การป้องกันประทุษวาจาในการสื่อสารออนไลน์ตามทรรศนะพุทธจริยศาสตร์

บทคัดย่อ

ปรากฏการณ์ของประทุษวาจาในสื่อออนไลน์ ส่งผลกระทบที่เกิดขึ้นต่อสังคมและแนวทางการป้องกันตามหลักพุทธจริยศาสตร์ ยุคดิจิทัลที่สื่อสังคมออนไลน์มีบทบาทสำคัญในการสื่อสาร ทำให้ประทุษวาจาได้แพร่กระจายอย่างรวดเร็ว ก่อความเสียหายต่อบุคคลและสังคม การแสดงความเกลียดชังและดูถูกกันนำไปสู่การแบ่งแยก ความขัดแย้ง และความรุนแรง การแก้ไขปัญหามีหลักพุทธจริยศาสตร์ที่เกี่ยวข้องกับการสื่อสารทางวาจา มีหลักศีลข้อที่ 4 เน้นการละเว้นจากการพูดเท็จ ร่วมกับหลักสัมมาวาจาที่ส่งเสริมการสื่อสารอย่างถูกต้องและสร้างสรรค์ นอกจากนี้ยังประยุกต์ใช้หลักพรหมวิหาร 4 ได้แก่ เมตตา กรุณา มุทิตา และอุเบกขา เพื่อเสนอแนวทางการสื่อสารที่สุภาพ เกื้อกูล และเป็นประโยชน์ต่อส่วนรวม  การประยุกต์ใช้หลักสัมมาวาจา วจีสุจริต วาจาสุภาษิต และพรหมวิหาร 4 สามารถลดวาทะที่สร้างความเกลียดชัง และส่งเสริมการสื่อสารเชิงบวกได้ ช่วยสร้างบรรยากาศแห่งความเข้าใจและการเคารพซึ่งกันและกันในสังคมดิจิทัล ได้แก่ 1) การส่งเสริมการใช้ภาษาสุภาพ ปลูกฝังวัฒนธรรมการสื่อสารที่ให้เกียรติและสร้างสรรค์ ใช้ถ้อยคำสุภาพเหมาะสมในทุกแพลตฟอร์ม พร้อมสนับสนุนสื่อและกิจกรรมที่เป็นต้นแบบของการสื่อสารเชิงบวก เพื่อสร้างแรงบันดาลใจให้กับผู้ใช้ออนไลน์คนอื่นๆ 2) การสร้างจิตสำนึกความรับผิดชอบ ช่วยให้ผู้ใช้ออนไลน์ตระหนักว่าทุกคำพูดมีผลกระทบต่อสังคม เลือกใช้คำอย่างมีเมตตาและเหตุผล เพื่อลดการสื่อสารที่นำไปสู่การแตกแยก 3) บทบาทร่วมของสังคมและรัฐ การแก้ปัญหานี้ต้องอาศัยกลไกร่วม เช่น การออกนโยบายและกฎหมายที่เป็นธรรม ระบบรายงานเนื้อหาในแพลตฟอร์มออนไลน์ที่โปร่งใส บทบาทของผู้นำทางความคิดควรเป็นแบบอย่างในการใช้วาจาเชิงสร้างสรรค์ เมื่อผสานแนวทางเหล่านี้เข้ากับหลักพุทธจริยศาสตร์ จะช่วยให้สังคมออนไลน์มีบรรยากาศที่สงบ สุภาพ และเข้าใจกันมากขึ้น ลดความเกลียดชัง และวางรากฐานให้การอยู่ร่วมกันในยุคดิจิทัลมีความยั่งยืนและเป็นมิตรต่อทุกฝ่าย การพัฒนาแนวปฏิบัติด้านการสื่อสารที่สุภาพบนสื่อออนไลน์ การรณรงค์สร้างความตระหนักด้านจริยธรรมการใช้ถ้อยคำ ตลอดจนการมีบทบาทร่วมกันของรัฐ สังคม และสถานศึกษาในการกำกับดูแลและกำหนดกลไกเชิงนโยบายเพื่อสนับสนุนการสื่อสารอย่างมีความรับผิดชอบ