แนวทางการเป็นผู้นำภาครัฐในการสื่อสารภาวะวิกฤต
คำสำคัญ:
ผู้นำภาครัฐ, การสื่อสารในภาวะวิกฤตบทคัดย่อ
บทความวิชาการนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาแนวทางการเป็นผู้นำภาครัฐในการสื่อสารภาวะวิกฤต ด้วยบริบทของโลกยุคใหม่ หลายประเทศเผชิญกับเหตุการณ์เกิดขึ้นโดยคาดการณ์ล่วงหน้าไม่ได้ ไม่แน่นอน มีความซับซ้อน เข้าใจยาก (Bani Word) โดยที่ผ่านมาประเทศไทยต้องเผชิญกับเหตุการณ์การแพร่ระบาดของไวรัสโควิด-19 และอุทกภัยน้ำท่วมในหลายจังหวัด ส่งผลกระทบรุนแรงต่อเศรษฐกิจ สังคม และชีวิตความเป็นอยู่ของประชาชน หน่วยงานภาครัฐทั้งผู้นำภาครัฐในส่วนกลาง ส่วนภูมิภาค และส่วนท้องถิ่น จำเป็นต้องนำความรู้ด้านการสื่อสารในภาวะวิกฤตมาประยุกต์ใช้เพื่อการสื่อสารสร้างความเข้าใจแก่ประชาชน และบรรเทาผลกระทบที่เกิดขึ้น
การเป็นผู้นำภาครัฐเพื่อสื่อสารในภาวะวิกฤตถือเป็นปัจจัยสำคัญอย่างยิ่งต่อการจัดการสถานการณ์ฉุกเฉิน เหตุการณ์วิกฤตในอนาคต เนื่องจากเป็นการช่วยคลี่คลายเหตุการณ์วิกฤตให้บรรเทาลง และยังสามารถตอบสนองความพึงพอใจของผู้ที่เกี่ยวข้อง ภายใต้เงื่อนไขด้านเวลาที่ต้องดำเนินการสื่อสารอย่างรวดเร็ว บทความวิชาการนี้จึงอธิบายแนวทางของการเป็นผู้นำภาครัฐในการสื่อสารภาวะวิกฤตในหลายมิติ ได้แก่ การเตรียมความพร้อมของผู้นำในภาวะวิกฤต จริยธรรมของผู้นำภาครัฐในการสื่อสารภาวะวิกฤต การสื่อสารกับสื่อมวลชนในภาวะวิกฤต และการสื่อสารภาวะวิกฤตโดยใช้สื่อสังคมออนไลน์
เอกสารอ้างอิง
กรมประชาสัมพันธ์. (2567). ‘จิราพร’ สั่งถอดบทเรียนสื่อสารภาวะวิกฤต จากเหนือสู่ใต้ ตั้งศูนย์ JIC หนุนภารกิจ ศปช. เร่งสื่อสารช่วยเหลือน้ำท่วมภาคใต้. https://www.prd.go.th/th/content/category/detail/id/39/iid/344421.
ณัฏฐ์ชุดา วิจิตรจามรี. (2559). หลักการประชาสัมพันธ์. กรุงเทพ ฯ : สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์.
บุษบา สุธีธร. (2563). การบริหารการสื่อสารภาวะวิกฤตในโลกที่ผันผวนไม่ชัดเจน ซับซ้อนและคลุมเครือ. วารสารนักบริหาร, 40(2), 130-143.
ภวินท์ ศรีเกษมสุข. (2562). กลยุทธ์การสื่อสารในองค์กรในภาวะวิกฤตของรัฐวิสาหกิจในประเทศไทย. [วิทยานิพนธ์มหาบัณฑิต (นิเทศศาสตร์), จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย].
ยุทธพร อิสรชัย. (2568). การบริหารประเทศในสถานการณ์ฉุกเฉิน. http://wiki.kpi.ac.th/index.php?title.
รุจินันท์ เอื้อพิทักษ์สกุล. (2561). การประชาสัมพันธ์ในภาวะวิกฤตขององค์กรธุรกิจด้านการบริการในประเทศไทย. วารสารการประชาสัมพันธ์และการโฆษณา จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 11(1), 63-76.
