ศึกษาการใช้หลักไตรสิกขาในพระพุทธศาสนาเพื่อพัฒนาการเรียนรู้ ของนักเรียนโรงเรียนเลยอนุกูลวิทยา อำเภอเมืองเลย จังหวัดเลย

Main Article Content

พระครูวิมลโพธิสาร (ลาน มูลที)
จารุกิตติ์ พิริยสุวัฒน์
อุดร จันทวัน

บทคัดย่อ

งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาสภาพการใช้หลักไตรสิกขาในพระพุทธศาสนาเพื่อพัฒนาการเรียนรู้นักเรียน 2) เพื่อศึกษาการใช้หลักไตรสิกขาในพระพุทธศาสนาเพื่อพัฒนาการเรียนรู้ของนักเรียน และ 3) เพื่อเสนอแนวทางการใช้หลักไตรสิกขาในพระพุทธศาสนาเพื่อพัฒนาการเรียนรู้นักเรียน เป็นงานวิจัยเชิงคุณภาพ โดยการสุ่มตัวอย่าตามโควตา พื้นที่ โรงเรียนเลยอนุกูลวิทยา อำเภอเมืองเลย จังหวัดเลย ผู้ให้ข้อมูลสำคัญ จำนวน 37 ราย ศึกษาข้อมูลด้วยการสัมภาษณ์เชิงลึกและการสนทนากลุ่ม โดยวิเคราะห์ข้อมูลเนื้อหาและนำเสนอ การใช้หลักไตรสิกขาในพระพุทธศาสนาเพื่อพัฒนาการเรียนรู้ของนักเรียน โรงเรียนเลยอนุกูลวิทยา  ผลการวิจัย พบว่า 1) สภาพการใช้หลักไตรสิกขาในพระพุทธศาสนาเพื่อพัฒนาการเรียนรู้นักเรียน พบว่า ด้านปัญญา มีค่าความถี่สะสมมากที่สุด สำหรับข้อเสนอแนะเกี่ยวกับการใช้หลักธรรมไตรสิกขาในพระพุทธศาสนาเพื่อพัฒนาการเรียนรู้ของนักเรียนโรงเรียนเลยอนุกูลวิทยา ด้านจิตใจ น้อยที่สุด ได้แก่ ทุกครั้งที่มีการเรียนการสอนจะต้องมีจิตใจที่สงบใจจดจ่อกับงานและหน้าที่ที่เรากำลังปฏิบัติเพื่อให้งานออกมาดีและถูกต้องตามที่ต้องการ 2) การใช้หลักไตรสิกขาในพระพุทธศาสนาเพื่อพัฒนาการเรียนรู้ของนักเรียน พบว่า ด้านศีล มีการพัฒนาวินัยการเรียนรู้ที่เอื้อต่อการมีพฤติกรรมที่ดีที่พึงประสงค์ มาเรียนอย่างสม่ำเสมอ ด้านสมาธิ มีการพัฒนาการเรียนรู้ความรับผิดชอบการทำการบ้านและโครงงานที่ได้รับมอบหมาย มีใจแน่วแน่มั่นคง และมีสุขภาพจิตดี มีการด้านปัญญา พัฒนาในการแก้ปัญหาที่เกิดขึ้นอย่างสมเหตุสมผล คิดอย่างสร้างสรรค์ในการแสดงออกทั้งภายในและภายนอกโรงเรียน พัฒนาตนเองทางกาย วาจา โดยใช้ศีล และพัฒนาตนเองทางใจโดยใช้สมาธิ จนเกิดปัญญาในการใช้ชีวิต 3) แนวทางการใช้หลักไตรสิกขาในพระพุทธศาสนาเพื่อพัฒนาการเรียนรู้นักเรียน พบว่า มีกิจกรรมเสริมการเรียนการสอน 3 ด้าน คือ 1) กิจกรรมอบรมค่ายคุณธรรม พัฒนากาย วาจา ให้อยู่ในระเบียบวินัย 2) กิจกรรมแข่งขันบทเพลงสวดมนต์ ทำนองสรภัญญะ 3) กิจกรรมเรียนรู้หลักธรรมผ่านการประกวดวาดภาพพุทธประวัติ

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
มูลที พ. (ลาน), พิริยสุวัฒน์ จ. ., & จันทวัน อ. . (2025). ศึกษาการใช้หลักไตรสิกขาในพระพุทธศาสนาเพื่อพัฒนาการเรียนรู้ ของนักเรียนโรงเรียนเลยอนุกูลวิทยา อำเภอเมืองเลย จังหวัดเลย. วารสาร มจร พุทธศาสตร์ปริทรรศน์, 9(2), 189–200. สืบค้น จาก https://so06.tci-thaijo.org/index.php/jmb/article/view/283798
ประเภทบทความ
บทความวิจัย

เอกสารอ้างอิง

กระทรวงศึกษาธิการ. (2554). แผนพัฒนาการศึกษาแห่งชาติฉบับที่ 10. กรุงเทพฯ: กระทรวงศึกษาธิการ.

กัญจนา พรนิเสน. (2549). ผลของการสอนแบบพุทธวิธีที่มีต่อผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนและวิธีคิดแบบโยนิโส มนสิการ รายวิชา ส 41102 สังคมศึกษาศาสนาและวัฒนธรรมองนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4โรงเรียนสมุทรปราการ จังหวัดสมุทรปราการ. วิทยานิพนธ์ศึกษาศาสตร์มหาบัณฑิต บัณฑิตวิทยาลัย: มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมมาธิราช.

ไทยพีบีเอส (Thai PBS). (2567). ปฏิรูปการศึกษา เส้นทางยังอีกยาวไกล. สำนักข่าวไทยพีบีเอส. สืบค้น 25 มีนาคม 2568 จาก https://www.thaipbs.or.th/news/content/333481.

ประเวศ วะสี. (2542). พุทธธรรมกับอุดมการณ์สำหรับศตวรรษที่ 21. ในพุทธธรรมกับอุดมการณ์สำหรับ ศตวรรษที่ 21 : ปาฐกถาครบรอบ 60 ปี พระธรรมปิฎก (ป.อ.ปยุตฺโต). กรุงเทพฯ: มูลนิธิโกมลคีมทอง.

พระเทพโสภณ (ประยูร ธมฺมจิตฺโต). (2546). ทิศทางการศึกษาไทย. กรุงเทพฯ : มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

พระธรรมปิฎก(ป.อ.ปยุตตฺโต). (2539). พจนานุกรมพุทธศาสน์ ฉบับประมวลศัพท์. พิมพ์ครั้งที่ 10. กรุงเทพฯ: บริษัทสหธรรมิก จำกัด.

พระเทพโสภณ (ประยูร ธมฺมจิตฺโต). (2547). ขอบฟ้าแห่งความรู้. กรุงเทพฯ: มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

พระมหาสมชาย สิริจนฺโท (หานนท์). (2555). พุทธธรรมเพื่อการพัฒนาคุณภาพชีวิตตามแนวทางของพระเทพวรคุณ (สมานสุเมโธ). วิทยานิพนธ์พุทธศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาพระพุทธศาสนา: มหาวิทยาลัย มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

Amarin tv. (2567). อนาคตการศึกษาเด็กไทยปี 67. สำนักข่าว Amarin. สืบค้น 20 มีนาคม 2568 จาก https://www.amarintv.com/news/social/224088.

Peterson, K.D. (1985). Vision and problem finding in principals work: Values and cogition in administration. Journal of Education. 63(1), 105.