การแก้ไขปัญหาสิ่งแวดล้อมตามหลักภาวนา 4

Main Article Content

จันทร์ธรรม อินทรีเกิด
บุญเลิศ โอฐสู

บทคัดย่อ

บทความเรื่องนี้  มีวัตถุประสงค์เพื่อแก้ไขปัญหาสิ่งแวดล้อมตามหลักภาวนา 4 ประกอบด้วย กายภาวนา  สีลภาวนา จิตตภาวนา และ ปัญญาภาวนา โดยการประยุกต์ให้เห็นปัญหาที่ก่อให้เกิดอันตรายต่อสิ่งแวดล้อม ปัญหาที่ก่ออันตรายด้านกายภาพ ซึ่งประกอบด้วยการเกิดจากความเติบโตของอุตสาหกรรมที่มีส่วนทำลายสิ่งแวดล้อมอย่างรุนแรงและเป็นวงกว้าง ปัญหาที่ก่อให้เกิดจากการกระทำของมนุษย์ ที่เป็นปัญหาทั้งทางกายและทางจิตใจ รวมถึงปัญหาด้านปัญญาด้วย ซึ่งปัญหาสิ่งแวดล้อมนั้นแม้จะมีหน่วยงานภาครัฐเข้ามาแก้ปัญหาโดยการควบคุมอย่างใกล้ชิด มีมาตรการลงโทษผู้กระทำผิด เช่น การจับผู้กระทำผิด การออกกฎระเบียบเพื่อสร้างเป็นกรอบและการสร้างกิจกรรมเพื่อส่งเสริมให้คนรักษาสิ่งแวดล้อมก็ตาม ก็ยังไม่สามารถแก้ไขปัญหาได้อย่างยั่งยืนและมีประสิทธิภาพ การให้มีกิจกรรมสร้างสรรค์ร่วมกัน เช่น การปลูกต้นไม้ คัดแยกขยะ ใช้สอยอย่างประหยัด หรือ นำกลับมาใช้ใหม่ เป็นการประยุกต์ตามหลักกายภาวนา การก่อให้เกิดกระทำหรือพฤติกรรมของมนุษย์ให้มีความเสมอภาคยุติธรรม มีกฎหมาย ระเบียบหรือ กติการ่วมกัน เป็นการประยุกต์จากตามหลักสีลภาวนา การทำให้มนุษย์เรามีความอดทน มีวิริยะ พากเพียร ไม่ท้อถอย มีสติ และสมาธิที่มั่นคงกับการแก้ไขปัญหาดังกล่าว เป็นการประยุกต์ตามหลักจิตตภาวนา การใช้สติปัญญาที่เป็นตัวขับเคลื่อนการกระทำของมนุษย์เรา ให้เห็นสภาพความเป็นจริงแล้วไม่ประมาท รู้เท่าไว้กัน รู้ทันไว้แก้ รู้แท้ ๆ ไว้ป้องกัน ในการแก้ไขปัญหาสิ่งแวดล้อมได้อย่างยั่งยืนและมีประสิทธิภาพเป็นการประยุกต์ตามหลักปัญญาภาวนา

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
อินทรีเกิด จ., & โอฐสู บ. (2020). การแก้ไขปัญหาสิ่งแวดล้อมตามหลักภาวนา 4. วารสาร มจร พุทธศาสตร์ปริทรรศน์, 4(2), 87–105. สืบค้น จาก https://so06.tci-thaijo.org/index.php/jmb/article/view/246233
ประเภทบทความ
บทความวิชาการ

เอกสารอ้างอิง

กรมส่งเสริมคุณภาพสิ่งแวดล้อม กระทรวงทรัพยกรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม. (8 มีนาคม 2556). คู่มือธนาคารขยะรีไซเคิล. สืบค้น เมื่อวันที่ 12 กันยายน 2560 จาก https://www.deqp.go.th/media/images/8/4A/คู่มือธนาคารขยะรีไซเคิล_New.pdf.

กำธน สินธวานนท์. (2512). สารานุกรมไทยสำหรับเยาวชน โดยพระราชประสงค์ในพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เล่มที่ 15.กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์ด่านสุทธาการพิมพ์.

ธเรศ ศรีสถิต. (2549). รวมกฎหมายและกฎกระทรวง สำหรับระบบการจัดการสิ่งแวดล้อม พ.ศ. 2535.กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

ประเวศ อินทองปาน. (2560). พระพุทธศาสนากับสิ่งแวดล้อม. กรุงเทพมหานคร: พิมพ์ที่สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์.

ประเวศ อินทองปาน.(17 มกราคม 2559). พระพุทธศาสนากับการอนุรักษ์ธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม. สืบค้น เมื่อวันที่ 27 สิงหาคม 2561จาก www.philos-reli.human.ku.ac.th/research/praves/buddhism_and_environment.doc.

มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2539). พระไตรปิฎกภาษาไทย.ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

พระมหาหรรษา ธมฺมหาโส. (2547). “สงครามน้ำในลุ่มน้ำแม่ตาช้าง จังหวัดเชียงใหม่: หลักการและเครื่องมือในการจัดการความขัดแย้งเชิงพุทธ”. วิทยานิพนธ์นิพนธ์ดุษฏีบัณฑิต. บัณฑิตวิทยาลัย: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

พระธรรมปิฎก (ป.อ. ปยุตฺโต). (2551). การพัฒนาที่ยังยืน. กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์โกมลคีมทอง.

พระเมธีธรรมาภรณ์ (ประยูร ธมฺมจิตฺโต). (2538). ธรรมะและการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์สหธรรมิก จำกัด.

พระพรหมบัณฑิต (ประยูร ธมฺมจิตฺโต). (17 ธันวาคม 2550). พระพุทธศาสนากับปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง. สืบค้น เมื่อวันที่ 15 กุมภาพันธ์ 2558 จาก www.mcu.ac.th/site/rector21042557.pdf.

พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ.ปยุตฺโต). (2558 ก). พุทธธรรม ฉบับปรับขยาย. กรุงเทพมหานคร: ผลิธัมม์.

พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ.ปยุตฺโต). (2558 ข). พจนานุกรมพุทธศาสตร์ ฉบับประมวลธรรม. กรุงเทพมหานคร: ผลิธัมม์.

ราชบัณฑิตยสถาน. (2537). เอกสารการประชุมทางวิชาการของราชบัณฑิตยสถาน เรื่อง สิ่งแวดล้อม : ผลกระทบต่อสังคมไทย. วันที่ 17 – 18 มิถุนายน พ.ศ. 2537. ณ โรงแรมรอยัลซิตี้เนื่องในวโรกาสวันสถาปนาราชบัณฑิตยสถานครบ 60 ปี.

วิชัย เทียนน้อย. (2539). มนุษย์กับสิ่งแวดล้อม. กรุงเทพฯ : พิมพ์ที่ โอ เอส พริ้นติ้ง เฮ้าส์.

สุธาวัลย์ เสถียรไทย. (2554). ธรรมาภิบาลและกระบวนการนโยบายสาธารณะในการจัดการทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมไทย. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์เดือนตุลา.