พระสงฆ์ศรีลังกาในความสัมพันธ์ระหว่างประเทศไทยกับศรีลังกา สมัยรัชกาลที่ 5 - 6

Main Article Content

นครินทร์ พวงภู่

บทคัดย่อ

บทความนี้ศึกษาความสัมพันธ์ด้านพระพุทธศาสนาระหว่างไทยกับศรีลังกาในสมัยรัชกาลที่ 5–6 โดยใช้ระเบียบวิธีการทางประวัติศาสตร์ศึกษาเอกสารชั้นต้นจากเอกสารจดหมายเหตุที่เกี่ยวข้องกับพระสงฆ์ชาวศรีลังกา คือ อนาคาริกธรรมปาละ ผู้ก่อตั้้งสมาคมมหาโพธิ์ และพระมหาศีลรัตน พระสงฆ์ชาวศรีลังกาที่เข้ามาพำนักอยู่ทีวัดบวรนิเวศวิหารกรุงเทพมหานคร ผลการศึกษาพบว่า รูปแบบความสัมพันธ์มี ความเปลี่ยนแปลง จากเดิมความสัมพันธ์ระหว่างไทยกับศรีลังกาก่อนสมัยรัชกาลที่ 5–6 มีลักษณะเป็นคณะทูตและสมณทูตไปติดต่อเพื่อการฟื้นฟูศาสนา แต่ตั้งแต่สมัยรัชกาลที่ 5 เป็นต้นมา พระสงฆ์ศรีลังกามีปฏิสัม พันธ์กับรัฐบาลไทยต่างไปจากเดิม ไม่ได้อยู่ในฐานะสมณทูต แต่เป็นการติดต่อระหว่างบุคคลกับรัฐ โดยเป็นการติดต่อที่ทำให้ทราบถึงไมตรีระหว่างไทยกับศรีลังกา ในด้านพุทธศาสนา ทั้งความสัมพันธ์ระหว่างรัฐและความสัมพันธ์ของศาสนิกชน ซึ่งแสดงให้เห็นถึงความเป็นญาติมิตรและกัลยาณมิตรที่มีพระสงฆ์ศรีลังกาเป็นตัวกลางเชื่อมความสัมพันธ์

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
พวงภู่ น. (2023). พระสงฆ์ศรีลังกาในความสัมพันธ์ระหว่างประเทศไทยกับศรีลังกา สมัยรัชกาลที่ 5 - 6. วารสารมนุษย์กับสังคม, 9(1), 173–188. สืบค้น จาก https://so06.tci-thaijo.org/index.php/husocjournal/article/view/262467
ประเภทบทความ
บทความวิชาการ

เอกสารอ้างอิง

ฐากูร พานิช. (2553). ไทย - ศรีลังกา กัลยาณมิตรสัมพันธไมตรีแน่นแฟ้นทางพุทธศาสนา. กรุงเทพฯ: อมรินทร์พริ้นติ้งแอนด์พับลิชชิ่ง.

ดนัย ไชยโยธา. (2526). ประวัติศาสตร์เอเซียใต้ยุคโบราณ. กรุงเทพฯ: อักษรเจริญทัศน์.

ทวี ทวีวาร. (2532). ประวัติศาสตร์ศรีลังกา. กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยรามคำ แหง.

ปิยนาถ บุนนาค. (2534). ประวัติศาสตร์และอารยธรรมของศรีลังกาสมัยโบราณถึงก่อนสมัยอาณานิคม และความสัมพันธ์ทางวัฒนธรรมระหว่างศรีลังกากับไทย. กรุงเทพฯ: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

ปรีดี หงษ์สต้น. (2560). การรื้อฟื้นพุทธศาสนาในศรีลังกาภายใต้อาณานิคมอัง กฤษช่วงปลายคริสต์ศตวรรษที่ 19. วารสารสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยนเรศวร, 13(1), 113.

พชรวีร์ ทองประยูร. (2562). การศึกษาวิเคราะห์การฟื้นฟูพระพุทธศาสนา ของอนาคาริกธรรมปาละ. [ปริญญาพุทธศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาพระพุทธศาสนามหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย พระนครศรีอยุธยา].

พิมพ์รำไพ เปรมสมิทธ์. (2525). ความสัมพันธ์ทางพุทธศาสนาระหว่างไทยกับลังกาตั้งแต่รัชกาลสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศจนถึงรัชกาลพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว. [ปริญญาอักษรศาสตรมหาบัณฑิต ภาควิชาประวัติ ศาสตร์บัณฑิตวิทยาลัย จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย].

พระมหาพจน์ สุวโจ. (2559). ประวัติศาสตร์ศรีลักาสมัยอาณาจักรโกฏเฏ: ว่าด้วยอาณาจักร ศาสนจักร คติความเชื่อ และความสัมพันธ์กับดินแดนอุษาคเนย์. นครปฐม: สาละพิมพการ.

พระมหาสมเสียม แสนขัติ. (2535). สยามวงศ์ในลังกา ประวัติศาสตร์พระพุทธศาสนาจากกรุงศรีอยุธยาสู่ลังกาทวีป. กรุงเทพฯ: มติชน.

ภารดี มหาขันธ์. (2527). ประวัติศาสตร์เอเชียใต้. กรุงเทพฯ: ไทยวัฒนาพานิช.

รุ่งโรจน์ ธรรมรุ่งเรือง. (2556). พุทธศิลป์ลังกา. กรุงเทพฯ: มติชน.

ลังกากุมาร. (2551). กบฏสมณทูตไทย: รอยเปื้อนทางประวัติศาสตร์ไทย-ลังกา .นิตยสาร ศิลปวัฒนธรรม, 30(2), 84.

วัดบวรนิเวศวิหาร. (2482). พระธรรมเทศนา 3 กัณฑ์ (สุขกถา มุนิกถา ปัญจธนกถา).กรุงเทพฯ: มหามกุฏราชวิทยาลัย.

สมบูรณ์ บุญฤทธิ์. (2557). ลังกาวงศ์ในสยามและสยามวงศ์ในศรีลังกา. วารสารมหาจุฬาวิชาการ,1(2), 35.

สาวิตรี สุวรรณสถิตย์. (2548). ศรีลังกาสันติภาพที่รอคอย. กรุุงเทพฯ: ประพันธ์สาส์น.

สำนักหอจดหมายเหตุแห่งชาติ. ร.5 บ.8.3/39 สมาคมมหาโพธิ์ (8 พฤษภาคม ร.ศ.123).

สำนักหอจดหมายเหตุแห่งชาติ. ร.6 บ.3.2/174 พระมหาศิลรัตน (25 ธันวาคม –16 มกราคม พ.ศ. 2464).