การพัฒนาหลักสูตรเสริมสร้างคุณลักษณะด้านความรับผิดชอบตามแนวคิดคุณลักษณะศึกษาของลิคโคนา สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาตอนต้น (A DEVELOPMENT OF CURRICULUM BASED ON LICKONA’S CHARACTER EDUCATION APPROACH TO ENHANCE RESPONSIBILITY OF LOWER-SECONDARY EDUCATION STUDENTS)
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้มีจุดมุ่งหมายเพื่อพัฒนาหลักสูตรเสริมสร้างคุณลักษณะด้านความรับผิดชอบ ตามแนวคิดคุณลักษณะศึกษาของลิคโคนา สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาตอนต้น โดยมีวิธีดำเนินการวิจัยตามกระบวนการของการวิจัยและพัฒนา (Research and Development) 3 ขั้นตอน คือ ขั้นตอนที่ 1 การศึกษาข้อมูลพื้นฐานเกี่ยวกับคุณลักษณะด้านความรับผิดชอบ ขั้นตอนที่ 2 การสร้างและตรวจสอบคุณภาพหลักสูตร และขั้นตอนที่ 3 การทดลองใช้และศึกษาผลการใช้หลักสูตรเสริมสร้างคุณลักษณะด้านความรับผิดชอบ ตามแนวคิดคุณลักษณะศึกษาของลิคโคนา สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาตอนต้น กลุ่มตัวอย่างเป็นนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาตอนต้น โรงเรียนบ้านท่าข้าม (ท่าข้ามวิทยาคาร) ปีการศึกษา 2559 จำนวน 30 คน ได้มาจากการสุ่มอย่างง่าย จากนักเรียนที่สมัครใจเข้าร่วมกิจกรรม เครื่องมือประกอบด้วย 1) หลักสูตรเสริมสร้างคุณลักษณะด้านความรับผิดชอบ 2) แบบวัดการรู้เชิงจริยธรรมด้านความรับผิดชอบ 3) แบบวัดความรู้สึกเชิงจริยธรรมด้านความรับผิดชอบ 4) แบบประเมินพฤติกรรมเชิงจริยธรรมด้านความรับผิดชอบ แบ่งเป็น แบบประเมินตนเอง สำหรับนักเรียน แบบประเมินพฤติกรรมนักเรียนสำหรับครู และผู้ปกครอง การวิเคราะห์ข้อมูลโดย ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ร้อยละ และการทดสอบค่าทีแบบไม่เป็นอิสระต่อกัน ผลการวิจัย พบว่า
1. คุณลักษณะด้านความรับผิดชอบ สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาตอนต้น มีมาตรฐานทางจริยธรรมด้านความรับผิดชอบ ดังนี้ 1) ปฏิบัติหน้าที่อย่างตั้งใจเพื่อให้งานบรรลุเป้าหมายอย่างมีประสิทธิภาพ 2) ยอมรับผลการกระทำของตนเอง และปรับปรุงการปฏิบัติหน้าที่ให้ดีอยู่เสมอ 3) ตรงต่อเวลา 4) มีความอดทน และเพียรพยายามในการปฏิบัติงานให้สำเร็จ 5) เคารพกฎเกณฑ์ของสังคม และมีระเบียบวินัย 6) มีส่วนร่วมในกิจกรรมต่างๆ แนวทางในการเสริมสร้างคุณลักษณะด้านความรับผิดชอบควรจัดทำหลักสูตร โดยเน้นการเรียนรู้แบบร่วมมือ กระตุ้นให้นักเรียนได้คิดและตระหนักถึงความสำคัญของการมีความรับผิดชอบ ให้นักเรียนมีส่วนร่วมคิดและดำเนินการ อภิปราย สะท้อนคิด ฝึกปฏิบัติกิจกรรมที่ส่งเสริมความรับผิดชอบอย่างต่อเนื่อง สม่ำเสมอ
2. หลักสูตรเสริมสร้างคุณลักษณะด้านความรับผิดชอบ ตามแนวคิดคุณลักษณะศึกษาของลิคโคนา สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาตอนต้น มีองค์ประกอบ คือ 1) ความเป็นมาของหลักสูตร 2) หลักการ 3) จุดหมาย 4) เนื้อหาสาระ 5) กระบวนการเรียนรู้เพื่อพัฒนาคุณลักษณะด้านความรับผิดชอบ 5 ขั้น คือ การสร้างประสบการณ์การรับรู้เชิงจริยธรรม การเก็บจำตัวแบบ การแก้ปัญหาเชิงจริยธรรม สะท้อนคิดเชิงเหตุผล และการสร้างคุณลักษณะด้านความรับผิดชอบ 6) สื่อและแหล่งเรียนรู้ และ 7) การวัดผลประเมินผล หลักสูตรมีความเหมาะสมระดับมาก และผลการทดลองนำร่อง พบว่า มีความเป็นไปได้ในการนำไปใช้
3. ผลการทดลองใช้ พบว่า 1) นักเรียนมีคุณลักษณะด้านความรับผิดชอบมาก 2) นักเรียนมีการรู้เชิงจริยธรรมด้านความรับผิดชอบหลังเรียนสูงกว่าก่อนเรียนอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .01 3) นักเรียนมีความรู้สึกเชิงจริยธรรมด้านความรับผิดชอบหลังเรียนสูงกว่าก่อนเรียนอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .01 และ 4) นักเรียนมีพฤติกรรมเชิงจริยธรรมด้านความรับผิดชอบอยู่ในระดับมาก
Article Details
