarakham University, 29(1), 1–19.
Stanley, T. (2014). Performance-based assessment for 21st-century skills. New York, NY: Routledge.
Vazquez-Espinosa, M., Sancho-Galan, P., Gonzalez-de-Peredo, A. V., Calle, J. L., Ruiz-Rodríguez, A., Fernandez Barbero, G., & Ferreiro-Gonzalez, M. (2024). Enhancing competency-based education in instrumental analysis: A novel approach using high-performance liquid chromatography for real-world problem solving. Education Sciences, 14(5), 461. DOI: 10.3390/educsci14050461
Vazquez-Parra, J. C., Castillo-Martínez, I. M., Ramírez-Montoya, M. S., Amézquita-Zamora, J. A., & Cruz-Sandoval, M. (2023). Gender gap in the perceived mastery of reasoning-for complexity competency: An approach in Latin America. Journal of Applied Research in Higher Education, 16(1), 182–194. DOI: 10.1108/jarhe-11-2022-0355
