การประยุกต์ใช้เทคโนโลยีการสำรวจระยะไกลเพื่อศึกษาการกัดเซาะและการทับถมของแม่น้ำเจ้าพระยาและแม่น้ำป่าสัก ในจังหวัดพระนครศรีอยุธยา

บทคัดย่อ

การศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาการเปลี่ยนแปลงการกัดเซาะและการทับถมตลิ่งของแม่น้ำเจ้าพระยาและแม่น้ำป่าสักในจังหวัดพระนครศรีอยุธยาในช่วง 20 ปีที่ผ่านมา ด้วยเทคโนโลยีการสำรวจระยะไกล โดยใช้ข้อมูลภาพถ่ายดาวเทียม ปี พ.ศ. 2543, 2553 และ 2563 และดัชนี Modified Normalized Difference Water Index (MNDWI) เพื่อหาขอบเขตแม่น้ำและพื้นที่กัดเซาะและทับถม ผลการศึกษาพบว่า การกัดเซาะของแม่น้ำเจ้าพระยาและแม่น้ำป่าสัก ในช่วงปี พ.ศ 2543–2553 มีจำนวน 116 จุด คิดเป็นพื้นที่ 0.515 ตร.กม. อัตราการกัดเซาะเป็น 0.005 ตร.กม. /ปี โดยเกิดการกัดเซาะมากที่สุดในอำเภอบางไทร และ ในช่วงปี พ.ศ. 2553–2563 เกิดการกัดเซาะจำนวน 12 จุด คิดเป็นพื้นที่ 0.050 ตร.กม. มีอัตราการกัดเซาะเป็น 0.051 ตร.กม. /ปี อำเภอที่มีการกัดเซาะมากที่สุด คือ อำเภอบางปะอิน ส่วนการทับถม พบว่า ในช่วงปี พ.ศ. 2543–2553 มีการทับถม 32 จุด คิดเป็น 0.094 ตร.กม. มีอัตราการทับถมเป็น 0.009 ตร.กม. /ปี โดยอำเภอบางปะอินเกิดการทับถมมากที่สุด และช่วงปี พ.ศ. 2553–2563 เกิดการทับถม 119 จุด คิดเป็นพื้นที่ 0.767 ตร.กม. มีอัตราการทับถม 0.077 ตร.กม. /ปี โดยอำเภอบางไทรมีพื้นที่ทับถมมากที่สุด ซึ่งเมื่อเปรียบเทียบการเปลี่ยนแปลงการกัดเซาะและทับถมของทั้ง 2 ช่วงปี พบว่า ในช่วงปี พ.ศ. 2553–2563 เกิดการกัดเซาะน้อยกว่าช่วงปี พ.ศ. 2543–2553 แต่การทับถมเกิดมากกว่า และเมื่อวิเคราะห์ความถูกต้องของการกัดเซาะและการทับถมมีความถูกต้องรวมร้อยละ 81.08