การจัดการสิ่งแวดล้อมเพื่อการการเยียวยาในสถานพยาบาลเชิงพุทธ

Main Article Content

โกศล จึงเสถียรทรัพย์

บทคัดย่อ

บทความเรื่อง “การจัดการสิ่งแวดล้อมเพื่อการเยียวยาในสถานพยาบาลเชิงพุทธ” มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาทัศนะของคัมภีร์ทางพระพุทธศาสนาและวิทยาการร่วมสมัยที่มีต่อการจัดการสิ่งแวดล้อมเพื่อการเยียวยาในสถานพยาบาล โดยบูรณาการเป็นแนวคิดเพื่อการสร้างสุขภาวะแบบองค์รวมเพื่อสร้างคุณภาพสิ่งแวดล้อมให้เอื้อต่อการเยียวยาทั้งทางร่างกายและจิตใจ บทความนี้เป็นบทความที่ค้นคว้าเชิงเอกสาร ประกอบกับประสบการณ์โดยตรงของผู้เขียนบทความที่เกิดจากการลงพื้นที่โรงพยาบาลในประเทศไทยมากกว่า 100 แห่งในช่วง 10 ปีที่ผ่านมา ในฐานะสถาปนิกผู้เชี่ยวชาญด้านการออกแบบสิ่งเวดล้อมในสถานพยาบาลให้เอื้อต่อการเยียวยา จากการศึกษา พบว่า คัมภีร์ทางพระพุทธศาสนาถึงแม้จะไม่มีสถานพยาบาลที่เป็นรูปธรรม หากแต่สามารถค้นพบร่องรอยของการดูแลรักษาประสงฆ์อาพาธตั้งแต่สมัยพุทธกาล ในขณะที่การจัดการสิ่งแวดล้อมเพื่อการเยียวยาในศาสตร์ร่วมสมัย มีการศึกษาค้นคว้า และมีงานวิจัยทางตะวันตกจำนวนมาก ซึ่งเมื่อบูรณาการแนวคิดการออกแบบสภาพแวดล้อมเพื่อการเยียวยาทั้งสองแล้ว สามารถสรุปเป็นแนวทางการจัดการสิ่งแวดล้อมเพื่อการเยียวยาในสถานพยาบาลได้ 3 แนวทางคือ 1. การจัดการตามมาตรฐานระบบสุขาภิบาลสิ่งแวดล้อมและความปลอดภัย 2. การจัดการตามทฤษฎีและหลักฐานจากงานวิจัย และ 3. การจัดการที่คำนึงถึงมิติทางสุนทรียะและจิตวิญญาณ

