การส่งเสริมพระพุทธศาสนาด้วยวิถีนิติบัญญัติ

Main Article Content

สฤษฏ์พงศ์ เทศะบำรุง
ชมพูนุช ช้างเจริญ

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ คือ 1) เพื่อศึกษาการส่งเสริมพระพุทธศาสนา 2) เพื่อศึกษาวิถีนิติบัญญัติที่เกี่ยวข้องในการส่งเสริมพระพุทธศาสนา 3) เพื่อบูรณาการการส่งเสริมพระพุทธศาสนาด้วยวิถีนิติบัญญัติ และ 4) เพื่อเสนอองค์ความรู้เกี่ยวกับ “รูปแบบบูรณาการการส่งเสริมพระพุทธศาสนาด้วยวิถีนิติบัญญัติ” เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพแบบวิจัยเอกสาร ศึกษาจากเอกสารชั้นปฐมภูมิ คือพระไตรปิฎก และเอกสารทุติยภูมิมีอรรถกถา และงานวิชาการที่เกี่ยวข้อง มีการสัมภาษณ์เชิงลึกจากผู้ทรงคุณวุฒิ ผู้ให้ข้อมูลสำคัญทั้งด้านการส่งเสริมพระพุทธศาสนาและด้านวิถีนิติบัญญัติ จำนวน 18 รูป/คน นำเสนอด้วยวิธีวิเคราะห์พรรณนา ผลการวิจัยพบว่า1) การส่งเสริมพระพุทธศาสนา 5 องค์ประกอบ คือ พระพุทธเจ้า ศาสนธรรม ศาสนบุคคล ศาสนสถาน ศาสนาพิธี ส่งเสริมใน 4 ปัจจัย คือ เผยแผ่ ปกป้อง รางวัล และการลงโทษ เพื่อให้พระพุทธศาสนาเข้มแข็ง เกิดการพัฒนาจิตใจและปัญญา มีภูมิต้านทานโรคทางใจ สังคมสงบสุข ด้วยไตรสิกขา ศีลสมาธิ ปัญญา บรรลุโลกียธรรม โลกุตรธรรม เกิดเจริญรุ่งเรือง อามิสไพบูลย์ และธรรมไพบูลย์ 2) สำหรับวิถีนิติบัญญัติที่เกี่ยวข้องในการส่งเสริมพระพุทธศาสนา คือ การบัญญัติกฎหมายส่งเสริม 5 องค์ประกอบ พระพุทธเจ้า ศาสนธรรม ศาสนาบุคคล ศาสนวัตถุ ศาสนพิธี ใน 4 ปัจจัย เผยแผ่ ปกป้อง รางวัล ลงโทษ แก้ไขพระราชบัญญัติคณะสงฆ์ให้เป็นตามพระธรรมวินัย ให้พระพุทธศาสนาเจริญรุ่งเรือง คู่กับฝ่ายอาณาจักร 3) การบูรณาการการส่งเสริมพระพุทธศาสนาด้วยวิถีนิติบัญญัติ โดยบัญญัติในลำดับสูงสุดคือรัฐธรรมนูญ ซึ่งเป็นกฎหมายสูงสุดและเป็นกฎหมายแม่บทของกฎหมายทั้งหมด โดยฝ่ายนิติบัญญัติ สมาชิกสภาร่างรัฐธรรมนูญ ด้วยเจตนากุศล ด้วยความรู้ ความเข้าใจ หลักพุทธธรรมและหลักกฎหมาย เป็นกฎหมายที่ยอมรับของทุกฝ่าย เกิดประสิทธิผล การบังคับใช้กฎหมาย การปฏิบัติตามกฎหมาย 4) เกิดเป็นองค์ความรู้เกี่ยวกับรูปแบบบูรณาการ การส่งเสริมพระพุทธศาสนาด้วยวิถีนิติบัญญัติ จากการวิจัย 5 องค์ประกอบ ใน 4 ปัจจัย สามารถสรุปเป็นโมเดล ได้ดังนี้คือ L = REC3 Model ประกอบด้วย ความเคารพนับถือ การศึกษา ความสามารถ ทุนนิยม และวัฒนธรรม

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
ทศะบำรุง ส., & ช้างเจริญ ช. (2025). การส่งเสริมพระพุทธศาสนาด้วยวิถีนิติบัญญัติ. วารสาร มจร พุทธศาสตร์ปริทรรศน์, 9(1), 35–49. สืบค้น จาก https://so06.tci-thaijo.org/index.php/jmb/article/view/283197
ประเภทบทความ
บทความวิจัย

เอกสารอ้างอิง

การศาสนา, กรม. (2525). พระไตรปิฎกแปลไทย ฉบับมหาจุฬาราชวิทยาลัย. กรุงเทพฯ: การศาสนา.

เจ้าคุณสมเด็จพระวันรัต. (2567). ไตรสิกขา คือ มรรคาแห่งชีวิต. พุทธธรรม. 73(390), 11-14.

