Kai: A Local Food Plant Representing Cultural Identity of Luang Prabang World Heritage Site and the Impacts based on the Development

Main Article Content

Pleothian Jetsadachaiyut
Amornchat Sermcheep

Abstract

The purpose of the study was to investigate how Kai, a traditional food plant has evolved into a food product representing cultural identity of the World Heritage Site, Luang Prabang. It also aimed at studying the impacts of economic development of Laos on the local plant. The study found that the food plant Kai, originally the local wisdom of the Tai Lue, is now consumed by people in other areas including Sipsongpanna (Xishuangbanna), the northern region of Thailand and the northern region of Laos. These areas, home to a number of Tai Lue people, are also abundant with Kai, which grows in clear water rivers. The Mae Kong river is particularly known to be the major producer of highest quality of Kai. When Luang Prabang was recognized by UNESCO as a world cultural heritage, Kai, a local food was selected to represent its cultural identity. It has also become a cultural product serving tourists’ temptations and generated income for the locals. However, with the ambition of Laos to become “Battery of Asia”, dams were built around Mae Kong River. This has not only caused great threats to Kai production but forced people to look for Kai in other distant areas. This may result in instability in terms of local food and defamation of Kai and Mae Kong River.

Downloads

Download data is not yet available.

Article Details

Section
Research article

References

ก๋อง มะนี. (2561, 25 พฤศจิกายน). แม่ค้าอาหารปรุงสุกบ้านเหมืองงา. สัมภาษณ์.

กัญญา สุจริตวงศานนท์, สมจิต อ่อนเหม, ช่อลัดดา เที่ยงพุก และยุวดี พีรพรไพศาล. (2550). การพัฒนาผลิตภัณฑ์พิมพ์กรอบสาหร่ายไก. อาหาร, 37(3), 249-258.

ไชยณรงค์ เศรษฐเชื้อ. (บรรณาธิการ). (2547). แม่น้ำโขง: แม่น้ำแห่งวิถีชีวิตและวัฒนธรรม. เชียงใหม่: เครือข่ายแม่น้ำเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ โครงการแม่น้ำและชุมชน.

คำมั่น แก้วดวงจิด. (2561, 25 พฤศจิกายน). แม่ค้าไคสดตลาดเช้าท่าเรือเม. สัมภาษณ์.

จันเพ็ง ดวงสุดาวัน. (2561, 26 พฤศจิกายน). แม่ค้าไคแผ่นตลาดเช้าท่าเรือเมและชาวบ้านม่วงคำ. สัมภาษณ์.

เฉลิมศรี ฤทธาภัย. (2558). การนำนโยบายการบริหารจัดการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืนไปบริหาร ศึกษาเฉพาะกรณีบ้านท่าล้ง อำเภอโขงเจียม จังหวัดอุบลราชธานี. วารสารมหาวิทยาลัยราชภัฏสกลนคร, 7(13), 89-98.

ชญาณ์นันท์ ปิติกรพวงเพชร, พิกุล สายดวง และพรหมมินทร์ กองแก้ว. (2560). การศึกษาความหลากหลายของอาหารหมักดองอาหารพื้นบ้านกับความมั่นคงทางอาหารบริเวณชุมชน ริมฝั่งแม่น้ำโขงตอนล่างของประเทศไทย. วารสารมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏอุบลราชธานี, 8(2), 235-257.

ณัฐภูมิ สุดแก้ว. (2552). ไก สาหร่ายน้ำจืดมากคุณค่าทางอาหาร แปรรูปเป็นอาหารเลิศรสหลากเมนู กลุ่มแปรรูปสาหร่ายน้ำจืดบ้านหนองบัว อ.ท่าวังผา จ.น่าน. เกษตรกรรมธรรมชาติ, 12(11), 48-54.

นภาพร หงษ์ภักดี และสืบพงศ์ หงษ์ภักดี. (2560). การศึกษาความเป็นไปได้ของรูปแบบและวิธีการจำนำปลาร้าโดยชุมชนมีส่วนร่วม: กรณีศึกษา กลุ่มวิสาหกิจชุมชนปลาร้าแม่น้ำโขง อำเภอชานุมาน จังหวัดอำนาจเจริญ. BU Academic Review, 16(1), 1-17.

