คำศัพท์โบราณในวรรณกรรมอุรังคธาตุ: ภาพสะท้อนวัฒนธรรมทางภาษาล้านช้าง

Main Article Content

narongsak rawarin

บทคัดย่อ

บทความนี้เป็นส่วนหนึ่งของโครงการวิจัยเรื่องการวิเคราะห์และจัดทำอนุกรมศัพท์ในอุรังคธาตุ ฉบับ จ.ศ. 1167 จากการศึกษาพบว่า คำศัพท์และบริบทการใช้คำศัพท์สะท้อนให้เห็นถึงมรดกทางวัฒนธรรมลุ่มนน้ำโขง ที่ปัจจุบันบางส่วนได้สูญหายไปแล้ว บางส่วนใช้ในบางท้องถิ่นเท่านั้น ในบทความนี้จึงได้จำแนกและนำเสนอศัพท์ออกเป็น 6 กลุ่ม ได้แก่ 1) ที่มาของชื่อ ภูกำพร้า 2) วัสดุอุปกรณ์ สิ่งก่อสร้าง เช่น ซะทาย หินมุก อูบมุง เป็นต้น 3) เงินตราโบราณ เช่น เงินด้วง เงินแป (อีแปะ?) เงินแหน้น เป็นต้น 4) สัตว์ เช่น เงือก
ปลาชนาก ปลาเปียนไฟ เป็นต้น 5) เครื่องใช้ เช่น ไต ไม้สีฟัน โอ เป็นต้น 6) เครื่องแต่งตัวเช่น กระจอน ม้าว วันลักคัง เป็นต้น

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
rawarin, narongsak. (2020). คำศัพท์โบราณในวรรณกรรมอุรังคธาตุ: ภาพสะท้อนวัฒนธรรมทางภาษาล้านช้าง. วารสารมนุษย์กับสังคม, 6(1), 7–25. สืบค้น จาก https://so06.tci-thaijo.org/index.php/husocjournal/article/view/238643
ประเภทบทความ
บทความวิชาการ

เอกสารอ้างอิง

อุรังคธาตุ ฉบับวัดมหาชัย อำเภอเมือง จังหวัดมหาสารคาม รหัส L13060 จำนวน 5 ผูก (ผูก1-52 หน้า ผูก2-50 หน้า ผูก3-51 หน้า ผูก4-48 หน้า ผูก5-56 หน้า) ขนาด 4.2 x 52 x 5 เซนติเมตร จารด้วยอักษรธรรม ภาษาพื้นถิ่น จำนวน 4 บรรทัด ฉบับล่องชาด สำนวนร้อยแก้ว.

กะซวงสึกสาทิกาน, สปป. ลาว. (2505). วัจนานุกมพาสาลาว. พิมเทื่อที่ 2. เวียงจัน: โรงพิมกะซวงสึกสาทิกาน.

ณรงค์ศักดิ์ ราวะรินทร์. (2561). อุรังคธาตุ จ.ศ. 1167. มหาสารคาม: อภิชาติการพิมพ์.

ปรีชา พิณทอง. (2532). สารานุกรมภาษาอีสาน-ไทย-อังกฤษ. อุบลราชธานี: โรงพิมพ์ศิริธรรม.

พจนีย์ เพ็งเปลี่ยน. (2553). นิทานอุรังคธาตุ ฉบับหลวงพระบาง. กรมส่งเสริมวัฒนธรรม กระทรวงวัฒนธรรม. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์ทหารผ่านศึก.

พิเศษ เจียจันทร์พงษ์. (2521). อุรังคนิทาน ตำนานพระธาตุพนม. กรุงเทพฯ: เรือนแก้วการพิมพ์.

ศิลปากร, กรม. (2483). อุรังคธาตุ (ตำนานพระธาตุพนม) พิมพ์ในงานพระราชทานเพลิงศพ อ.ต. หลวงประชุมบรรณสาร (พิณ เดชะคุปต์). กรุงเทพฯ: ไทยเขษม.

สงวน รอดบุญ. (2545). พุทธศิลปะลาว. พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพฯ: สายธาร.

สมชาย นิลอาธิ. (15 พฤษภาคม 2561). สัมภาษณ์. นักวิชาการอาวุโสสถาบันวิจัยศิลปะและวัฒนธรรมอีสาน มหาวิทยาลัยมหาสารคาม.

อริยานุวัตร, พระ. (2524). อุรังคนิทาน (ฉบับลายมือ). มหาสารคามฯ: ศูนย์วรรณคดีภาคตะวันออกเฉียงเหนือ วัดมหาชัย.

Ian G. Baird และคณะ. (1999). ปาพื้นเมืองอยู่พากใต้ของลาว. สปป. ลาว: โคงกานปะมงซุมซนและปกปักฮักสาปาข่า กะซวงกะสิกำและป่าไม้.

Wikipedia. (ม.ป.พ.). รูปภาพปลาฉนาก. [ออนไลน์]. ได้จาก: https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%9B%E0%B8%A5%E0%B8%B2%E0%B8%89%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%81#/media/%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%A5%E0%B9%8C:Sawfish_genova.jpg . [สืบค้นเมื่อ วันที่ 7 เมษายน 2563].