ไตรรัตน์ ธนะประกอบกรณ์. (2561). การสร้างสันติประชาคมตามแนวพุทธ. วิทยานิพนธ์หลักสูตรศาสนศาสตรดุษฎีบัณฑิต บัณฑิตวิทยาลัย: มหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัย.

พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ.ปยุตฺโต). (2557). เศรษฐศาสตร์แนวพุทธ. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์ผลิธัมม์.

พระศรีรัชมงคลบัณฑิต. (2565). การส่งเสริมวิสัยทัศน์ยุทธศาสตร์ชาติตามแนวพุทธปรัชญาเถรวาท. วิทยานิพนธ์หลักสูตรศาสนศาสตรดุษฎีบัณฑิต บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัย.

พระศรีสุวงศ์ สิริภทฺโท (ตรีวิเศษศรี). (2563). บูรณาการพุทธธรรมในการป้องกันความเสื่อมของสังคมตามที่ปรากฏในมหาสุบินชาดก. วิทยานิพนธ์หลักสูตรศาสนศาสตรดุษฎีบัณฑิต บัณฑิตวิทยาลัย: มหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัย.

พระสมพงษ์ พูลสุข. (2553). บทบาทของพระสงฆ์ในการผลักดันให้มีการบัญญัติพระพุทธศาสนาเป็น ศาสนาประจำชาติ พ.ศ. 2537- พ.ศ. 2550. วิทยานิพนธ์หลักสูตรปริญญารัฐศาสตร์มหาบัณฑิต สาขาวิชารัฐศาสตร์: มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช.

มานิตย์ จุมปา (บรรณาธิการ). (2565). ความรู้พื้นฐานเกี่ยวกับกฎหมาย. (พิมพ์ครั้งที่ 21). กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

ละอองดาว ชาทองยศ. (2567). พลเมืองตื่นรู้ตามระบอบประชาธิปไตยของนักศึกษามหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัย. วิทยานิพนธ์หลักสูตรศาสนศาสตรดุษฎีบัณฑิต บัณฑิตวิทยาลัย: มหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัย.

สภาผู้แทนราษฎร. (2565). ร่างพระราชบัญญัตินี้เป็นการเสนอกฎหมายฉบับใหม่โดยสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรอันเป็นไปตามบทบัญญัติของรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย มาตรา 133 (2) เพื่อให้มีกฎหมายว่าด้วยการส่งเสริมพุทธศาสนิกชนในการอุปถัมภ์และคุ้มครองพระพุทธศาสนา. สืบค้น 17 ตุลาคม 2566 จาก https://www.parliament.go.th/section77/survey_detail.php?id=205.

สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (ป.อ.ปยุตฺโต). (2553). พจนานุกรมพุทธศาสตร์ ฉบับประมวลธรรม. กรุงเทพฯ: เพิ่มทรัพย์การพิมพ์.

สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (ป.อ.ปยุตฺโต). (2556). พจนานุกรมพุทธศาสตร์ ฉบับประมวลศัพท์. กรุงเทพฯ: พระพุทธศาสนาของธรรมสภา.

สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (ป.อ.ปยุตฺโต). (2561). ความสำคัญของพระพุทธศาสนาในฐานะศาสนาประจำชาติ. กรุงเทพฯ: บริษัท สหธรรมิก จำกัด.

สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (ป.อ.ปยุตฺโต). (2562). พุทธธรรม ฉบับปรับขยาย. กรุงเทพฯ: สหธรรมิก จำกัด.

สุชีพ ปุญญานุภาพ. (2554). พระไตรปิฎก ฉบับสำหรับประชาชน. กรุงเทพฯ: มหามกุฏราชวิทยาลัย.

สุเชาวน์ พลอยชุม. (2565). พระพุทธศาสนาเถรวาท พุทธวิถีเพื่อชีวิตและสังคม. นครปฐม: มหามกุฎราชวิทยาลัย.

สุนทรา บุญรัตนหิรัญ. (2564). การเสริมสร้างการพัฒนาความสามารถในด้านปัญญาและด้านอารมณ์ด้วยหลักพุทธธรรม. วิทยานิพนธ์หลักสูตรศาสนศาสตรดุษฎีบัณฑิต บัณฑิตวิทยาลัย: มหาวิทยาลัยมหา- มกุฏราชวิทยาลัย.

แสวง อุดมศรี. (2559). ประมวลกฎหมายคณะสงฆ์. นนทบุรี: หจก.นิติธรรมการพิมพ์.

Somdet Phra bhudḍhaghosācān (P.A.Payutto). (2017). Samadhi In Buddhism. N.P.: O.S. Printing House Co., Ltd.

Somdet Phra bhudḍhaghosācān (P.A.Payutto). (2018). Buddhadhamma. (N.P.): Sahadham-mika Co., Ltd.