นวลจันทร์ คำปังสุ์. (บรรณาธิการ). (2555). ลาวและกัมพูชา. กรุงเทพฯ: หน้าต่างสู่โลกกว้าง.

นาฎยา ซาวัน, คนึงนิตย์ ไสยโสภณ และบุญยัง หมั่นดี. (2561). เศรษฐกิจการท่องเที่ยวเมืองมรดกโลก หลวงพระบางสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว. วารสารมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏสุรินทร์, 19(2), 81-96.

นิสารัตน์ วรางคณากิจกุล. (2546). ภูมิปัญญาท้องถิ่นของกลุ่มเกษตรกรในตำบลไร่ขิง อำเภอสามพราน จังหวัดนครปฐม. วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต, สาขาวิชาไทยศึกษา, โครงการบัณฑิตศึกษา, สถาบันราชภัฏธนบุรี.

บัวไล ทะวีสัก. (2561, 25 พฤศจิกายน). แม่ค้าอาหารปรุงสุกบ้านนาเวียงคำ. สัมภาษณ์.

บุษบา ทองอุปการ. (2561). อาหารท้องถิ่น: ความมั่นคงทางอาหารในมิติวัฒนธรรม กรณีศึกษาชุมชนบ้านตลิ่งแดง จังหวัดกาญจนบุรี. วารสารมหาวิทยาลัยนราธิวาสราชนครินทร์ สาขามนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์, 5, 107-119.

ใบคูน สมบัดดวง และสมหมาย ชินนาค. (2554). นโยบายต่างประเทศของสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาวที่มีต่ออาเซียน ระหว่างปี ค.ศ. 1997-2007. วารสารศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี, 7(1), 127-151.

ประพัฒน์ศิลป์ อิ่นแก้ว. (2547). ไก สาหร่ายสไปรูลิน่าแห่งลุ่มน้ำน่าน ให้ทั้งอาหารและรายได้แก่ชุมชน. เกษตรพัฒนา, 12(139), 60-65.

แผนกแถลงข่าว วัฒนธรรม และท่องเที่ยว แขวงหลวงพระบาง. (ม.ป.ป.). คู่มือแนะนำการท่องเที่ยวหลวงพะบางเมืองมรดกโลก. ม.ป.ท.: ม.ป.พ.

พอนปะเสิด แก้วสมสัก. (2561, 25 พฤศจิกายน). ชาวเมืองน้ำบาก. สัมภาษณ์.

ไมสิง จันบุดดี. (2559). อนุสาวรีย์: ภาพสะท้อนด้านอัตลักษณ์ ประวัติศาสตร์ การเมืองและความสัมพันธ์ ในสาธารณรัฐประชาธิปไตย ประชาชนลาว. วารสารศิลปกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น, 8(2), 78-97.

ยศ สันตสมบัติ. (2550). อภิมหาโครงการพัฒนากับชะตากรรมของผู้คนชุมชน. (2550). วารสารสังคมศาสตร์, 19(2), 131-155.

ยศ สันตสมบัติ, ไพบูลย์ เฮงสุวรรณ, วิเชียร อันประเสริฐ และเสถียร ฉันทะ. (2552). แม่น้ำแห่งชีวิต. เชียงใหม่: คณะสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.

ยุวดี พีรพรพิศาล. (2552). “สาหร่าย พืชเปลี่ยนโลก” แหล่งอาหาร ยา เครื่องสำอาง และพลังงาน. เกษตรกรรมธรรมชาติ, 12(11), 16-20.

ราชบัณทิตยสถาน. (2554). พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2554. เข้าถึงได้จาก https://dictionary.orst.go.th/

วง พันทะวงสา. (2561, 26 พฤศจิกายน). แม่ค้าไคสดตลาดเช้าท่าเรือเม. สัมภาษณ์.

ศรัณย์ บุญประเสริฐ. (2548). คู่มือนำเที่ยว: หลวงพระบาง. กรุงเทพฯ: สารคดี.