เจ้าของบทความมิได้คัดลอก หรือละเมิดลิขสิทธิ์ของผู้ใด หากเกิดการละเมิดลิขสิทธิ์ ไม่ว่าวิธีใด หรือการฟ้องร้องไม่ว่ากรณีใด ๆ ที่อาจเกิดขึ้นได้ กองบรรณาธิการวารสารศึกษาศาสตร์ ไม่มีส่วนเกี่ยวข้องทั้งสิ้น ให้เป็นสิทธิ์ของเจ้าของบทความที่จะดำเนินการ
เอกสารอ้างอิง
2. Davidson, L. (2001). Educators’ Perceptions of Character Education. Journal of Educational Research, 96(6), 1-9.
3. Gardner, H. (1993). Frame of mind: The Theory multiple Intelligence. New York: Basic Books.
4. Kheammani, T. (2003). Development of morality, ethics and values: theory to practice. Bangkok: Seamsin Prepress System. [in Thai]
5. Lickona, T. (1992). Educating for character: How our school can teach respect and responsibility. NY: Bantam Book.
6. Lickona, T., Schapps, & C. Lewis. (2002). Eleven principles of effective character education: Character education partnership. Retrieved October 22, 2014, from https://www.character.org/Principles/index.c9i/
7. Ministry of Education. (2008). Core Curriculum Basic Education 2008. Bangkok: The Agricultural Cooperative Federation of Thailand. [in Thai]
8. McMullen, C. M. (1985). Effective discipline and contingency management system in urban junior high/middle school with an emphasis on development need of young adolescents. Dissertation Abstracts International, 46(7), 616-A.
9. Moral Promotion Center (Public Organization). (2009). Synthesis of moral research in Thailand and Others. Bangkok: Prigwan Graphic. [in Thai]
10. Nakaro, A. (2008). a curriculum development to enhance self-management ability by guiding activity for Mathayomsuksa 1 students (Doctoral dissertation). Bangkok: Srinakharinwirot University. [in Thai]
11. Office of the Secretary of the Council for Education. (2008). Learning management that promotes morality. Bangkok: Dee Printing. [in Thai]
12. Oliva, P. F. (1992). Developing the Curriculum (3rd ed.). New York: Harpers Colloins.
13. Srisa-ard, B. (2003). Curriculum development and research on curriculum. Bangkok: Suveeriyasarn. [in Thai]
14. Sukkamart, A. (2010). Development of enrichment curriculum to enhance desirable characteristics of Prathomsuksa IV students via contemplative education (Doctoral dissertation). Bangkok: Srinakharinwirot University. [in Thai]
15. Taba, Hilda. (1962). Curriculum Development: Theory and Practice. New York: Harcourt, Brace & World.
16. Taitorphon, W., Sawagpun, P., Kaewurai, W., & Wattanatorn, A. (2015). The development of enrichment curriculum to enhance public mind through social cognitive theory and service learning for lower secondary school students. Journal of Education Naresuan University, 17(2), 1-12. [in Thai]
17. Tyler, Ralph. W. (1949). Basic Principles of curriculum and instruction. Chicago: The University of Chicago Press.
18. Unjai, K., Kaewuria, W., Prachanban, P., & Sawagpun, P. (2015). The development of curriculum to enhance citizenship for Thai Youth on responsibility. Journal of Education Naresuan University, 17(4), 40-51. [in Thai]
19. Utranan, S. (1989). Fundamentals and principles of curriculum development (3rd ed.). Bangkok: Mitrsiam. [in Thai]
20. Vongvanich, S., & Wiratchai N. (2000). Factors and processes contributing to moral development to strive for the collective success for student of university: quantitative and qualitative studies (Research Report). Bangkok: Faculty of Education, Chulalongkorn University. [in Thai]
