พุทธประวัติตอนออกผนวช: การตีความตามคัมภีร์เนตติปกรณ์

Main Article Content

ธีรตา ขำนอง

บทคัดย่อ

บทความชิ้นนี้มีจุดมุ่งหมายที่จะวิเคราะห์ถึงเรื่องราวพุทธประวัติตอนออกผนวช  โดยได้ใช้การวิเคราะห์ตีความตามคัมภีร์เนตติปกรณ์ ด้วยหลักเทศนาหาระ 6  อย่าง ได้แก่ อัสสาทะ  อาทีนวะ  นิสสรณะ ผละ อุปายะ และอาณัตติ  มาช่วยในการทำความเข้าใจพุทธประวัติในช่วงนี้  ผลการศึกษาสามารถสรุปได้ว่า  อัสสาทะของการออกบวชของเจ้าชายสิทธัตถะ ทำให้พระองค์สามารถประพฤติพรหมจรรย์ได้อย่างเต็มที่  อาทีนวะของการออกบวชของพระองค์โดยไม่ได้บอกกล่าวขออนุญาต ทำให้เครือญาติเกิดความเศร้าเสียใจและเป็นทุกข์  จนนำมาสู่การบัญญัติเป็นพระวินัยสงฆ์ที่ก่อนจะบวชพระหรือเณร พระอุปัชฌาย์จะต้องสอบถามผู้ที่จะบวชให้ดี ถ้าหากไม่ได้รับอนุญาตมาแล้วบวชให้จะต้องอาบัติทุกกฎ  นิสสรณะของการออกบวชของพระองค์ มีหนทางแห่งการดับทุกข์ ที่เรียกว่า อริยมรรคมีองค์ 8 เป็นแนวทางดำเนิน  ผละของการออกบวช คือ พระองค์ได้ตรัสรู้เป็นพระสัมมาสัมพุทธเจ้า  ดับกิเลสได้โดยสิ้นเชิง พ้นจากความทุกข์ ยังประโยชน์แก่พระองค์เอง และเวไนยสัตว์ทั้งหลาย   อุปายะของการออกบวช คือ การดำเนินตามทางของอริยมรรคไปสู่พระนิพพาน ซึ่งสรุปรวมเรียกว่า ไตรสิกขา คือ ศีล สมาธิ และปัญญญา   และอาณัตติของการออกบวชของเจ้าชายสิทธัตถะ คือ พระองค์ได้แนะนำ ชักชวนผู้อื่นให้รู้ตาม และปฏิบัติตามพระองค์ด้วย คือ ปัญจวัคคีย์ เป็นกลุ่มแรก ด้วยการแสดงปฐมเทศนา “ธัมมจักกัปปวัตตนสูตร”

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
ขำนอง ธ. (2020). พุทธประวัติตอนออกผนวช: การตีความตามคัมภีร์เนตติปกรณ์. วารสาร มจร พุทธศาสตร์ปริทรรศน์, 4(2), 16–33. สืบค้น จาก https://so06.tci-thaijo.org/index.php/jmb/article/view/246217
ประเภทบทความ
บทความวิชาการ

เอกสารอ้างอิง

นงค์พงา เจริญสุขมงคล. (2551). สิทธิสตรีไทยภายใต้พันธกรณีระหว่างประเทศด้านสิทธิมนุษยชน : สิทธิการบวชในพระพุทธศาสนา. วิทยานิพนธ์นิติศาสตรมหาบัณฑิต. คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.

พระธรรมกิตติวงศ์ (ทองดี สุรเตโช). (2552). การตีความพุทธศาสนสุภาษิต. พิมพ์ครั้งที่ 5. กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์เลี่ยงเชียง.

พระธรรมปิฎก (ป.อ.ปยุตฺโต). (2557). สอนนาค-สอนฑิต:ชีวิตพระ – ชีวิตชาวพุทธ. นครปฐม:วัดญาณเวศกวัน.

พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ. ปยุตฺโต).(2551). พจนานุกรมพุทธศาสตร์ ฉบับประมวลศัพท์. พิมพ์ครั้งที่ 11.กรุงเทพมหานคร: มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

พระมหากมล ถาวโร (มั่งคำมี). (2543). “สถานภาพสตรีในพระพุทธศาสนา”. วิทยานิพนธ์พุทธศาสตรมหาบัณฑิต,(บัณฑิตวิทยาลัย:มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

พระอุดรคณาธิการ (ชวินทร์ สระคำ). (2538). พจนานุกรมบาลี-ไทย ฉบับนักศึกษา. กรุงเทพมหานคร : บริษัทประยูรวงศ์ ปริ้นติ้ง จำกัด.

พุทธทาสภิกขุ. (2537). คําสอนผู้บวช ภาค 1. กรุงเทพมหานคร:สมชายการพิมพ์.

สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระปรมานุชิตชิโนรส. (2554). สมุดภาพปฐมสมโพธิกถา : วรรณคดีพระพุทธศาสนาพากษ์ไทย คัมภีร์แสดงเรื่องราวของพระพุทธเจ้า.กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์ธรรมสภา.

สมเด็จพระญาณสังวร (เจริญ สุวฑฺฒโน). (2551). 45 พรรษาของพระพุทธเจ้า. พิมพ์ครั้งที่ 5.กรุงเทพมหานคร: มหามกุฏราชวิทยาลัย.