ศุภชัย สิงห์ยะบุศย์. (2553). หลวงพระบางเมืองมรดกโลก ราชธานีแห่งความทรงจำและพื้นที่พิธีกรรมในกระแสโลกาภิวัตน์. กรุงเทพฯ: สายธาร.

ศูนย์อินโดจีนศึกษา วิทยาลัยการบริหารรัฐกิจ มหาวิทยาลัยบูรพา. (2551). ข้อมูลพื้นฐาน สาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว. ชลบุรี: ศูนย์อินโดจีนศึกษา วิทยาลัยการบริหารรัฐกิจ มหาวิทยาลัยบูรพา.

สอน กันนะวง. (2561, 26 พฤศจิกายน). ผู้ผลิตไคแผ่นบ้านม่วงคำ เมืองจอมเพ็ด. สัมภาษณ์.

สำนักนโยบายและแผน สำนักงานความร่วมมือพัฒนาเศรษฐกิจกับประเทศเพื่อนบ้าน. (2562). สาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว (The Laos People’s Democratic Republic). เข้าถึงได้จาก https://www.neda.or.th/2018/th/project/about/detail?d=qQqcBUtl

สุมิตรา จันทร์เงา. (2552). ฮักแพง...เมืองลาว. กรุงเทพฯ: มติชน.

เสรี พงศ์พิศ. (2538). ภูมิปัญญาชาวบ้าน. ใน สารานุกรมไทยสำหรับเยาวชน โดยพระราชประสงค์ในพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เล่ม 19 (หน้า 245-264). กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์คุรุสภาลาดพร้าว.

แสง (ไม่มีนามสกุล). (2561, 24 พฤศจิกายน). แม่ค้าไคสดและหมกไคตลาดโพสี. สัมภาษณ์.

หนังสือชุดเตรียมความพร้อมสู่ประชาคมเศรษฐกิจอาเซียนประเทศลาว. (2556). กรุงเทพฯ: เพื่อนเรียน เด็กไทย.

องค์การกองทุนสัตว์ป่าโลกสากล ประเทศไทย (WWF Thailand). (2564). ข้อมูลทั่วไปของแม่น้ำโขง. เข้าถึงได้จาก http://www.wwf.or.th/what_we_do/wetlands_and_production_landscape/mekongriver

อาภารัตน์ มหาขันธ์. (2545). สาหร่าย: ความหลากหลายทางชีวภาพที่สร้างวัฒนธรรม. ชีวปริทรรศน์, 4(4), 31-40.

อุทัย อันพิมพ์, สุขวิทย์ โสภาพล, รินทร์ลภัส ชัยหิรัญกิตต์ และชริดา ปุกหุต. (2560). การจัดการความรู้ภูมิปัญญาเห็ดพื้นบ้านของชุมชนในจังหวัดอุบลราชธานี. วารสารมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์, 8(2), 156-176.

อุไรรัตน์ ศิริศุภดิลกภัทร์. (2558). อัตลักษณ์ของนายกองค์การบริหารส่วนจังหวัดสตรีในประเทศไทย. วิทยานิพนธ์ปรัชญาดุษฎีบัณทิต, สาขาวิชารัฐประศาสนศาสตร์, วิทยาลัยบัณฑิตศึกษาด้านการจัดการ, มหาวิทยาลัยศรีปทุม.

Hall, S. (1997). Introduction. In S. Hall (Ed.), Representation: Cultural representations and signifying practices (pp. 1-11). London: SAGE.

Phanthavong, P., & AIsrangkura, A. (2020). Environmental cost of hydropower development project: Case study from the Xayaburi hydrapower dam. Development Economic Review, 14(2), 9-47.

Pragattakomol, P., & Taylor, K. (2018). The evolution of cultural landscape and built environment through Thai food and way of living: The case study of Central Region of Thailand. Dusit Thani College Journal, 12(1), 124-149.

Santasombat, Y. (2011). The river of life: Changing ecosystems of the Mekong Region. Chiang Mai: Silkworm Books.

Shuaytong, O. (2020). Successful implementation for Thailand as an emerging donor for infrastructure development in GMS. Journal of Business Administration The Association of Private Higher Education Institutions of Thailand, 9(1), 100-111.