การเลี้ยงดูบุพการีและผู้สูงวัยตามหลักพระไตรปิฎก

Main Article Content

ดาว ทรายเพชร
สุเทพ พรมเลิศ

บทคัดย่อ

บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อสำรวจหลักการและคำสอนที่พบในพระไตรปิฎก ซึ่งแนะนำการดูแลบุพการีและผู้สูงวัย โดยวิเคราะห์พระสูตรและหลักธรรมที่สำคัญ คือ สิงคาลกสูตร, ปุตตสูตร, สังคหวัตถุ 4, พรหมวิหาร 4 และสัปปุริสธรรม 7 เพื่อทำความเข้าใจมุมมองของพุทธศาสนาเกี่ยวกับการดูแลและการบำเพ็ญบุญต่อบุพการีและผู้สูงวัย สิงคาลกสูตรหลักธรรมที่ใช้ในการดูแลบุพการีและผู้สูงวัย คือ หลักทิศเบื้องหน้าและทิศเบื้องขวา ในปุตตสูตรหลักธรรมที่ใช้ในการดูแลบุพการีและผู้สูงวัย คือ หลักธรรมที่ว่าด้วยหน้าที่ของบุตร 5 ประการ ในสังคหวัตถุ 4 หลักธรรมที่ใช้ในการดูแลบุพการีและผู้สูงวัย คือ ทาน ปิยวาจา อัตถจริยา และสมานัตตา ซึ่งเป็นหลักธรรมที่สำคัญในการอยู่ร่วมกันในครอบครัวและสังคม ในพรหมวิหารสูตร หลักธรรมที่ใช้ในการดูแลบุพการีและผู้สูงวัย คือ พรหมวิหาร 4 ซึ่งเป็นหลักธรรมที่เน้นการอยู่ร่วมกันอย่างสงบสุขและเป็นสุข และในสัปปุริสธรรม 7 หลักธรรมที่ใช้ในการดูแลบุพการีและผู้สูงวัย คือ คุณธรรมของสัตบุรุษ ประกอบด้วยหลักธรรม 7 ประการด้วยกัน

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
ทรายเพชร ด., & พรมเลิศ ส. (2025). การเลี้ยงดูบุพการีและผู้สูงวัยตามหลักพระไตรปิฎก. วารสาร มจร พุทธศาสตร์ปริทรรศน์, 9(1), 186–199. สืบค้น จาก https://so06.tci-thaijo.org/index.php/jmb/article/view/280982
ประเภทบทความ
บทความวิชาการ

เอกสารอ้างอิง

คณะกรรมการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. (2552). แนวทางการขับเคลื่อนยุทธศาสตร์การพัฒนา ผู้สูงอายุอย่างบูรณาการ. รายงานวิจัย. สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ.

เทศบาลนครระยอง. แผนพัฒนาเขตเทศบาลนครระยอง พ.ศ. 1555-2557. (เอกสารอัดสำเนา). ม.ป.ท.: ม.ป.ป.

พัทชรินทร์ บุญเสริม. (2546). ความรุนแรงในครอบครัวต่อผู้สูงอายุในอำเภอบ้านเขว้า จังหวัดชัยภูมิ. วิทยานิพนธ์ปริญญาพยาบาลศาสตรมหาบัณฑิต บัณฑิตวิทยาลัย: มหาวิทยาลัยขอนแก่น.

พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ.ปยุตโต). (2549). พุทธธรรม ฉบับปรับปรุงและขยายความ. กรุงเทพฯ: บริษัทสหธรรมิก จำกัด.

พระพรหมคณุาภรณ์ (ป.อ.ปยุตโต). (2550). ธรรมะสำหรับผู้สูงอายุ. กรุเทพฯ: สำนักพิมพ์ธรรมสภา.

พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ.ปยุตฺโต). (2553). พรหมวิหาร 4: วิธีการปฏิบัติตนเพื่อความสุข. กรุงเทพฯ: ศูนย์ศึกษาพระพุทธศาสนาจีน.

พรรณนาคาถาว่า มาตาปิตุอุปฎฺฐานํ. สืบค้น 21 มกราคม 2568 จาก https://84000.org/tipitaka/attha/ attha.php?b=25&i=5&p=4

มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2539). พระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

มงคลที่ 11 การบำรุงบิดามารดา. สืบค้น 15 มกราคม 2568 จาก https://www.dhammathai.org/treat ment/poem/poem11.php

ราชบัณฑิตยสถาน. (2542). พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2542. กรุงเทพฯ: นานมีบุ๊คส์พับลิเคชั่นส์.

วิทยาลัยประชากรศาสตร์. (2556). สถานการณ์ผู้สูงอายุไทย ปี พ.ศ. 2555. จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยและ มูลนิธิสถาบันวิจัยและพัฒนาผู้สูงอายุไทย (มส.ผส.). นนทบุรี: บริษัท เอสเอส พลัส มีเดีย จำกัด.

ศูนย์ดูแลผู้สูงอายุและฟื้นฟูผู้ป่วย Winest. (2568). สืบค้น 25 มกราคม 2568 จาก https://winestrehab .com/aging-society/

ศรีเรือน แก้วกังวาน. (2530). จิตวิทยาพัฒนาการ. (พิมพ์ครั้งที่ 4). กรุงเทพฯ: อัมรินทร์พริ้นติ้ง.

สำนักงานราชบัณฑิตยสภา. (13 กรกฎาคม 2552). สืบค้น 6 มกราคม 2568 จาก http://legacy.orst.go. th/?knowledges=%E0%B8%9A%E0%B8%B8%E0%B8%9E%E0%B8%81%E0%B8%B2 %E0%B8%A3%E0%B8%B5-%E0%B9%91%E0%B9%93-%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0 B%81%E0%B8%8E%E0%B8%B2%E0%B8%84%E0%B8%A1-%E0%B9%92%E0%B9%9 5%E0%B9%95%E0%B9%92