Article Details

ประเภทบทความ
บทความวิชาการ

เอกสารอ้างอิง

มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2539). พระไตรปิฎกภาษาไทย. ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. กรุงเทพมหานคร : โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
โกศล จึงเสถียรทรัพย์ และ โกเมธ นาควรรณกิจ. (2553). Healing Environment. นนทบุรี: สถาบันรับรองคุณภาพสถานพยาบาล (องค์การมหาชน).
โกศล จึงเสถียรทรัพย์ และคณะ. (2559). สถาปัตยกรรมโรงพยาบาลและสิ่งแวดล้อมเพื่อการเยียวยา. นนทบุรี : สำนักพิมพ์สุขศาลา สำนักงานวิจัยสังคมและสุขภาพ (สวสส.).
คณะกรรมการแผนกตำรา. (2550). มังคลัตถทีปนีแปล เล่ม 1, พิมพ์ครั้งที่ 15, กรุงเทพมหานคร: มหามกุฏราชวิทยาลัย.
โกมาตร จึงเสถียรทรัพย์. (12 มีนาคม 2551). Sense & Sensibility องค์กร ผัสสะ และสุนทรียภาพ, เอกสารจากการบรรยายในการประชุม HA National Forum ครั้งที่ 9. สืบค้นข้อมูลเมื่อวันที่ 11 เมษายน 2561 จาก http://www.shi.or.th/upload/sense_&_sensibility.pdf
ป. ปลงสมบุญ. พจนานุกรม มคธ-ไทย. พิมพ์ครั้งที่ ๒. (ม.ป.ท., ม.ป.ป.)
พระธรรมปิฎก (ป.อ. ปยุตฺโต). (2548). พจนานุกรมพุทธศาสน์ ฉบับประมวลศัพท์. พิมพ์ครั้งที่ 11. กรุงเทพมหานคร : บริษัท เอส. อาร์. พริ้นติ้ง แมส โปรดักส์ จำกัด.
พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ. ปยุตฺโต). (2554). พจนานุกรมพุทธศาสน์ ฉบับประมวลศัพท์, พิมพ์ครั้งที่ 16. กรุงเทพมหานคร: สหธรรมิก.
พระมหาจรรยา สุทฺธิญาโณ. (2536). พุทธศาสนากับสิ่งแวดล้อม. กรุงเทพมหานคร : ธรรมสภา.
พระเมธีธรรมาภรณ์ (ประยูร ธมฺมจิตฺโต). (2548). ธรรมะกับการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม. กรุงเทพมหานคร : ธรรมสภา.
พระราชกิจจานุเบกษา (2558). กฎกระทรวง กําหนดลักษณะของสถานพยาบาลและลักษณะการให้บริการของสถานพยาบาล พ.ศ. 2558. ประกาศในพระราชกิจจานุเบกษา เล่ม 132 ตอนที่ 26 ก หน้า 23-25 ลงวันที่ 2 เมษายน 2558.
สมพร เทพสิทธา. (2537). ศาสนากับสิ่งแวดล้อม. กรุงเทพมหานคร : สมชายการพิมพ์
สำนักวิจัยสังคมและสุขภาพ. (20 ตุลาคม 2558). สถาบัตยกรรมกับการเยียวยา. สืบค้นข้อมูลเมื่อวันที่ 11 เมษายน 2561 จากhttp://www.shi.or.th/content/10328/1/.
J.A. Simpson and E.S.C.Weiner. (1989). The Oxford English Dictionary. Second edition V5, Clarendon Press Oxford.
Busch-Vishniac. (2005). “Noise Levels in Johns Hopskins Hospital”. Journal of the Acoustical Society of America 118 (2005): P.3629–3645.
Florence Nightingale. (1859). Notes on nursing: what it is, and what it is not. London. UK 1859: Harrison.
Roger Ulrich. (1984). “View through a window may influence recovery from surgery”. Science 224 (4647) :420-1.
Walch, J. M, B. S Rabin, R Day, J. N Williams, K Choi, and J. D Kang. (2005). “The effect of sunlight on post-operative analgesic medication usage: A prospective study of patients undergoing spinal surgery”. Psychosomatic Medicine 67:156-163.
Buchanan, T. L, K. N Barker, J. T Gibson, B. C Jiang, and R. E Pearson. (1991). “Illumination and errors in dispensing”. American Journal of Hospital Pharmacy 48(10): 2137-2145.
Jiang, S. P, L. W Huang, X. L Chen, J. F Wang, W Wu, S. M Yin, and et al. (2003). “Ventilation of wards and nosocomial outbreak of severe acute respiratory syndrome among healthcare workers”. Chinese Medical Journal 116 (9): 1293-1297.
Burgio, L, B Engel, A Hawkins, K McCorick, and A Scheve. (1990). “A descriptive analysis of nursing staff behaviors in a teaching nursing home: Differences among NAs, lPNs and RNs”. The Gerontologist 30: (107-112).
Ulrich, R. S, C Zimring, XZ Barch, X Zhu, J DuBose, HB Seo, YS Choi, X Quan, and A Joseph. (2008). “A review of the research literature on evidence-based healthcare design”. Health Environments Research & Design Journal 1 (3): 61-125.