วรทัย ราวินิจ. (2565). การวิเคราะห์เนื้อหาการสื่อสารสุขภาพภายใต้ภาวะวิกฤตเกี่ยวกับโควิด-19 ของกรมควบคุมโรค. วารสารนิเทศศาสตรปริทัศน์, 26(2), 53-65.
ศิริ รุ่งภัทรเศวต. (2566). ความรับผิดชอบ และคุณธรรมที่พึงประสงค์ของผู้นำองค์กรภาครัฐตามหลักธรรมาภิบาล. วารสารสหวิทยาการนวัตกรรมปริทรรศน์, 6(2), A160-A173.
สมิทธิ์ บุญชุติมา และชนาภา หนูนาค. (2560). การสื่อสารในภาวะวิกฤต. กรุงเทพ ฯ : 21 เซ็นจูรี่.
เสกสรรค์ สนวา ฉัตรณรงค์ศักดิ์ สุธรรมดี และวิไลลักษณ์ ขาวสอาด. (2561) คุณลักษณะของผู้นำองค์การ ภาครัฐสมัยใหม่. วารสารมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์, 20(2), 399-411.
สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาระบบข้าราชการ. (2566). เปิดรับฟังความคิดเห็น (ร่าง) กฎหมายยกระดับการบริหารงานภาครัฐให้มีความทันสมัย. https://www.facebook.com/photo.php?fbid=604927975142833&id=100068769080442&set=a.241526128149688
อัศวิน เนตรโพธิ์แก้ว. (2561). สื่อศาสตร์ Mediumology หลักการ แนวคิด นวัตกรรม. กรุงเทพ ฯ : เอดิสันเพรส โปรดักส์.
อารีย์พันธ์ เจริญสุข. (2561). แกะรอยผู้นำภาครัฐเพื่อก้าวสู่อนาคต 4.0. https://www.ftpi.or.th/2017/14104.
Breakenridge, D. K. (2012). Social media and public relations: Eight new practices for the PR professional. New Jersey : Pearson education.
Castells, M. (2009). Communication Power. UK : Oxford.
Coombs, W. T. (2007). Protecting organization reputations during a crisis: The development and application of situational crisis communication theory. Corporate reputation review, 10, 163-176.
Coombs, W. T. (2012). Ongoing crisis communication: Planning, managing and responding. (3th ed). Thousand Oaks, California : Sage.
Devlin, E. S. (2007). Crisis management planning and execution. Florida: Auerbach Publication.
Fearn-Banks, K. (2011). Crisis communications: A Casebook Approach. (4th ed). New York: Routledge,
Marsen, S. (2020). Navigating crisis: The role of communication in organizational crisis. International Journal of Business Communication, 57(2), 163-175.
McGuire, D., Cunningham, E. A. J., Reynolds, K., & Smith, M. G. (2020). Beating the virus: An examination of the crisis communication approach taken by New Zealand Prime Minister Jacinda Ardern during the Covid-19 pandemic. Human Resource Development International, 23(4), 361-379.
Open Government in Thailand. (2024). Open Government in Thailand. Office of the Public Sector Development Commission. Bangkok.
Polley, K. (2024). Seven Ethical Dilemmas Reshaping Crisis Communication in the Digital Age. https://www.linkedin.com/pulse/seven-ethical-dilemmas
PR Lab. (2024). Crisis Communications Plan In 10 Steps To handle any crisis. https://prlab.co/blog/crisis-communications-plan-in-10-steps/
Seeger, M. W. (2006). Best practices in crisis communication: An expert panel process. Journal of applied communication research, 34(3), 232-244.
Tench, R., & Yeomans, Y. (2009). Exploring public relations. (2nd ed). Upper Saddle River, NJ: Pearson Education.
The Intelligence. (2024). What Are VUCA and BANI World? How Are They Similar or Different? https://intsharing.co/2024/03/19/vuca.
Van de Meer, T. G. L. A., & Verhoeven, P. (2013). Public framing organizational crisis situations :Social media versus news media. Public Relations Review, 39, 229 -331.
Wajahat, M. A. (2024). Social Media and its Impact on Non-Verbal Communication. International Journal for Multidisciplinary Research, 6(3), 1-10.
Xu, J.H. (2025). Ethics in Crisis Management. https://archive.pagecentertraining.psu.edu/public-relations-ethics/ethics-in-crisis-management/
