องค์ประกอบทางการสร้างสรรค์วีล็อกเพื่อการสื่อสารการท่องเท่ียว
คำสำคัญ:
วีล็อก, การสื่อสารการท่องเที่ยว, ผู้ดำเนินรายการ, องค์ประกอบทางการสร้างสรรค์บทคัดย่อ
การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อให้เข้าใจถึง 1) เนื้อหา รูปแบบและวิธีการนำเสนอวีล็อกเพื่อการสื่อสารการท่องเที่ยว ที่ได้รับความนิยมจากผู้รับสาร 2) คุณสมบัติของผู้ดำเนินรายการวีล็อกเพื่อการสื่อสารการท่องเที่ยว 3) องค์ประกอบทางการสร้างสรรค์ของวีล็อกเพื่อการสื่อสารการท่องเที่ยวที่มีประสิทธิภาพ แนวคิดและทฤษฎีที่ใช้เป็นแนวทางในการศึกษาประกอบด้วย แนวคิดเรื่องการสร้างสรรค์วีล็อกในฐานะสื่อใหม่ แนวคิดเทคโนโลยีการสื่อสารเป็นตัวกำหนด แนวคิดการสื่อสารการท่องเที่ยว และแนวคิดเรื่องวาทศิลป์ การวิจัยนี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ ประกอบด้วย 1) การวิเคราะห์วีล็อกเพื่อการสื่อสารการท่องเที่ยวที่ได้รับความนิยม 10 อันดับแรกที่เผยแพร่บนยูทูปในช่วงปี พ.ศ. 2558-2562 2) การสัมภาษณ์แบบเจาะลึกนักสร้างสรรค์วีดิทัศน์ที่มีเนื้อหาเกี่ยวกับการท่องเที่ยวจำนวน 12 คน 3) การสัมภาษณ์แบบกลุ่มนักศึกษาด้านนิเทศศาสตร์ที่มีประสบการณ์ในการสร้างสรรค์วีล็อกจาก 6 สถาบันทั้งมหาวิทยาลัยของรัฐและเอกชน ผลการวิจัย ดังนี้
1) เนื้อหา รูปแบบและวิธีการนำเสนอวีล็อกเพื่อการสื่อสารการท่องเที่ยวที่ได้รับความนิยมจากผู้รับสารประกอบด้วย 1.1) แก่นเนื้อหา 3 ประการได้แก่ ก) สถานที่ท่องเที่ยวในมุมมองที่แตกต่าง ข) รูปแบบการใช้ชีวิตในการท่องเที่ยว เช่น วิธีการเดินทาง ที่พัก อาหาร และกิจกรรม ค) โฆษณาแฝง 1.2) รูปแบบวีล็อกไม่มีแบบแผนตายตัว คงไว้ซึ่งความจริงของเนื้อหาแต่มีการสร้างเหตุการณ์ให้เกินจริง 1.3) วิธีการนำเสนอประกอบด้วย ก) เล่าเรื่องแบบไดอารี ข) บรรยายไม่เป็นทางการ ค) เคลื่อนกล้องไม่มีแบบแผน ง) ใช้เทคนิคพิเศษเพิ่มสีสัน จ) ตัดภาพเร็ว และ ฉ) เล่าเรื่องด้วยภาพ
2) คุณสมบัติของผู้ดำเนินรายการวีล็อกเพื่อการสื่อสารการท่องเที่ยวประกอบด้วย ก) บุคลิกร่าเริง ข) ความเป็นมิตร ค) ลีลาการพูดมีเอกลักษณ์ ง) ทักษะการใช้อวัจนภาษาในระดับที่สูง จ) รักการผจญภัย และ ช) รักการค้นคว้าเพื่อให้ได้ข้อมูลในระดับลึก
3) องค์ประกอบทางการสร้างสรรค์ที่มีประสิทธิภาพ ประกอบด้วย ก) เนื้อหาสะท้อนความสนุกสนานในกลุ่มเพื่อน ข) การสอดแทรกมุกตลก ค) ผู้ดำเนินรายการเป็นผู้ทรงอิทธิพล ง) สื่อความหมายแบบตรงไปตรงมา และ จ) เนื้อหาให้ประสบการณ์ใหม่
References
กาญจนา แก้วเทพ. (2557). เรื่องสื่อสาร-การท่องเที่ยว. กรุงเทพฯ: ภาพพิมพ์.
กุลนารี เสือโรจน์. (2561). หลักการเขียนบทเสียงบรรยายภาพสำหรับรายการสารคดีทางโทรทัศน์. ปทุมธานี: โรงพิมพ์มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
กฤษณ์ ทองเลิศ. (2559). หลักการวิจารณ์รายการวิทยุกระจายเสียงและวิทยุโทรทัศน์. ปทุมธานี: วิทยาลัยนิเทศศาสตร์ มหาวิทยาลัยรังสิต.
วสันต์ จันทร์ประสิทธิ์. (2561). การใช้สื่อสังคมเพื่อส่งเสริมการท่องเที่ยว: จากงานวิจัยสู่กลยุทธ์การตลาด. วารสารบริหารธุรกิจ เศรษฐศาสตร์และการสื่อสารมหาวิทยาลัยนเรศวร, 13(2), 1-17.
สำนักงานคณะกรรมการกิจการกระจายเสียง กิจการโทรทัศน์ และกิจการโทรคมนาคมแห่งชาติ. (2556). ตำราอบรมหลักสูตรผู้ประกาศในกิจการกระจายเสียงและกิจการโทรทัศน์ ระดับต้น. กรุงเทพฯ: ส เจริญการพิมพ์จำกัด.
อรวรรณ ปิลันธ์โอวาท. (2547). วาทวิพากษ์ตะวันตก (ค.ศ. 1925-ปัจจุบัน) กับปริบทไทย. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
Benjamin, W. (1935). The Work of Art in the Age of Mechanical Reproduction. Retrieved Aug 8, 2020 from https://web.mit.edu/allanmc/www/benjamin.pdf
I Roam Alone. (2020). กินแปลก+กินแหลก ที่กัมพูชา. [Vlog คลิปวีดิทัศน์]. ค้นเมื่อ 5 พฤษภาคม, 2563 จาก https://www.youtube.com/watch?v=DEJCYSrxQ2s
iLoveToGoDotCOM. (2019). Vlog iLoveToGo Outing หัวหิน 2019. [Vlog คลิปวีดิ ทัศน์]. ค้นเมื่อ 19 พฤศจิกายน,2562 จาก https://www.youtube.com/watch?v=BmxkrM9zg7A.
Nadech Kugimiya and Grit Thonglert. (2020). The creation of video clip for community tourism, Rong Kla Village, Nakhon-Thai district, Phitsanulok province. Proceeding of RSU International Research Conference 2020, 1333-1341.
Rubsarb Production. (2017). ไปต่อที่ ออนเซ็นกระหรี่. [Vlog คลิปวีดิทัศน์]. ค้นเมื่อ 17 เมษายน, 2560 จาก https://www.youtube.com/watch?v=6CLYnoF_XYY.
Sedthawoot P. (2561). 12 เคล็ดลับการทำ VLOG ให้ปัง. ค้นเมื่อ 1 มีนาคม, 2561 จาก http://ytcreatorth.blogspot.com/2018/03/12-vlog-15.
Yochuwa samarom. (2562). 7 วิธีเริ่มต้น Vlog สำหรับมือใหม่ เคล็ดลับการสร้างคอนเทนต์สำหรับคนที่เริ่มต้นจากศูนย์. ค้นเมื่อ 8 สิงหาคม, 2563 จาก https://www.photoschoolthailand.com/.
