ปัจจัยที่มีผลต่อการดำรงอยู่ของการแสดงพื้นบ้านใน ต.ไตรตรึงษ์ อ.เมืองกำแพงเพชร จ.กำแพงเพชร

บทคัดย่อ

        งานวิจัยเรื่องนี้มีวัตถุประสงค์ดังต่อไปนี้ 1. เพื่อศึกษากระบวนการสื่อสารของศิลปินพื้นบ้านใน ต.ไตรตรึงษ์ อ.เมืองกำแพงเพชร จ.กำแพงเพชร 2. เพื่อศึกษาบริบททางการสื่อสารภายในชุมชน ต.ไตรตรึงษ์ อ.เมืองกำแพงเพชร จ.กำแพงเพชร 3. เพื่อศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างกระบวนการสื่อสารของศิลปินพื้นบ้านที่มีผลต่อการดำรงอยู่ของการแสดงพื้นบ้านใน ต.ไตรตรึงษ์ อ.เมืองกำแพงเพชร จ.กำแพงเพชร และ 4. เพื่อศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างบริบททางการสื่อสารภายในชุมชนที่มีผลต่อการดำรงอยู่ของการแสดงพื้นบ้านใน ต.ไตรตรึงษ์ อ.เมืองกำแพงเพชร        จ.กำแพงเพชร มีวิธีดำเนินการวิจัยแบบผสมผสาน ในส่วนของการวิจัยเชิงคุณภาพ ด้วยการสัมภาษณ์เชิงลึกกับผู้ให้ข้อมูลหลักจำนวน 5 คน และการวิจัยเชิงปริมาณ ด้วยการสำรวจ กลุ่มตัวอย่าง จำนวน 385 คน ใช้วิธีการสุ่มตัวอย่างแบบหลายขั้นตอน ผลการวิจัยเชิงคุณภาพ พบว่า ศิลปินพื้นบ้านเป็นผู้ที่มีบทบาทสำคัญในการสืบทอดเผยแพร่ศิลปะการแสดงพื้นบ้านในนครไตรตรึงษ์  ได้แก่ ระบำก.ไก่ รำคล้องช้าง และรำวงพื้นบ้าน ควรมีการจัดการแสดงทั้งภายในและภายนอกชุมชนไม่ว่าจะเป็นงานบุญ งานจ้าง งานประเพณีและงานเทศกาลต่างๆ อาทิ ประเพณีนบพระเล่นเพลง เทศกาลสงกรานต์ งานวัด งานรื่นเริง และงานมงคลต่างๆ ให้กับผู้ชมทุกเพศทุกวัย โดยเน้นไปยังกลุ่มเด็กและวัยรุ่นอายุประมาณ 10-16 ปี และกลุ่มผู้สูงอายุ ผลการวิจัยเชิงปริมาณ พบว่า 1) กระบวนการสื่อสาร พบว่า ด้านผู้ส่งสาร ศิลปินพื้นบ้านมีบทบาทในฐานะผู้ผลิตระบำ ก ไก่ มีค่าเฉลี่ยเท่ากับ 4.46 ด้านสาร ระบำ ก ไก่ มีการใช้เครื่องดนตรีที่เหมาะสม มีค่าเฉลี่ยเท่ากับ 4.44 ด้านช่องทางการสื่อสาร รำวงพื้นบ้านมีการแสดงให้ชมตามงานเทศกาล มีค่าเฉลี่ยเท่ากับ 4.32 ด้านผู้รับสาร ผู้ชมมีการตอบรับที่ดีต่อการแสดงระบำ ก ไก่ มีค่าเฉลี่ยเท่ากับ 4.20 2) บริบททางการสื่อสาร พบว่า บริบทด้านประวัติศาสตร์ กำแพงเพชรเป็นเมืองเก่าที่มีความสำคัญทางประวัติศาสตร์และเจริญรุ่งเรืองมาตั้งแต่สมัยทวารวดี มีค่าเฉลี่ยเท่ากับ 4.51 บริบทด้านเศรษฐกิจ จังหวัดกำแพงเพชรมีอาชีพหลักที่สำคัญ คือ เกษตรกรรม มีค่าเฉลี่ยเท่ากับ 4.31 บริบทด้านสังคม ประเพณีที่ชาวตำบลไตรตรึงษ์ยึดถือปฏิบัติสืบทอดกันมาตั้งแต่บรรพบุรุษ คือ งานปิดทองไหว้พระและรอยพระพุทธบาทเดือน 3 มีค่าเฉลี่ยเท่ากับ 4.30 บริบทด้านวัฒนธรรม สถาบันการศึกษาควรมีบทบาทในการสืบทอดวัฒนธรรมพื้นบ้านด้วยการสร้างและผลิตซ้ำ มีค่าเฉลี่ยเท่ากับ 4.30 3) กระบวนการสื่อสารของศิลปินพื้นบ้านโดยรวม มีความสัมพันธ์เชิงบวกกับการแสดงพื้นบ้านโดยรวม อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.01 โดยมีค่าสัมประสิทธิ์ 0.556 4) บริบทการสื่อสารของศิลปินพื้นบ้านโดยรวม มีความสัมพันธ์เชิงบวกกับการแสดงพื้นบ้านโดยรวม อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.01 โดยมีค่าสัมประสิทธิ์ 0.574